Τήν Κυριακήν, 9ην /20ήν Μαρτίου 2022, ἐπί τῇ μνήμῃ τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, τῶν μαρτυρησάντων εἰς τήν λίμνην Σεβαστείας τοῦ Πόντου ἐπί Λικινίου τό 320 μ.Χ. ἑωρτάσθη ἡ ὀνομαστική ἑορτή τῆς Α.Θ.Μ. τοῦ Πατρός ἡμῶν καί Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ. κ. Θεοφίλου, καθ’ ὅτι εἷς τῶν καλλινίκων τούτων μαρτύρων ὠνομάζετο Θεόφιλος.
Ἡ ἑορτή αὕτη ἑωρτάσθη ὡς «Παρρησία. Ἀφ’ ἑσπέρας ἐτελέσθη Μέγας Ἑσπερινός εἰς τό Καθολικόν τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου.
Τήν ἑπομένην προσηνέχθη ἡ ἀναίμακτος Θυσία εἰς τό Καθολικόν, προεξάρχοντος καί πάλιν τοῦ Μακαριωτάτου καί συλλειτουργούντων Αὐτῷ τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν Ναζαρέτ κ. Κυριακοῦ, Καπιτωλιάδος κ. Ἡσυχίου, τῶν Σεβασμιωτάτων Ἀρχιεπισκόπων Γεράσων κ. Θεοφάνους, Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, Θαβωρίου κ. Μεθοδίου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, Ἱεραπόλεως κ. Ἰσιδώρου, Ἀνθηδῶνος κ. Νεκταρίου, Πέλλης κ. Φιλουμένου καί Μαδάβων κ. Ἀριστοβούλου, συμπροσευχομένων τῶν Σεβασμιωτάτων Ἀρχιερέων Μητροπολίτου Διοκαισαρείας κ. Βενεδίκτου καί Ἀρχιεπισκόπου Ἰόππης κ. Δαμασκηνοῦ, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων καί διακόνων ὧν πρῶτος ὁ Δραγουμᾶνος Ἀρχιμανδρίτης π. Ματθαῖος, ἐκπροσώπων τῶν Ἐκκλησιῶν τῶν Πατριαρχείων Μόσχας καί Ρουμανίας, ψάλλοντος τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Συμεών Γραμματέως τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τοῦ κ. Βασιλείου Γκοτσοπούλου καί τῶν μαθητῶν τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς Σιών, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Εὐαγγέλου Βλιώρα καί μελῶν τοῦ Προξενείου καί τοῦ Πρέσβεως τῆς Γεωργίας κ. Λάσια καί προσευχομένων μοναχῶν, μοναζουσῶν καί ἐντοπίων μελῶν τῆς Κοινότητος Ἱεροσολύμων καί προσκυνητῶν.
Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ἠκολούθησεν Δοξολογία. Μετά ταῦτα, ἔλαβε χώραν ἄνοδος εἰς τό Πατριαρχεῖον. Ἐνταῦθα προσεφώνησε τόν Μακαριώτατον ὁ Γέρων Ἀρχιγραμματεύς ὡς ἕπεται:
Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,
Ἐνῷ ἀνερχόμεθα τάς πνευματικάς βαθμίδας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πρός ὑποδοχήν τοῦ Ἁγίου Πάσχα, προσλαμβάνομεν παρά τῆς Ἐκκλησίας ὡς δρόσον Ἀερμών παραμυθητικήν τήν μνήμην τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, τῶν ἐν τῆ λίμνῃ Σεβαστείας τοῦ Πόντου ἐπί Λικινίου τό ἔτος 320 καλῶς ἀθλησάντων καί στεφανωθέντων. Ἡ εἰς Χριστόν ζέουσα πίστις αὐτῶν, ἡ ὑπομονή καί ἡ καρτερία, ἡ ἀψηφήσασα καί νικήσασα τό δριμύ ψῦχος, ἐνισχύει καί ἐνθαρρύνει ἡμᾶς τά μέγιστα διά τήν συνέχισιν τοῦ ἀγῶνος τῆς νηστείας οὐχί ὡς ἀποχῆς βρωμάτων μόνον ἀλλά πρωτίστως ὡς ἀλλοτριώσεως ἀπό τῶν παθῶν καί ὡς κατακτήσεως τῶν ἀρετῶν τοῦ Χριστοῦ, ἵνα καί συνδοξασθῶμεν μετ’ Αὐτοῦ.
Εἰς τούς καλλινίκους μάρτυρας τούτους, τούς κοσμοῦντας τό ἑορτολόγιον τοῦ μηνός Μαρτίου, ἀποδίδει ἰδιαιτέραν τιμήν ἡ Ἐκκλησία Ἱεροσολύμων καί διά τόν λόγον ὅτι ὁ Προκαθήμενος αὐτῆς, ἡ Ὑμετέρα σεπτή Μακαριότης, φέρει τό ὄνομα ἑνός τούτων, τοῦ ἁγίου μάρτυρος Θεοφίλου. Πρός τιμήν τοῦ μάρτυρος τούτου καί τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος τῇ πλήρει συμμετοχῇ τῶν μελῶν τῆς γεραρᾶς ἡμῶν Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος καί τοῦ εὐσεβοῦς ποιμνίου προσηνέχθη ἡ ἀναίμακτος θυσία καί ἀνεπέμφθη Δοξολογία εἰς τόν πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως καί δή κατά τήν τάξιν «Παρρησίας».
