«Ἔθου τῶν κτισμάτων σου ἀρχήν, οὐσίαν τήν ἀσώματον, ποιητά τῶν Ἀγγέλων, τόν ἄχραντόν σου θρόνον, κυκλοῦσαν κραυγάζειν σοι· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ, Θεέ Παντοκράτορ».

Ἀγαπητοί μου ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς Χριστιανοί.

Αἱ νοεραί οὐσίαι, τουτέστιν οἱ πρωτοστάται τῶν θείων ταγμάτων, Ἀρχάγγελοι Μιχαήλ καί Γαβριήλ, σήμερον ἡμᾶς πρός πανήγυριν  συνεκάλεσαν τῆς συνάξεως αὐτῶν μετά τῶν λοιπῶν ἁγίων ἀσωμάτων καί οὐρανίων δυνάμεων: τῶν Σεραφείμ, Χερουβείμ, Θρόνων, Κυριοτήτων, Ἐξουσιῶν, Ἀρχῶν, Δυνάμεων, Ἀρχαγγέλων καί Ἀγγέλων ἐν τῷ ἐπωνύμῳ αὐτῶν Ναῷ τῆς παραθαλασσίου καί ἁγιογραφικῆς (βιβλικῆς) πόλεως Ἰόππης.

Αἱ νοεραί δυνάμεις ἤ ἄλλως τά τάγματα τῶν ἀγγέλων εἶναι κατά τόν Ἀπόστολον Παῦλον «Πνεύματα λειτουργικά, ἀποστελλόμενα εἰς διακονίαν διά τούς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν» (Ἑβρ. 1,14). Οἱ ἄγγελοι, μέ ἄλλα λόγια, εἶναι πνεύματα ὑπηρετικά, τά ὁποῖα δέν ἐνεργοῦν ἀπό ἰδικήν τῶν πρωτοβουλίαν, ἀλλά ἀποστέλλονται ἀπό τόν Θεόν εἰς ὑπηρεσίαν δι’ ἐκείνους πού μέλλουν νά κληρονομήσουν τήν αἰώνιον ζωήν. «Ἀγγέλων λειτουργία, λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος τό διακονεῖν τῷ Θεῷ εἰς σωτηρίαν ἡμετέραν», δηλαδή ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων.

Ἐξ ἄλλου Αὐτός Οὗτος ὁ Κύριος Ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός διακηρύσσει τήν ὕπαρξιν τῶν ἀγγέλων, λέγων: «ὅς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῇ ἐμέ καί τούς ἐμούς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καί ἁμαρτωλῷ, καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτόν, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρός Αὐτοῦ μετά τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων». (Μαρκ. 8,38). Καί πάλιν: «Οὕτω λέγω ὑμῖν, χαρά γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι». (Λουκ. 15,10) καί ἀλλαχοῦ, ἀναφερόμενος εἰς τήν παραβολήν τοῦ πλουσίου καί τοῦ Λαζάρου λέγει:  «ἐγένετο δέ ἀποθανεῖν τόν πτωχόν καί ἀπενεχθῆναι αὐτόν ὑπό τῶν ἀγγέλων εἰς τόν κόλπον τοῦ Ἀβραάμ». (Λουκ. 16,22).

