«Ἐξέστη ὁρῶν, τοὺς στεφάνους ὁ φρουρὸς τῶν Τεσσαράκοντα, καὶ παρωσάμενος τὸ φιλόζωον, ἀνεπτερώθη τῶ ἔρωτι, τῆς ἐπιφανείσης σου δόξης, καὶ σὺν τοῖς Μάρτυσιν ἔψαλλεν, Εὐλογητὸς εἶ ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν».

Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί

καί συλλειτουργοί τῆς Ἡμῶν Μετριότητος,

Ἐκλαμπρότατε κύριε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος,

Ὁσιολογιώτατοι Ἀρχιμανδρῖται, Πατέρες καί Ἀδελφοί,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί πεφιλημένα,

Ἡ μνήμη τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, τῶν μαρτυρησάντων εἰς τήν λίμνην τῆς Σεβαστείας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, λαμπρύνει καί φαιδρύνει τάς ἁγίας ἡμέρας ταύτας τῆς ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, συνεκάλεσε δέ ἅπαντας ἡμᾶς σήμερον, διά νά εὐφρανθῶμεν πνευματικῶς διά τῆς χάριτος τῶν Ἁγίων. Οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ἐνισχύουν καί τέρπουν ἡμᾶς, τόσον διά τοῦ  ὑποδείγματος τοῦ ἁγίου Βίου καί τῆς ὁμολογίας αὐτῶν, ὅσον καί διά τῶν πρεσβειῶν των, αἱ ὁποῖαι, κατά κοινήν ὁμολογίαν, προστατεύουν τό γένος τῶν Χριστιανῶν καί ὅσους ἐπικαλοῦνται αὐτούς, ἤδη ἀπό τῆς ἐποχῆς κατά τήν ὁποίαν οἱ ἅγιοι αὐτοί στρατιῶται ἐδοξάσθησαν ὑπό τοῦ Θεοῦ διά τοῦ ἐν Χριστῷ Μαρτυρίου.

Ἡ δόξα αὕτη καί νίκη τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα, δέν εἶναι δόξα καί τιμή ὡς ἐκείνη ἡ ὁποία ἀπεδίδοτο εἰς αὐτούς διά τάς νίκας τάς ὁποίας ἔφερον ὡς ἐπίλεκτοι καί ἄριστοι στρατιῶται· εἶναι δόξα καί τιμή οὐράνιος, ἡ ὁποία ἐπισκιάζει καί καταλάμπει τούς ἀγωνιζομένους πνευματικῶς, κατά τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας, τούς χρησιμοποιοῦντας τά πνευματικά ὅπλα τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς, κυρίως δέ τήν ταπεινοφροσύνην καί τήν ἀγάπην. Αὐτή ἀκριβῶς ἡ δόξα εἵλκυσε καί ἕνα ἀπό τούς στρατιώτας οἱ ὁποῖοι ἐφρούρουν τούς ἁγίους, καί οὕτως εἰσῆλθεν εἰς τό στάδιον τῆς ἀθλήσεως καί ἀνεπλήρωσε τόν ἐλλείποντα ἀριθμόν, «ἀνεπτερωμένος τῷ ἔρωτι τῆς ἐπιφανείσης τοῦ Θεοῦ δόξης» ὡς λέγει ἀνωτέρω χαρακτηριστικῶς ὁ Ὑμνῳδός τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ Μέγας Βασίλειος, εἰς τόν θαυμάσιον ἐγκωμιαστικόν αὐτοῦ λόγον διά τούς Ἁγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρας, τονίζει μεταξύ ἄλλων τήν ἑνότητα τήν ὁποίαν φέρει μεταξύ τῶν πιστῶν ἡ χάρις  τοῦ Χριστοῦ, ὅπως εἶναι καταφανές εἰς τήν διήγησιν τοῦ Μαρτυρίου τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα. Τοῦτο δέ εἶναι ἑπόμενον, ἐφ’ ὅσον, ὄντες Σῶμα Χριστοῦ καί μέλη ἐκ μέρους, ἑνούμενοι διά τῶν ἁγίων Μυστηρίων μετά τοῦ Χριστοῦ, ἑνούμενοι δέ καί μετ’ ἀλλήλων ἐν τῷ Χριστῷ, δέν διακρινόμεθα πλέον οἱ εἰς Χριστόν πιστεύοντες δι’ ἄλλου τρόπου, ἀλλ’ εἴμεθα πάντες ἕν· ὡς χαρακτηριστικῶς λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, «Γένος δὲ τὸ μὲν ἀνθρώπινον ἄλλο ἄλλου· τὸ δὲ πνευματικὸν ἓν πάντων. Κοινὸς γὰρ αὐτῶν πατὴρ ὁ Θεὸς͵ καὶ ἀδελφοὶ πάντες͵ οὐκ ἀπὸ ἑνὸς καὶ μιᾶς γεννηθέντες͵ ἀλλ΄ ἐκ τῆς υἱοθεσίας τοῦ Πνεύματος εἰς τὴν διὰ τῆς ἀγάπης ὁμόνοιαν ἀλλήλοις συναρμοσθέντες».