Προσευχηθέντες λειτουργικῶς ὑπέρ ὑγιείας, εὐσταθείας καί μακροημερεύσεως τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος, νῦν ἐν τῇ αἰθούσῃ ταύτῃ τοῦ Πατριαρχείου ἀποπληροῦμεν, ὅσα ὀφείλομεν Αὐτῇ μνείας, ἐπαίνου καί εὐχαριστίας ἄξια.
Ἐν πρώτοις ὅτι ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης εὐήκοον ἔτεινεν οὖς εἰς τάς αἰτήματα Ἑληνορθοδόξου Ἀραβοφώνου ποιμνίου εἴτε διά τήν οἰκονομικήν ἐνίσχυσιν τῶν ἔργων αὐτοῦ, ἰδίᾳ τῆς στηρίξεως τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος τῆς λειτουργίας τῶν σχολείων αὐτοῦ εἴτε διά τήν Θεολογικήν κατάρτισιν νέων, ἵνα ὑπηρετήσωσιν ἀκολούθως ὡς ἱερεῖς, πνευματικοί ὁδηγοί τῶν ἐνοριῶν τῶν Κοινοτήτων αὐτῶν. Ταὐτοχρόνως τό ἱδρυθέν ὑπ’ Αὐτῆς Κυριακάτικον φυλλάδιον «Νούρ Ἰλ Μασίχ» καί ἡ συνοδεύουσα τοῦτο μηνιαία Ἐκκλησιαστική ἐφημερίς, ἐσυνέχισαν διανεμόμενα δωρεάν νά ἐπιτελοῦν τό διαπαιδαγωγικόν Κατηχητικόν αὐτῶν ἔργον, τό καλλιεργοῦν τήν διατήρησιν τῆς Ἑλληνορθοδόξου ταυτότητος εἰς τάς ψυχάς τῶν μελῶν τοῦ ποιμνίου ἐν τῷ συνδέσμῳ αὐτῶν μετά τοῦ Πατριαρχείου. Ἔνδειξις ἐπίσης τοῦ ζωηροῦ ἐνδιαφέροντος τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος ὑπέρ τῆς διατηρήσεως, προβολῆς καί ἀξιοποιήσεως τῆς ἐκπαιδευτικῆς καί πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς τοῦ Πατριαρχείου τυγχάνει ἡ ἀπό διετίας καί πλέον ἀναληφθεῖσα καί συνεχίζουσα διενουργουμένη συντήρησις ὑπό τοῦ ἐκ Κύπρου εἰδικοῦ συντηρητοῦ κ. Σταύρου Ἀνδρέου παλαιτύπων καί ἐντύπων τῆς Κεντρικῆς Βιβλιοθήκης, τῆς Βιβλιοθήκης τῆς περιωνύμου Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Σταυροῦ καί ἡ ἀναδιοργάνωσις τοῦ πολυτίμου ὑλικοῦ τοῦ Ἀρχείου.
Εἰς τόν προσκυνηματικόν τομέα ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης ἐπέδειξεν ἰδιαιτέραν εὐαισθησίαν διά τήν προάσπισιν καί διατήρησιν ἀφ’ ἑνός μέν τῶν δικαιωμάτων τοῦ γένους ἡμῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ διά τήν ἐν ἡγετικῷ ρόλῳ τοῦ Πατριαρχείου συνεργασίαν μετά τῶν ἄλλων Κοινοτήτων. Καρπός τοῦ πνεύματος τούτου ὑπῆρξεν ἡ πρό τετραετίας συνῳδά μελέτῃ τοῦ Μετσοβίου Πολυτεχνείου Ἀθηνῶν συντήρησις καί ἀνακαίνισις τοῦ Ἱεροῦ Κουβουκλίου τοῦ Παναγίου Τάφου, συνέχεια δέ τοῦ ἱστορικοῦ τούτου ἔργου εἶναι τό πρό ὀλίγων μόνον ἡμερῶν συνῳδά μελέτῃ τοῦ Πανεπιστημίου Sapienza τῆς Ρώμης ἀρξάμενον ἔργον συντηρήσεως τῶν πλακῶν τῶν χώρων τοῦ βορείου τμήματος τοῦ δαπέδου τῆς ροτόντας, τοῦ ἑπτακαμάρου, τοῦ πρό τοῦ ἱεροῦ Κουβουκλίου καί ἀνασκαφῆς τοῦ ὑπεδάφους τούτων διά στερεωτικάς ἐργασίας. Ἐκ τῶν ἔργων τούτων τῆς εὐπρεπείας τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ ἐκπέμπεται μήνυμα συνδιαλλαγῆς, συνεργασίας καί εἰρήνης ἐκ τοῦ Ἁγίου Τάφου πρός τήν διεθνῶς ἐν διχασμοῖς καί πολέμοις δοκιμαζομένην ἀνθρωπότητα. Ἡ Βασιλική τῆς Γεννήσεως τῆς Βηθλεέμ ὡσαύτως οὐδόλως ἐστερήθη τοῦ ἐνδιαφέροντος καί τῆς μερίμνης τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τῆς ὁλοέν ὁλοκληρουμένης ἐπιστημονικῆς συντηρήσεως τοῦ εἰκονοστασίου αὐτῆς ὑπό εἰδημόνων τῆς ἑταιρείας ARTIS καί ἐκ τῆς προετοιμαζομένης ὁσονούπω ἀνακαινίσεως τοῦ θεοδέγμονος Σπηλαίου ὑφ΄ ἡμῶν καί τῶν Φραγκισκανῶν μόνον συμφώνως τῷ Προσκυνηματικῷ Καθεστῶτι.