Κατά δέ τά κορυφαῖα σημεῖα τοῦ βίου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐμφαίνονται οἱ ἄγγελοι ὡς λειτουργοί, ὑπηρέται, συμπαραστάται τῆς θεανθρωπίνης καί  θεανδρικῆς Του φύσεως, αἰνοῦντες Αὐτόν, μαρτυροῦντες περί Αὐτοῦ, διακονοῦντες Αὐτῷ, ἐνισχύοντες τήν ἀνθρωπίνην φύσιν Αὐτοῦ καί παρεμβαίνοντες ὡς δευτεραγωνισταί. Οὕτως ὁ Γαβριήλ εὐαγγελίζεται τήν ἔλευσίν Του (Λουκ. 1,26), ὁ ἄγγελος Κυρίου ἐμφανίζεται εἰς τόν Ἰωσήφ καί εἰς τούς ποιμένας, στρατιά ὁλόκληρος δοξολογεῖ τόν Ὕψιστον ἐπί τῇ γεννήσει τοῦ Σωτῆρος, ἄλλοι διακονοῦν Αὐτῷ εἰς τήν ἔρημον μετά τό πέρας τῶν πειρασμῶν, ἕτερος ἐνισχύει Αὐτόν εἰς τό Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, πρό τοῦ πάθους, ἐν ᾧ  λεγεῶνες ἀγγέλων θά παρίσταντο πρός ὑπεράσπισιν Του κατά τήν σύλληψιν, ἄν τό ἐζήτει ἀπό τόν Πατέρα Του, δύο ἐξ αὐτῶν (τῶν ἀγγέλων) βεβαιοῦν τήν Ἀνάστασίν Του, τοῦ ἑνός ἤ ἑτέρου τρίτου ἀποκυλίσαντος τόν λίθον ἐκ τοῦ μνημείου, δύο δέ ἐπίσης ὁμιλοῦν εἰς τούς μαθητάς περί τῆς δευτέρας Παρουσίας κατά τήν Ἀνάληψιν Του (Πράξ. 1, 10-11).

Ὅσον ἀφορᾷ εἰς τήν φύσιν καί τό ἔργον τῶν ἀγγέλων, οὗτοι εἶναι σαφῶς κατώτεροι τοῦ Χριστοῦ, διακρίνονται εἰς τάξεις ἤ τάγματα, εἶναι ἀθάνατοι, δέν διακρίνονται εἰς φῦλα (Ματθ. 22,30) καί ὁ ἀριθμός των εἶναι μέγας.

«Πάντες ἀναμνήσωμεν πιστοί», προτρέπει ὁ ὑμνῳδός, «τήν πάσας διευθύνουσαν, τάς αΰλους τῶν ἄνω, χορῶν ταξιαρχίας, Τριάδα τήν ἄκτιστον» (ᾡδή α’).

Τό ἔργον των ἔγκειται εἰς τό νά δοξάζουν τόν Θεόν ἀκαταπαύστως, λατρευτικῶς καί λειτουργικῶς, διατρανοῦντες οὕτω τό ἀκατάληπτον καί ἄρρητον καί ἀπρόσιτον τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ ἀφ’ ἑνός, «ᾗ παρειστήκεσαν ἀπαύστως», κατά τόν ὑμνῳδόν, «λειτουργοῦσαι μυριάδες τῶν ἀγγέλων, τοῦ προσώπου ὁρᾶν μή φέρουσαι τήν θέαν, κραυγάζειν σοι Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός Παντοκράτορ». (ᾡδή ζ’). Καί τήν ἄκραν ταπείνωσιν καί ὑπακοήν εἰς το θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀφ’ ἑτέρου «Ἰσχύϊ», λέγει ὁ ὑμνῳδός, «κατέστησας ἀθάνατε, δυνατούς ἐξανύοντας, τό πανάγιον Σου θέλημα, τούς Σοι ἐν τοῖς ὑψίστοις ἀεί παρεστῶτας», διαδραματίζοντες οὕτω διακονικήν ἀποστολήν εἰς τήν θείαν περί τό ἀνθρώπινον γένος οἰκονομίαν.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ἡ σημερινή ἑόρτιος σύναξις τῶν ἀΰλων δυνάμεων καί δή τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ δέν ἀφορᾷ εἰς τήν ὕπαρξιν καί τήν λειτουργικήν διακονίαν τῶν ἀοράτων δυνάμεων μόνον, ἀλλά πρωτίστως καί κυρίως ἀφορᾷ εἰς τό μυστήριον τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου διά τήν σωτηρίαν ἡμῶν. Τό σωτηριῶδες τοῦτο μυστήριον δέν εἶναι ἄλλο τι ἀπό τήν ἄρρητον ἕνωσιν τῶν ἐπουρανίων καί τῶν ἐπιγείων, τῆς θείας καί ἀνθρωπίνης φύσεως ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Χριστοῦ. Ἡ δέ καθ’ ὑπόστασιν ἕνωσις τῆς ἀνθρωπίνης ἡμῶν φύσεως μετά τῆς θείας τοῦ Χριστοῦ ἐπιτυγχάνεται διά καί ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία Ἐκκλησία ὡς τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Νέου Ἀδάμ δέν εἶναι ἄλλο τι ἀπό τήν εἴσοδόν μας εἰς τήν αἰωνιότητα ἤ καλλίτερον εἰπεῖν ἀπό τήν πρόγευσιν μας τῆς αἰωνίου βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Καί τοῦτο, διότι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ δέν ἀποτελεῖ ἐπίγειον καί ὁρατήν πραγματικότητα μόνον, ἀλλά ἐπουράνιον καί ἀόρατον. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ φύσις τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ εἶναι θεανθρωπίνη καί θεανδρική κατά τήν διπλῆν φύσιν, τάς δύο ἐνεργείας καί τήν μοναδικήν ὑπόστασιν  τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο σημαίνει ὅτι αἱ οὐράνιαι καί ἐπίγειαι δυνάμεις συναποτελοῦν τήν μίαν ἁγίαν καθολικήν καί ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν, τήν διακρινομένην εἰς στρατευομένην καί θριαμβεύουσαν κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον.