Διά τῆς ἀγάπης αὐτῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ ἅγιοι πάντες ἑνοῦνται διά τοῦ Χριστοῦ καί μετά τῶν Πιστῶν· καί ἐπειδή οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες τῆς λίμνης τῆς Σεβαστείας, καταφρονοῦντες τοῦ φρικτοῦ θανάτου, ἠγάπησαν τόν Χριστόν μέχρι τέλους καί ἡγίασαν διά τῆς ὁμολογίας των, κατά τόν Μέγα Βασίλειον, τά στοιχεῖα τῆς φύσεως : τόν ἀέρα, ὁ ὁποῖος τούς ἐθέρισε διά τοῦ ψύχους, τήν γῆν, ἐπί τῆς ὁποίας ἠγωνίσθησαν, καί τά ψυχρά ὕδατα, εἰς τά ὁποῖα ἐρρίφθησαν τά μαρτυρικά αὐτῶν καί ἅγια λείψανα, διά τοῦτο καί ἔλαβον τήν χάριν, ὅπως εἶναι αἱ πρεσβεῖαι αὐτῶν εὐπρόσδεκτοι εἰς τόν Θεόν, ὑπέρ πάντων τῶν ἐπικαλουμένων αὐτούς ἐν πίστει καί ἀληθείᾳ. Ἡ Ἐκκλησία μας ὄχι μόνον τιμᾷ, ἀλλά καί μετά παρρησίας ἐπικαλεῖται τήν πρεσβείαν αὐτῶν· «Πόσα ἂν ἔκαμες͵ ἵνα ἕνα που εὕρῃς ὑπὲρ σοῦ δυσωποῦντα τὸν Κύριον; Τεσσαράκοντά εἰσι͵ σύμφωνον ἀναπέμποντες προσευχήν. Ὅπου δύο ἢ τρεῖς εἰσι συνηγμένοι ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου͵ ἐκεῖ ἐστιν ἐν μέσῳ αὐτῶν. Ὅπου δὲ τεσσαράκοντα͵ τίς ἀμφιβάλλει Θεοῦ παρουσίαν; καθώς λέγει ὁ ἐγκωμιαστής των.

Τιμῶντες καί Ἡμεῖς σήμερον τήν μνήμην τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, φερώνυμοι ὄντες ἑνός ἐξ αὐτῶν, τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Θεοφίλου, εὐχαριστοῦμεν Κυρίῳ τῷ Θεῷ, τῷ καταξιώσαντι  πάντας ἡμᾶς, ἵνα καταστῶμεν διά τοῦ Κυριακοῦ Εὐχαριστιακοῦ Ποτηρίου κοινωνοί ἀφ’ ἑνός τοῦ Αἵματος καί τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑτέρου τῆς πνευματικῆς μαρτυρίας τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Βεβαίως, ἡ μαρτυρία ἡμῶν, ὡς τοῦ παλαιφάτου Ἁγιοταφιτικοῦ Μοναχικοῦ Τάγματος τῶν Σπουδαίων, τοῦ διαπεπιστευμένου τήν διαφύλαξιν τῆς Ἱερᾶς Παρακαταθήκης τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων καί τήν ποιμαντικήν διακονίαν τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος, ἐξακολουθεῖ διατρανουμένη πολυτρόπως, ὡς διά τοῦ μαρτυρίου τῆς μετ’ αὐταπαρνήσεως διακονίας, τῆς ὑπομονῆς, τῆς προσευχῆς, τῆς μοναχικῆς βιοτῆς καί τῆς ἐκδηλώσεως τοῦ «θυμοῦ τοῦ δικαιοτάτου», ὑπέρ τῶν εὐαγγελικῶν δογμάτων, ὑπέρ τῶν εὐσεβῶν παραδόσεων καί ἱερῶν θεσμῶν καί ὑπέρ τῆς διαφυλάξεως τῆς θεοδιδάκτου Πίστεως.