Ἐξ ὅλων τούτων πλέον ἀξιομνημόνευτος τυγχάνει ἡ ἀναληφθεῖσα ὑπό τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος πρωτοβουλία ὑπέρ τῆς προστασίας τῆς χριστιανικῆς ὀντότητος εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν. Εἰς τό πλαίσιον τῆς πρωτοβουλίας ταύτης κατηγγέλθησαν πρῶτον ἀπό τοῦ διακυβευομένου ἐκ τῶν παρανόμων συμφωνιῶν εἰς τήν Πύλην τοῦ Δαβίδ ξενοδοχείου Imperial τοῦ Πατριαρχείου κατά τήν τελετήν ἀνάμματος τοῦ δένδρου τῶν Χριστουγέννων ἐνέργειαι καταπιέσεως τῶν χριστιανῶν ὑπό ἀκραίων ἐξτρεμιστικῶν στοιχείων. Ἐκ τῆς ἀπευκταίας ἐπικρατήσεως τῶν στοιχείων τούτων διακινδυνεύεται ἡ ἀπ’ αἰώνων διά τῆς πύλης τοῦ Δαβίδ εἴσοδος τῶν Ἀρχηγῶν τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν εἰς τάς ἕδρας αὐτῶν καί ἡ εἴσοδος τῶν προσκυνητῶν καί διέλευσις αὐτῶν πρός τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως. Εἰς τήν πρωτοβουλίαν ταύτην ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης συνεκάλεσε καί προσέλαβε συνεργούς τούς Ἀρχηγούς τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν. Διά τῆς συνεντεύξεως δέ Αὐτῆς εἰς τήν ἐφημερίδα Times τοῦ Λονδίνου ἐκίνησε τό ἐνδιαφέρον συνηγορίας, τόσον τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κανταρβουρίας, κ. John Welby, ὅσον καί τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου καί τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος καί ἄλλων παραγόντων σημαντικῆς πολιτικῆς ἐπιρροῆς. Αἱ ἐνέργειαι αὗται ἔφερον τό ἀποτέλεσμα αὐτῶν εἰς τό Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν τοῦ Ἰσραήλ, ὥστε νά ἐπιδείξῃ ἐνδιαφέρον πρός διάλογον καί ἐπίλυσιν τοῦ προβλήματος διά Κυβερνητικῆς καί οὐχί διά Δικαστικῆς διαδικασίας.
Ἐκ τῶν τελεσφόρων καί λίαν λυσιτελῶν ἐνεργειῶν τούτων τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος παραδειγματιζόμεθα καί ἐνθαρρυνόμεθα οἱ Ἁγιοταφῖται Πατέρες, ὥστε μετά ζήλου ἕκαστος κατ’ ἰδίαν καί ἐν συλλογικῇ συνεργασίᾳ νά ἐπιτελῶμεν τήν Ἁγιοταφιτικήν ἡμῶν διακονίαν καί νά θέτωμεν τόν λίθον ἡμῶν εἰς τήν συμπληρουμένην οἰκοδομήν τοῦ σώματος τοῦ Πατριαρχείου διά τήν ἔτι εὐπρεπεστέραν προβολήν αὐτοῦ εἰς τόν κόσμον καί τήν ἔτι πλουσιωτέραν αὐτοῦ προσφοράν εἰς τό κοινωνικόν σύνολον.
Ἐν τῷ πνεύματι τῆς χαρᾶς τῆς Ὀνομαστικῆς Ὑμῶν ἑορτῆς, Μακαριώτατε καί τῆς ἐλπίδος, τῆς πηγαζούσης ἐκ τῶν ἔργων Ὑμῶν, ὑψῶ τό ποτήριον ἐξ ὀνόματος τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος ὅλης καί εὔχομαι Ὑμῖν ἔτη ὅσα πλεῖστα, εἰρηνικά, εὐφρόσυνα, εὐσταθῆ, δημιουργικά καί καρποφόρα πρός ἔπαινον τοῦ παλαιφάτου ἡμῶν Πατριαρχείου καί τοῦ εὐλογημένου ἡμῶν γένους καί δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ ἡμῶν. Γένοιτο.