Σήμερον, ἀδελφοί μου, συγχορεύει τά οὐράνια μέ τά ἐπίγεια καί συναγάλλονται ἄγγελοι μεθ’ ἡμῶν, διά τοῦτο καί ὁ ὑμνῳδός ἀναφωνεῖ: «Σέ τόν ἀρρήτως ἑνώσαντα τοῖς ἐπουρανίοις Χριστέ τά ἐπιγεια, καί μίαν Ἐκκλησίαν ἀποτελέσαντα, ἀγγέλων καί ἀνθρώπων, ἀκαταπαύστως μεγαλύνομεν» (ᾡδή θ’).

Σήμερον καί ἡμεῖς, ἀδελφοί μου, καλούμεθα νά ὑποτάξωμεν τό θέλημά μας εἰς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ, λέγοντες μετά τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ:  «Πρόσχωμεν», βλέποντα τόν Σατανάν ὡς ἀστραπήν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα  ἐξ αἰτίας τῆς οἰήσεως αὐτοῦ.

Τόν Ἀρχιστράτηγον καί Ἀρχάγγελον Μιχαήλ παρακαλέσωμεν λέγοντες: Ὑπό τήν σκέπην  τῶν θείων ἡμᾶς πτερύγων σου προσπεφευγότας πίστει, Μιχαήλ, θεῖε νόε, καί σκέπε  ἐν βίῳ παντί ἐν ὥρᾳ ἀνάγκης, σύ πάρεσο ἡμῖν βοηθός,   διά πρεσβειῶν τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας, ἧς τά προεόρτια τῶν εἰσοδίων αὐτῆς ἐν τῷ Ναῷ ἑορτάζομεν, Ἀμήν».

« Σέ τόν ἀρρήτως ἑνώσαντα τοῖς ἐπουρανίοις, Χριστέ, τά ἐπίγεια, καί μίαν Ἐκκλησίαν ἀποτελέσαντα Ἀγγέλων καί ἀνθρώπων, ἀκαταπαύστως μεγαλύνομεν » (Τροπάριον τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ α‘ Κανόνος τοῦ Ὄρθρου, Νοεμβρίου η΄).