Ἐπί τούτοις, ἐκφράζομεν τάς θερμάς Ἡμῶν εὐχαριστίας πρός πάντας ὑμᾶς, τούς τιμήσαντας διά τῆς παρουσίας ὑμῶν τήν Ἑορτήν ταύτην. Εὐχαριστοῦμεν θερμῶς τόν Γέροντα Ἀρχιγραμματέα, Ἱερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχον, διά τήν ἐκ  μέρους τῆς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος καί τῆς σεβασμίας τοῦ Θρόνου Ἱεραρχίας προσφώνησιν αὐτοῦ πρός τήν Μετριότητα Ἡμῶν, τόν Ἐκλαμπρότατον Γενικόν Πρόξενον τῆς Ἑλλάδος ἐν Ἱεροσολύμοις κ. Ἀνδρέαν Παπασταύρου· ἐπίσης, τόν Ὁσιολογιώτατον Μοναχόν Φώτιον, Σχολάρχην τῆς εὐκλεοῦς Πατριαρχικῆς Σχολῆς τῆς Σιών, τόν Ὁσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην Τύχωνα, Ἀντιπρόσωπον παρ᾿ Ἡμῖν τῆς ἀδελφῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας, διαβιβάσαντα Ἡμῖν τάς εὐχάς καί προσρήσεις τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου τῆς Ρωσσίας κ. Ἀλεξίου Β́, τούς ἐκπροσώπους τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, καί πάντας ὑμᾶς, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά.

Γένοιτο πᾶσιν Ἡμῖν ἡ κραταιά τοῦ Κυρίου προστασία, ἀρωγός ἐν τῷ βίῳ, πρεσβείαις τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα καί πάντων τῶν Ἁγίων. Ἔτη πολλά καί εὐλογημένα !

«Χριστῷ ἐκ νεότητος ἀκολουθήσας πιστῶς, ζωήν τήν ἰσάγγελον ἐπολιτεύσω σαφῶς, Γεράσιμε Ὅσιε· σύ γάρ ἐν Ἰορδάνου, διαλάμψας τῇ χώρᾳ, θῆρα καθυποτάσσεις, τῇ στερρᾷ σου ἀσκήσει· Χριστός γάρ Ὅν ἐδόξασας, λαμπρῶς σε ἐθαυμάστωσεν.»

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὁ ὑπό τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας μας τιμώμενος σήμερον εἰς τόν τόπον τῆς ἀσκήσεως αὐτοῦ Ἅγιος Γεράσιμος, ἀνεδείχθη ὄντως ἰσάγγελος, διότι ἐκ νεότητός του ἠκολούθησε πιστῶς τόν Χριστόν. Τοῦτο δέ σημαίνει, ὅτι ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὁ ἐπικληθείς Ἰορδανίτης, ἐπείσθη εἰς τάς προτροπάς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, λέγοντος «μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς κἀγώ Χριστοῦ» (Α’ Κορ. 11, 1). Ὅπως ὁ σοφός Παῦλος ἀνεδείχθη μέγας Ἀπόστολος καί Διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ ἐν μέσῳ τῶν ἐθνῶν, κατά τόν ἴδιον τρόπον ἀνεδείχθη μέγας μεταξύ τῶν ἀσκητῶν καί ὠνομάσθη καθηγητής καί πολίτης τῆς ἐρη΄μου τοῦ Ἰορδάνου ὁ ὅσιος ἡμῶν Γεράσιμος.

Ἡ ἀσκητική πολιτεία τοῦ Ἁγίου Γερασίμου ἔφθασεν εἰς τοιοῦτον βαθμόν, ὥστε νά δύναται νά καθυποτάσσῃ καί αὐτά τά ἄγρια ζῷα, ὅπως ἀναφε΄ρουν χαρακτηριστικῶς οἱ σύγχρονοι καί ἔγκριτοι βιογράφοι του.