Ὁ κ. Βλιώρας προσεφώνησεν ὡς ἕπεται:
“Μακαριώτατε,
Σεβασμιώτατοι,
Σεβαστοί Πατέρες,
Κυρίες και κύριοι,
Η συμμετοχή στο σημερινό εορτασμό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και χαρά για όλους μας, καθώς η Αγιοταφιτική Αδελφότητα και το ευλαβές Ποίμνιο, ανάμεσά τους και οι υπηρετούντες στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στα Ιεροσόλυμα, τιμούμε τα Ονομαστήρια του Προκαθήμενου της Σιωνίτιδος Εκκλησίας, της Μητέρας των Εκκλησιών, της Αυτού Θειοτάτης Μακαριότητος, του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλου Γ΄
Με την ευκαιρία αυτή, Μακαριώτατε, εκφράζουμε εξ ονόματος της Ελληνικής Πολιτείας, τον σεβασμό και την ευγνωμοσύνη προς το πρόσωπό Σας για το ποιμαντικό Σας έργο, για το σημαντικό έργο της διαφύλαξης και ανάδειξης των Ιερών προσκυνημάτων της Πίστης μας στους Αγίους Τόπους, για την προάσπιση των δικαίων και δικαιωμάτων του καθ’ ημάς Πατριαρχείου και για τη διαφύλαξη της Ελληνικής και Ελληνορθοδόξου παρουσίας στην Αγία Γη.
Η αφοσίωσή και η προσήλωσή Σας στο πολυδιάστατο αυτό έργο και στα ιερά Σας καθήκοντα με εκκλησιαστικό φρόνημα και ακεραιότητα, οι άοκνες προσπάθειες, με τις οποίες φέρετε εις πέρας την υψηλή αποστολή Σας, σε μια ταραχώδη περιοχή, που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, τυγχάνουν γενικής αναγνώρισης και έχουν καθιερώσει, στην κοινή συνείδηση, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ως κορυφαίο παράγοντα ενότητας, ειρήνευσης και συνεννόησης στην Αγία Γη.
Με δικές Σας πρωτοβουλίες, προωθείται η αναστήλωση και ανάδειξη των Ιερών Προσκυνημάτων, ενώ μεριμνάτε για τη διατήρηση του Προσκυνηματικού Καθεστώτος στην Αγία Γη και για την πνευματική καθοδήγηση και ευημερία ενός ποιμνίου, που αντιμετωπίζει σημαντικές και πολυποίκιλες προκλήσεις.
Σε μια εποχή που ταλανίζεται από συγκρούσεις, ανακατατάξεις και αναζήτηση νέων ισορροπιών, όπου ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία ενισχύονται, η ειλικρινής Σας διάθεση για συνεννόηση, συμφιλίωση και καταλλαγή, τόσο σε σχέση με τις άλλες ομολογίες και τις άλλες θρησκείες, στο ιδιαίτερο περιβάλλον των Ιεροσολύμων και των Αγίων Τόπων, όσο και στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας για ειρήνευση στην πολύπαθη αυτή περιοχή, αναδεικνύει το κύρος του Ιερού Καθιδρύματος, καθιστώντας το παράγοντα μετριοπάθειας και σταθερότητας.
Με την ευκαιρία των σημερινών ονομαστηρίων Σας, θα ήθελα για άλλη μια φορά να διαβεβαιώσω τόσο Εσάς όσο και τα μέλη της Αγιοταφιτικής Αδελφότητος ότι η συμπαράταξη και συμπαράσταση της Ελληνικής Πολιτείας και των συμπατριωτών μας, προς το καθ’ ημάς Πατριαρχείο, προς την Αδελφότητα και Εσάς είναι και παραμένει ομόπνοη και ουσιαστική, και να Σας εκφράσω, την αναγνώριση και το θαυμασμό μας για το πολυσήμαντο έργο που επιτελείτε με απαράμιλλη αφοσίωση, ζήλο και αυταπάρνηση.
Με την αφορμή αυτή, επιτρέψτε μας να εκφράζουμε, εκ μέσης καρδίας, τις ευχαριστίες μας, για την απαράμιλλη φιλοξενία της οποίας έχουμε τύχει, τόσο ο ομιλών, όσο και το προσωπικό της Αρχής μας κατά τις επισκέψεις μας στα Άγια Προσκυνήματα, όπου έχουμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τον ιδιαίτερα συγκινητικό μόχθο, την έγνοια και τη φροντίδα για τα Άγια Προσκυνήματα, ιδιαίτερα στις συνθήκες που δημιουργεί η τρέχουσα πανδημία,
Μακαριώτατε,
Η προάσπιση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, των δικαίων και των δικαιωμάτων του, αποτελεί σπουδαιότατη προτεραιότητα για την Πατρίδα μας, όπως διαμηνύεται με κάθε ευκαιρία, δεδομένης και της συνεισφοράς Σιωνίτιδος Εκκλησίας στην Ορθοδοξία και στον Ελληνισμό, ως μακραιώνου μάρτυρα και θεματοφύλακα μιας πολύτιμης θρησκευτικής και ιστορικής παρακαταθήκης.