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,

Ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος συνήγαγεν ἡμᾶς ἅπαντας ἐδῶ σήμερον εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τῶν Ἀρχαγγέλων ἐν τῇ ἱστορικῇ ταύτῃ πόλει ὑμῶν Ἰόππῃ, διά νά ἑορτάσωμεν τήν Σύναξιν τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί πάντων τῶν λοιπῶν Ἀσωμάτων Δυνάμεων. Ἡ συμμετοχή τῶν Ἀγγέλων εἰς τήν ἱεράν ἱστορίαν, ἀλλά καί εἰς τήν προσωπικήν ζωήν ἑνός ἑκάστου ἐξ ἡμῶν διατρανώνεται εἰς τούς λόγους τοῦ Χριστοῦ, τούς λόγους τῶν Ἁγίων Προφητῶν καί Ἀποστόλων εἰς τήν Ἁγίαν Γραφήν, ἀλλά καί εἰς τήν προσωπικήν ἐμπειρίαν ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι σῳζόμεθα ἀπό κινδύνους ἀοράτους καί ὁρατούς μέ τήν παρεμβολήν τῶν ἁγίων Ἀγγέλων καί κυρίως τῶν Ἀρχιστρατήγων, ὅταν τούς ἐπικαλούμεθα θερμῶς.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός μᾶς διαβεβαιοῖ, ὅτι κάθε ἄνθρωπος ἔχει ἄγγελον, ὁ ὁποῖος πάντοτε πρεσβεύει διά τό συμφέρον του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ Πατρός, ὁ ὁποῖος ἄγγελος, δηλαδή, «διά παντός βλέπει τό πρόσωπον τοῦ Πατρός ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. 18, 10). Καί τοῦτο, διότι, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος, οἱ Ἄγγελοι εἶναι πνεύματα «λειτουργικά εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διά τούς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν» (Ἑβρ. 1, 14), ἀποστέλλονται δηλαδή ἀπό τόν Θεόν, μολονότι ἔχουν ἄυλον φύσιν, δηλαδή, ἀνωτέραν φύσιν ἀπό ἡμᾶς, διά νά ἐξυπηρετήσουν τήν σωτηρίαν μας. Εἰς τήν λειτουργίαν καί διακονίαν τῶν Ἀγγέλων, βλέπομεν ἀκριβῶς ποία εἶναι ἡ κλῆσις τῶν Χριστιανῶν. Διότι, καθώς οἱ Ἄγγελοι παραμένουν πλησίον τοῦ θρόνου καί τοῦ φωτός τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τήν ὑμνοῦν, συνεχίζουν δέ νά φωτίζωνται ἀπό τήν Ἁγίαν Τριάδα καί νά τήν δοξολογοῦν, ἀκόμη καί ὅταν διακονοῦν τήν σωτηρίαν τῶν Χριστιανῶν ἐπί τῆς γῆς, ἐπειδή εἶναι πνεύματα λειτουργικά, ἀλλά καί διακονικά, οὕτω καί οἱ Χριστιανοί, ἀκόμη καί ὅταν ἐπιδίδωνται εἰς ἔργα εὐεργεσίας τοῦ πλησίον, εὑρίσκουν τήν χαράν καί τόν προορισμόν των εἰς τό νά ὑμνοῦν τόν Θεόν διά τῆς δοξολογίας καί τῆς προσευχῆς, ταυτοχρόνως μέ τά ὑπόλοιπα ἔργα των.

Εἰς τοῦτο καί εὑρίσκει καί ἡ Ἐκκλησία τόν προορισμόν καί τόν ἔπαινόν της, εἰς τό νά κάνῃ τούς ἀνθρώπους Ἀγγέλους, καθώς λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, εἰς τό νά οἰκειωθῶμεν τό ἔργον προσευχῆς καί διακονίας τῶν Ἀγγέλων καί τήν ἐκείνων ταπείνωσιν καί ἀγάπην, ἀφοῦ οἱ Χριστιανοί ἀποτελοῦν, ὅπως λέγει ἡ ἱερά ὑμνογραφία, μίαν Ἐκκλησίαν καί μίαν ποίμνην μετά τῶν Ἀγγέλων.