Ἡ Ἐκκλησία μας ἐντόνως προβάλλει τήν ἀσκητικήν προσωπικότητα τοῦ Ὁσίου Γερασίμου, καί μάλιστα κατά τό στάδιον τῆς εὐλογημένης νηστείας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, διά νά τονίσῃ καί ἐπισημάνῃ τόν σκοπόν τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Οἰκονομίας, τοὐτέστι τοῦ Μυστηρίου τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, ὡς καί τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Ἐπιφανείας, τό ὁποῖον ἔλαβε χώραν ἐπί τῶν ὑδάτων τοῦ παρακειμένου Ἰορδάνου ποταμοῦ. Ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι εἷς καί μοναδικός· εἶναι ἡ ἀποκατάστασις τῆς ἐκ τῆς παραβάσεως τῆς ἐντολῆς καί τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ προελθούσης πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου καί ἐπιστροφή εἰς τό ἀρχαῖον αὐτοῦ κάλλος εἰς τήν μετά τοῦ Θεοῦ τελεῖαν κοινωνίαν.  Ἡ ἀποκατάστασις τῆς τελείας μετά τοῦ Θεοῦ κοινωνίας ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων δέν εἶναι δυνατόν νά ἐπιτευχθῇ διά τῶν ἰδίων ἡμῶν δυνάμεων, εἰ μή μόνον διά τῶν ἁγιαστικῶν μέσων τῆς  Ἐκκλησίας. Τά ἁγιαστικά δέ ταῦτα μέσα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τό Αἷμα καί τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τά ὁποῖα, ὅταν ἀξίως λαμβάνομεν, γινόμεθα κοινωνοί τῆς θεοποιοῦ δυνάμεως τοῦ σωτηριώδους Πάθους καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Ὅσιος ἡμῶν Γεράσιμος, κατέστη κοινωνός τῆς θεοποιοῦ δυνάμεως τοῦ Σταυρικοῦ Πάθους καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, διά τῆς μοναστικῆς ἀσκήσεως εἰς αὐτήν ταύτην τήν ἔρημον τοῦ Ἰορδάνου, διά τῶν ἀσκητικῶν μέσων τῆς νηστείας, τῆς ἀγρυπνίας καί τῆς προσευχῆς, ὡς καί τῆς περιφρονήσεως τῶν κοσμικῶν πραγμάτων, γενόμενος οὕτω τέλειος, ἀκολουθῶν εἰς τά ἴχνη τοῦ σεπτοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ  Ἰωάννου.

Ἡ μνήμη, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Γερασίμου, ὡς καί πάντων τῶν Ἁγίων τῆς  Ἐκκλησίας μας, δέν ἀναφέρεται μόνον εἰς τόν βίον, τό ἔργον, τήν διδασκαλίαν καί τά θαύματα αὐτῶν, ἀλλά ἀποτελεῖ ἔμπρακτον μαρτυρίαν τοῦ τρόπου διά τοῦ ὁποίου δύναταί τις νά οἰκειοποιηθῇ τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν αἰώνιον ζωήν· μέ ἄλλα λόγια, νά γίνῃ πολίτης τοῦ Παραδείσου.

Ἡ ἐν Χριστῷ καί διά τόν Χριστόν ἄσκησις ἐκφράζεται ὄχι μόνον διά τῆς φυγῆς εἰς τήν ἔρημον καί τῆς ἀρνήσεως τῶν κοσμικῶν πραγμάτων μέ τήν ἀπομάκρυνσίν μας τοπικῶς, ἀλλά καί διά τῆς συμμετοχῆς μας εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦτο δέ σημαίνει τήν συμμετοχήν μας εἰς τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, καί κυρίως εἰς τήν ἱεράν  Ἐξομολόγησιν καί τήν Θείαν Μετάληψιν, ὡς ἐπίσης καί διά τῆς ἀποδείξεως τῆς Πίστεώς μας διά τῆς ἐλευθερίας ἀπό τήν δουλείαν τῶν παθῶν καί διά τῆς ἀγάπης πρός τόν πλησίον. Ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ εὐποιΐα καί φιλανθρωπία γενικώτερον, τά ὁποῖα ἐκφράζονται τόσον διά τῆς μεταδόσεως ὑλικῶν ἀγαθῶν πρός τούς συνανθρώπους ἡμῶν, ὅσον καί διά τῆς μεταδόσεως εὐεργετικῶν λόγων καί διδασκαλιῶν καί τῆς παροχῆς βοηθείας εἰς αὐτούς, εὐεργετοῦν τήν ψυχήν αὐτοῦ ὁ ὁποῖος ἐλεεῖ, περισσότερον ἀπ’ ὅσον ὠφελοῦν τήν ψυχήν αὐτοῦ ὁ ὁποῖος ἐλεεῖται· ταυτοχρόνως ἀπαλλάσσουν αὐτόν ὁ ὁποῖος ἐλεεῖ ἀπό τόν πόλεμον τῆς φιλαργυρίας, ἡ ὁποία εἶναι ρίζα παντός κακοῦ (Α΄ Τιμ. 6, 10) καί ἀναπληροῦν πολλάς ἐλλείψεις ἡμῶν εἰς τήν χριστιανικήν ζωήν.

Δεηθῶμεν, λοιπόν, τοῦ Κυρίου ἡμῶν, Θεανθρώπου  Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως τῇ Αὐτοῦ χάριτι, πρεσβείαις δέ τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας καί τοῦ Ὁσίου Γερασίμου, πάντοτε ἐνισχύῃ ἡμᾶς εἰς τήν κατά Θεόν ζωήν, διά τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας Μυστηρίων καί τῶν ἀρετῶν τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Ἀμήν.