Επιτρέψτε μου, τη γιορτινή αυτή μέρα, να Σας απευθύνω τις πλέον ειλικρινείς και εγκάρδιες ευχές μας, για υγεία, μακροημέρευση και από Κυρίου στήριξη, ούτως ώστε να συνεχίσετε να φέρετε εις πέρας την υψηλή αποστολή Σας, επ’ ωφελεία του Πατριαρχείου, της Αδελφότητας, του Ελληνορθόδοξου Ποιμνίου Σας και της αδιάλειπτης Ορθόδοξης Μαρτυρίας στην Αγία Γη”.
Ἐν συνεχείᾳ προσεφώνησεν ὁ Πρέσβυς τῆς Γεωργίας, οἱ Ἐκπρόσωποι τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας καί Ρουμανίας καί Ἁγιοταφῖται Πατέρες.
Τούτους ηὐχαρίστησε ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι ἀντιφωνήσεως Αὐτοῦ:
«Ὡς λίαν φαιδρά, εὐπρεπής τε τοῦ Σταυροῦ Χριστὲ ἡ δύναμις, δι’ ἐναντίων στέφη πλέκουσα, τοῖς τεσσαράκοντα Μάρτυσιν· ὕδωρ γὰρ καὶ πῦρ διελθόντες, ἐν ἀφθαρσίᾳ κραυγάζουσιν· Εὐλογητὸς εἶ ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν». Ἀναφωνεῖ ὁ ὑμνῳδός τῆς Ἐκκλησίας.
Ἐκλαμπρότατε κ. Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος
κ. Εὐάγγελε Βλιώρα,
Σεβαστοί Ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς χριστιανοί καί προσκυνηταί
«Ἐξαπόστειλον [ὁ Θεός] τό φῶς σου καί τήν ἀλήθειάν σου· αὐτά μέ ὡδήγησαν καί ἤγαγόν με εἰς ὄρος ἅγιόν σου καί εἰς τά σκηνώματά σου», (Ψαλμ. 42,3) ἀναφωνεῖ ἡ σεβάσμιος χορεία τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων τῶν ἐν Σεβαστείᾳ τῇ πόλει μαρτυρησάντων, ὧν καί τήν ἐτήσιον αὐτῶν μνήμην φαιδρῶς πανηγυρίζομεν σήμερον.
Οἱ ἅγιοι οὗτοι Τεσσαράκοντα μάρτυρες, «ἐπί τῆς γῆς ἡγωνίσαντο, τῷ ἀέρι ἐνεκαρτέρησαν, τῷ πυρί παρεδόθησαν, τό ὕδωρ αὐτούς ὑπεδέξατο. Ἐκείνων ἐστίν ἡ φωνή «Διήλθομεν διά πυρός καί ὕδατος καί ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν», (Ψαλμ. 65,12), λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος. Τοῦτο ἐποίησαν οἱ ἅγιοι μάρτυρες ἀκούοντες εἰς τούς λόγους τοῦ σοφοῦ Παύλου λέγοντος «ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διά τό ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ Κυρίου μου, δι’ ὅν τά πάντα ἐζημιώθην, καί ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι, ἵνα Χριστόν κερδήσω», (Φιλ. 3,8).
Κατά δέ τόν ἅγιον Γρηγόριον Νύσσης, «τοῖς μεγάλοις τούτοις ἀγωνισταῖς οὐδέ αὐτός ὁ ἥλιος ἐφάνη γλυκύς· ἀλλά καί τούτου ἑκουσίως ἠλλοτριοῦντο, ἵνα μή τοῦ ἀληθινοῦ φωτός ἀποπέσωσι … ἐκείνοις πάντα ἐχθρά, πάντα ἀλλότρια ἦν. Ἕν μόνον ἀγαθόν, ὁ Χριστός. Πάντα ἠρνήσαντο, ἵνα τοῦτον κερδήσωσιν».
Τοῦτο ἀποδεικνύει τήν μεγάλην ὄντως ἀγάπην τῶν μαρτύρων πρός τόν Θεόν καί Σωτῆρα ἡμῶν Χριστόν «τοῦ ἐκ σκότους καλέσαντος αὐτούς εἰς τό θαυμαστόν αὐτοῦ φῶς», (Α΄ Πετρ. 9). Οἱ θεόλεκτοι οὗτοι μάρτυρες ἐτόλμησαν, ἵνα ἀποθάνωσιν διά τό μοναδικόν «ἀγαθόν» τόν δίκαιον, δηλονότι τοῦ Θεοῦ τόν Χριστόν, ὡς κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος λέγων: «Μόλις γάρ ὑπέρ δικαίου τις ἀποθανεῖται· ὑπέρ γάρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καί τολμᾷ ἀποθανεῖν», (Ρωμ. 5,7).