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων, τό Πατριαρχεῖον τῶν Ἱεροσολύμων, ἐπιτελεῖ τήν πνευματικήν καί ἐκκλησιαστικήν ἀποστολήν του, ἀδιακόπως, τοπικῶς ἐδῶ εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν, ἐντός τῶν ὁρίων τῆς πνευματικῆς του δικαιοδοσίας, διά τῆς διά μέσου τῶν αἰώνων διατηρήσεως τῶν χριστιανικῶν κοινοτήτων, ὅπως εἶναι ἡ ἑλληνορθόδοξος – «ρούμ ὀρθοντόξ» – Κοινότης τῆς ἀρχαιοτάτης καί βιβλικῆς πόλεως τῆς Ἰόππης. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, δέν πρέπει νά συγχέεται εἰς καμμίαν περίπτωσιν μέ τάς ἀνθρωπίνας ἀτελείας καί ἀδυναμίας, οὔτε νά ἐκλαμβάνεται ἡ Ἐκκλησία ὡς ἀνθρωπίνη ὀργάνωσις ἤ σωματεῖον.

Λέγομεν τοῦτο, διότι ἡ Ἐκκλησία, ὡς ἀκριβῶς κατανοεῖται βάσει τῆς διδασκαλίας τῶν Ἀποστόλων, ἰδιαιτέρως τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἡ Ἐκκλησία, λέγομεν, εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ , τοῦ ὁποίου ὁ Χριστός εἶναι ἡ Κεφαλή καί διά τοῦ ὁποίου ὁ Χριστός παρατείνεται εἰς τούς αἰῶνας. Τοῦ δέ Σώματος τούτου τῆς Ἐκκλησίας μέ κεφαλήν τόν Χριστόν, ἡμεῖς οἱ φέροντες τήν σφραγίδα της δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατά τό Βάπτισμα, εἴμεθα τά μέλη, μέλη τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Χάρις δέ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον εἶναι τό Πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ καί τό ὁποῖον «συγκροτεῖ ὅλον τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας», εἶναι αὐτή ἡ ὁποία ἐνεργεῖ τό σωτηριῶδες καί θεραπευτικόν ἔργον τῆς Ἐκκλησίας χάριν τοῦ ἀνθρώπου, τό καθαρτικόν καί φωτιστικόν καί θεωτικόν. Καί οἱ μέν Ἄγγελοι ὡς ἄυλοι δυνάμεις ἀποτελοῦν πνεύματα λειτουργικά τοῦ Θεοῦ, δηλ. διακονοῦν τόν Θεόν καί τήν Ἐκκλησίαν πνευματικῶς καί ἀοράτως, οἱ δέ Ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας, ἄνθρωποι ὑλικοί ὄντες, διακονοῦν τήν Ἐκκλησίαν ὁρατῶς καί σωματικῶς, μολονότι καί αὐτοί, ὡς λειτουργοί τοῦ Θεοῦ, καθίστανται μέ τήν Χάριν Αὐτοῦ ὡς «φλόγα πυρός» (Ψαλμ. 103, 4).

Εὐχαριστήσωμεν τῷ Θεῷ, διότι ἡ παρουσία μας διά τῶν αἰώνων ὀφείλεται ὄχι σέ ἀνθρωπίνους παράγοντας, ἀλλ’ ἀφ’ ἑνός εἰς τήν Θείαν Πρόνοιαν, ἀφ΄ ἑτέρου εἰς τήν πίστιν τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας καί εἰς τόν ἀγῶνα μετ’ αὐταπαρνήσεως καί αὐτοθυσίας μέχρις αἵματος, τοῦ Τάγματος τῆς Ἀδελφότητος τοῦ Παναγίου Τάφου, ἡ ὁποία μέχρι καί σήμερον, ὁμοῦ μετά τοῦ μικροῦ χριστιανικοῦ Ποιμνίου, παρέχει τήν ἐν Χριστῷ μαρτυρίαν τοῦ Εὐαγγελίου τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης καί τῆς δικαιοσύνης μεταξύ τῶν ἀνθρώπων.

Γένοιντο αἱ πρεσβεῖαι τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας καί ἡ προστασία τῶν ἁγίων Ἀρχαγγέλων καί πασῶν τῶν οὐρανίων δυνάμεων συνοδοί καί φρουροί ἡμῶν ἐν τῷ βίῳ. Ἀμήν.