Ὁ χορός ὁ Ἅγιος, οἱ ἴσοι τήν ἄθλησιν, ἴσοι τήν γνώμην καί οἱ ἴσοι τούς στεφάνους δεξάμενοι, ἔνθεοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, ὡς ἄλλοι τρεῖς παῖδες ἐν τῇ καμίνῳ, ὡς ἐξ ἑνός στόματος ὕμνουν καί ἐδόξαζον καί ηὐλόγουν τόν Θεόν (πρβλ. Δαν. 3,23, Προσευχή 27) λέγοντες «εἰ γάρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλά καί τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα … εἰ δέ ἀπεθάνομεν σύν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καί συζήσομεν αὐτῷ, εἰδότες ὅτι Χριστός ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνήσκει, θάνατος αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει», (Ρωμ. 6,5,8-9).
Ἔχοντες βεβαίαν τήν πίστιν οἱ ἅγιοι Μάρτυρες, ὅτι «εἰ ἀπεθάνομεν σύν Χριστῷ, συζήσωμεν αὐτῷ» οὐκ ἐπτοήθησαν οὐδέ ἐφοβήθησαν, ἀλλά τοὐναντίον θείῳ πνεύματι κινούμενοι, ἐζήτουν «τήν ἀπολύτρωσιν αὐτῶν διά τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ, τήν ἄφεσιν τῶν παραπτωμάτων, δηλονότι τοῦ καθαρισμοῦ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν, κατά τόν πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ» (πρβλ. Ἐφ. 1,7).
Ἡ ἐτήσιος αὕτη ἑορτή τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων καί ἰδιαιτέρως τοῦ συμμάρτυρος αὐτῶν Θεοφίλου, οὗτινος τήν σεπτήν ἐπωνυμία φέρει καί ἡ Ἡμετέρα Ταπεινότης, ἀποτελεῖ «μνημόσυνον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ» (Πραξ. 10,4). Καί τοῦτο, διότι «οἱ τήν γῆν οὐρανώσαντες, καί τά πάντα φωτίσαντες» ἅγιοι Τεσσαράκοντα ἀνεδείχθησαν ἀψευδεῖς μάρτυρες καί κήρυκες τῇ οἰκουμένῃ τῶν τοῦ Χριστοῦ παθημάτων καί τῆς ἀναστάσεως Αὐτοῦ, ἀλλά καί -κατά τόν Γρηγόριον Νύσσης- δορυφόροι τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἐκκλησιῶν αὐτοῦ οἰκοδόμοι, ἐποικοδομηθέντες, κατά τόν θεῖον Παῦλον, ἐπί τῷ θεμελίῳ τῶν Ἀποστόλων καί Προφητῶν καί δή ἐπί τοῦ τιμίου καί μαρτυρικοῦ αἵματος Ἰησοῦ Χριστοῦ ὄντος ἀκρογωνιαίου [λίθου] αὐτοῦ» (πρβλ. Ἐφ. 2,20).
Οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ἀνεδείχθησαν οἰκοδόμοι τῆς Ἐκκλησίας, διότι, κατά τόν Μέγαν Βασίλειον, «θέατρον γενόμενοι [οὗτοι] τῷ κόσμῳ, καί ἀγγέλοις καί ἀνθρώποις» (πρβλ. Α΄ Κορ. 4,9), «τούς πεπτωκότας ἤγειραν, τούς ἀμφιβόλους ἐβεβαιώσαντο, τοῖς εὐσεβέσι τήν ἐπιθυμίαν ἐδιπλασίασαν»· κατά δέ τόν ὑμνῳδόν αὐτῶν: «Τό σεπτόν στερέωμα, τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἀστέρες μέγιστοι, καταλαμπρύνετε ἀεί, καί τούς πιστούς καταγαύζετε, Μάρτυρες θεῖοι, Χριστοῦ τεσσαράκοντα».
Ἡ ἁγία ἡμῶν τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησία ἐν ἀγαλλιάσει καί χαρᾷ τιμῶσα τήν μνήμην τῆς γενεθλίου ἡμέρας τοῦ μαρτυρίου τῶν ὑπέρ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀγάπης ἀθλησάντων ἁγίων Τεσσαράκοντα ὡς καί τοῦ συναθλήσαντος αὐτοῖς ἀθλοφόρου Θεοφίλου, ἐπετέλεσε ἐν τῷ Πανιέρῳ Ναῷ τῆς Ἀναστάσεως τό μέγα τῆς Θείας Εὐχαριστίας μυστήριον, τῆς Ἡμῶν Μετριότητος προεξαρχούσης καί περιστοιχουμένης ὑπό τῶν τιμίων τῆς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος μελῶν, Ἀρχιερέων, Ἱερέων καί Ἱεροδιακόνων, συμπροσευχομένων Ἡμῖν εὐλαβῶν Χριστιανῶν ἐκ τοῦ Χριστεπωνύμου ποιμνίου ἡμῶν, δοξάζοντες οὕτως τόν «θαυμαστώσαντα τούς ἁγίους αὐτοῦ» (Ψαλμ. 4,4).
Προσέτι δέ, ἀνεπέμψαμεν εὐχαριστήριον δοξολογίαν τῷ ἁγίῳ Τριαδικῷ Θεῷ ἐπί τοῖς, τῇ ἐπωνύμῳ τοῦ ἁγίου μάρτυρος Θεοφίλου, ἀγομένοις σεπτοῖς Ἡμῶν Ὀνομαστηρίοις· καί «εὐλογήσαμεν, κατά τόν ἅγιον Πολύκαρπον Σμύρνης, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τόν σωτῆρα τῶν ψυχῶν ἡμῶν καί κυβερνήτην τῶν σωμάτων ἡμῶν καί ποιμένα τῆς κατά τήν οἰκουμένην Καθολικῆς Ἐκκλησίας».
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἀναφερόμενος εἰς τήν σημασίαν τῆς ἀποδιδομένης τιμῆς τῶν ἁγίων ἐπικαλεῖται τήν μαρτυρίαν τοῦ Θεολόγου Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου καί τοῦ σοφοῦ Παύλου, κατά τούς ὁποίους οἱ ἅγιοι γενικώτερον [καί οἱ μάρτυρες εἰδικώτερον] εἶναι φίλοι Χριστοῦ, τέκνα καί κληρονόμοι Θεοῦ· «ὅσοι δέ ἔλαβον αὐτόν [τόν Χριστόν], ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι» (Ἰωαν. 1,12). «Ὥστε οὐκέτι εἰσίν δοῦλοι, ἀλλ’ υἱοί· εἰ δέ υἱοί, καί κληρονόμοι, κληρονόμοι μέν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δέ Χριστοῦ» (πρβλ. Γαλ. 4,7 & Ρωμ. 8,17).
Λέγομεν δέ τοῦτο, διότι ἡ σημερινή ἑορτή τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων καί ἰδιαιτέρως τοῦ συμμάρτυρος αὐτῶν Θεοφίλου, δέν ἀφορᾷ εἰς τήν Ἡμετέραν Ταπεινότητα μόνον ἀλλά κυρίως εἰς τόν τῆς Ἐκκλησίας Ἀποστολικόν καί Πατριαρχικόν θεσμόν, διά τοῦ ὁποίου «ἱκανούμεθα εἰς τήν μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων ἐν τῷ φωτί … τοῦ Υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ [τοῦ Θεοῦ]» (πρβλ. Κολ. 1,12-13). «Αὐτός ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ὁ Χριστός ἐστί προπάντων, καί τά πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε, καί αὐτός ἐστιν ἡ κεφαλή τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας» (Κολ. 1,17-18), «ἥν περιεποιήσατο διά τοῦ ἰδίου αἵματος» (Πραξ. 20,18). Τοῦ αἵματος τούτου τοῦ Χριστοῦ κοινωνοί καί μέτοχοι ἐγένοντο καί οἱ ἀθλοφόροι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες.
Ἀκούοντες εἰς τό κήρυγμα τοῦ θείου Παύλου, «ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφ. 6,12), «οἱ ἅγιοι Μάρτυρες οἱ ἀγαπήσαντες τόν Χριστόν, ὑπερεῖδον τά τῆς προσκαίρου ζωῆς, ἵνα δοξάσωσι τόν Θεόν ἐν τοῖς μέλεσιν αὐτῶν», λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος. Διό καί ἡ ἔνδοξος μνήμη αὐτῶν τῶν ἁγίων μαρτύρων καί φίλων τοῦ Θεοῦ προβάλλει ὡς ἀστραπή τῆς νοερᾶς φωταγωγίας τοῦ Χριστοῦ, πρός ἀκτῖνα θείαν ὁδηγοῦσα πάντας ἡμᾶς.
Κατά δέ τόν Κλήμεντα Ἀλεξανδρείας: «τελείωσιν τό μαρτύριον καλοῦμεν οὐχ ὅτι τέλος τοῦ βίου ὁ ἄνθρωπος ἔλαβεν ὡς οἱ λοιποί, ἀλλ’ ὅτι τέλειον ἔργον ἀγάπης ἐνεδείξατο». Αὐτό τοῦτο ἀκριβῶς «τό τέλειον ἔργον ἀγάπης» τοὐτέστιν τήν ἑνότητα τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν παραγγέλλουσιν ἡμῖν, ὅπως ἐπιδείξωμεν, οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, ὡς λίαν εὐστόχως διατυπώνει τό παράδειγμα πρός μίμησιν τῶν ἁγίων Μαρτύρων, ὁ ἔγκριτος Πατήρ τῆς Ἐκκλησίας Μέγας Βασίλειος λέγων: «Οὐκ ἦν μία πατρίς τοῖς ἁγίοις, ἄλλος γαρ ἀλλαχόθεν ὥρμητο … Γένος δέ, τό μέν ἀνθρώπινον, ἄλλο ἄλλου, τό δέ πνευματικόν, ἕν ἁπάντων. Κοινός γάρ αὐτῶν Πατήρ, ὁ Θεός, καί ἀδελφοί πάντες, οὐκ ἀπό ἑνός καί μιᾶς γεννηθέντες, ἀλλ’ ἐκ τῆς υἱοθεσίας τοῦ Πνεύματος εἰς τήν διά τῆς ἀγάπης ὁμόνοιαν ἀλλήλοις συναρμοσθέντες». Μέ ἄλλα λόγια, ἐκείνων τῶν ἁγίων Μαρτύρων, ἐστί ἡ τοῦ θείου Παύλου φωνή «σπουδάζοντες τηρεῖν τήν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης», (Ἐφ. 4,3).
Εἰς τήν ὑπακοήν τοῦ παραγγέλματος τούτου, δηλονότι τῆς ἑνότητος, τῆς εἰρήνης, τῆς καταλλαγῆς καί τῆς ἀγάπης τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ καλούμεθα καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἰδιαιτέρως κατά τό εὐλογημένον τοῦτο στάδιον τῆς νηστείας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, «ἵνα συνεργοί γινώμεθα τῇ ἀληθείᾳ» (Γ΄ Ἰωάν. 8). Καί τοῦτο, διότι ὡς λέγει ὁ θεῖος Παῦλος, αὐτός ὁ ἐν τῷ Χριστῷ Θεός ἀνέθεσε εἰς ἡμᾶς τό κήρυγμα τῆς συμφιλιώσεως. «Καί θέμενος ἐν ἡμῖν τόν λόγον τῆς καταλλαγῆς», (Β΄ Κορ. 5,19).
Ἔχοντες λοιπόν συνεργούς καί ἀντιλήπτορας τούς ἁγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρας καί τόν συμμάρτυρα αὐτῶν καί προστάτην ἡμῶν Θεόφιλον καί τήν Ὑπερευλογημένην Θεοτόκον καί Μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἀειπάρθενον Μαρίαν ἱκετεύσωμεν αὐτούς, ἵνα ἐν εἰρήνῃ, ταπεινοφροσύνῃ καί μετανοίᾳ ἀξιωθῶμεν καταντῆσαι εἰς τήν λαμπροφόρον Ἀνάστασιν τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Ἐπί δέ τούτοις, ἐπικαλούμεθα ἐπί πάντας τούς συμπροσευχηθέντας Ἡμῖν καί τούς τιμήσαντας τήν ἑόρτιον ταύτην μνήμην τῶν ἁγίων Μαρτύρων, δύναμιν τήν ἐξ ὕψους, τήν δωρεάν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν χάριν τοῦ Παναγίου καί Ζωοδόχου Τάφου, ὑπομονήν καί πᾶσαν παρά Θεοῦ εὐλογίαν, ἐκφράζοντες θερμάς εὐχαριστίας καί πρός τούς προσφωνήσαντας Ἡμᾶς, τόν Γέροντα Ἀρχιγραμματέα, Ἱερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχον, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῶν μελῶν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος, τόν Ἐκλαμπρότατον Γενικόν Πρόξενον τῆς Ἑλλάδος κ. Εὐάγγελον Βλιώραν, τόν Ἐκλαμπρότατον Πρέσβυν τῆς Γεωργίας εἰς Ἰσραήλ κ. Λάσια, τόν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Ναζαρέτ κ. Κυριακόν, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ ποιμνίου ἡμῶν εἰς Ναζαρέτ, τόν Ἱερώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἰόππης κ. Δαμασκηνόν, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ ποιμνίου ἡμῶν εἰς Ἰόππην, τόν Πανοσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην π. Ἀλέξανδρον, ἀντιπρόσωπον τῆς ἀδελφῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, διαβιβάσαντα Ἡμῖν τάς εὐχάς τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ.κ. Κυρίλλου, τόν Ὁσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην π. Θεόφιλον, ἀντιπρόσωπον τῆς ἀδελφῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας, διαβιβάσαντα Ἡμῖν τάς εὐχάς τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ρουμανίας κ.κ. Δανιήλ, τόν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Διοκαισαρείας κ. Βενέδικτον, Πατριαρχικόν Ἐπίτροπον Βηθλεέμ, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ ἐν Βηθλεέμ ποιμνίου καί τοῦ Συλλόγου Βηθλεέμ, τόν Σεβασμιώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Μαδάβων κ. Ἀριστόβουλον, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τῆς νεοσυστάτου Κοινότητος Beersheba καί τῶν Ἐφημερίων τοῦ Ρωσοφώνου ποιμνίου τοῦ Βορείου Ἰσραήλ, τήν Κοινότητα Ρέμλης, τόν Αἰδεσιμώτατον π. Γεώργιον Μπαράμκη, ὁμιλήσαντα ἐξ ὀνόματος τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, τούς διδασκάλους κ. Παναγιώταν Καφετζῆ καί κ. Σωτήριον Γκόγκον καί τούς μαθητάς ὁμιλησάντας ἐξ ὀνόματος τοῦ Σχολείου τοῦ Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Πατριαρχείου, τόν ἐντιμότατον κ. Ἀθανάσιον Ἀμποῦ – Ἀέτα ἐκ τοῦ Χωρίου τῶν Ποιμένων, καί ἅπαντας τούς μετασχόντας εἰς τόν ἑορτασμόν τοῦτον.
Εἰς ὑγιείαν πάντων ὑμῶν!
Τήν μεσημβρίαν παρετέθη μοναστηριακή Τράπεζα.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας.