ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ»
Ἀποσπάσματα συνέντευξης τοῦ Πατριάρχη Ἱεροσολύμων Θεόφιλου Γ’ στὴν Βάλια Νικολάου γιὰ τὸν «Ἐλεύθερο Τύπο», Δεκέμβριος 2010
-Μακαριώτατε, πέρασαν σχεδὸν πέντε χρόνια ἀπὸ τὴν ἐκλογή σας στὸν πατριαρχικὸ θρόνο. Ποιὸ θεωρεῖτε τὸ σημαντικότερο ἔργο σας;
«Ἐπανῆλθε ἡ ὁμαλότης στὴ λειτουργία τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων. Πλέον, τὸ κύρος του ἔχει ἀποκατασταθεῖ καὶ τὸ Πατριαρχεῖο διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο ὄχι μόνο εἰς τὸ θρησκευτικὸ γίγνεσθαι, ἀλλὰ κυρίως εἰς τὸ πολιτικό, γιατί συνδέεται ἄρρηκτα μὲ τὸ καθεστὼς τῶν Ἱεροσολύμων.
Διαδραματίζει σημαντικὸ ρόλο στὴν ἐκτόνωση τοῦ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ, συμβάλλοντας τὰ μέγιστα διὰ τῆς συμμετοχῆς του σὲ διαφόρους διαθρησκευτικοὺς διαλόγους.
Ἀπόδειξη τούτου εἶναι ἡ συμμετοχὴ τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων στὸ Συμβούλιο Θρησκευτικῶν Ἱδρυμάτων τῆς Ἁγίας Γῆς, τὸ ὁποῖο ἐγένετο μὲ πρωτοβουλία τοῦ State Department καὶ ἀποτελεῖται ἀπὸ ραβίνους, τὴν ἑβραϊκὴ θρησκευτικὴ ἡγεσία τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ ἐκπροσωπεῖ τὴν κυβέρνηση, τὴ θρησκευτικὴ ἡγεσία τῆς Παλαιστινιακῆς Ἀρχῆς καὶ ἀπὸ τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν Ἐκκλησιῶν».
-Ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα συναντήσατε κάποιες δυσκολίες καί, ἂν ναί, ποιὲς εἶναι αὐτές;
«Βεβαίως καὶ συναντήσαμε δυσκολίες ἦταν τὰ λάθη τοῦ παρελθόντος, ἀλλὰ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ κατορθώσαμε νὰ τὶς ξεπεράσουμε καὶ νὰ τὶς θεραπεύσουμε…»
-Στὸ παρελθόν, τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων ἀντιμετώπιζε οἰκονομικὰ προβλήματα. Αὐτὰ τὰ προβλήματα ἔχουν ξεπεραστεῖ;
«Ὑπῆρχαν πολλὲς ἐκκρεμότητες, μεγάλα χρέη, ποὺ γιὰ πολλοὺς καὶ διάφορους λόγους τὸ Πατριαρχεῖο δὲν εἶχε ἀνταποκριθεῖ εἰς τὶς ὑποχρεώσεις του. Τώρα, μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, πολλὰ κενὰ ἔχουν καλυφθεῖ.
Τὸ οἰκονομικὸ ζήτημα εἶναι ἕνα πρόβλημα ποὺ πάντοτέ μας ἀπασχολοῦσε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ μᾶς ἀπασχολεῖ, ἀλλὰ θέλω νὰ πιστεύω ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνοδικὴ πορεία.
Σήμερα, τὰ πάντα λειτουργοῦν μὲ διαφάνεια καὶ μὲ σοβαρότητα. Ἐπίσης, ἕνα ἄλλο πρόβλημα εἶναι ὅτι τὸ Πατριαρχεῖο ἔχει περιουσίες γῆς ποὺ βρίσκονται σὲ στρατηγικῆς σημασίας θέσεις ἀπὸ πολιτικῆς πλευρᾶς.
Ἀντιλαμβάνεστε ὅτι τὸ Πατριαρχεῖο βρίσκεται πάντοτε ἐν μέσῳ δύο συμπληγάδων».
-Ποιὲς εἶναι οἱ σχέσεις σας μὲ τὴν κυβέρνηση τοῦ Ἰσραήλ, τῆς Ἰορδανίας καὶ τὴν Παλαιστινιακὴ Ἀρχή;
«Μὲ ὅλες τὶς κυβερνήσεις, κυρίως μὲ τὸ Ἰσραὴλ καὶ τὴν Ἰορδανία, οἱ σχέσεις μας εἶναι ἄριστες καὶ τὸ ἐννοῶ.
Μὲ τὴν Παλαιστινιακὴ Ἀρχή, ἐπίσης, οἱ σχέσεις μας εἶναι πάρα πολὺ καλές, συνεχῶς βελτιώνονται, ἂν καὶ ὁρισμένες φορὲς ὑπάρχουν παρεξηγήσεις ἀπὸ παράγοντες ποὺ εἶναι γνωστοὶ καὶ ἔχουν προσωπικά, οἰκονομικὰ καὶ ἰδεολογικὰ συμφέροντα».
-Ἡ σχέση σας μὲ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη;
«Δὲν μιλᾶμε περὶ σχέσεως μὲ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη, ὑπάρχει ταύτιση σὲ ὅλα τὰ θέματα».
-Τὸ Πατριαρχεῖο πέρασε μία πολὺ ἄσχημη περίοδο λόγω τῶν γεγονότων ποὺ συνέβησαν μὲ τὸν ἔκπτωτο Πατριάρχη Εἰρηναῖο. Τί γίνεται μὲ τὴν ὑπόθεσή του;
«Μὲ τὴν ὑπόθεση τοῦ Εἰρηναίου δὲν ἀσχολούμαστε πλέον…»
-Κατὰ πόσον οἱ θρησκείες μποροῦν νὰ συμβάλουν στὴν ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης στὶς παγκόσμιες κοινωνίες;
«Οἱ θρησκεῖες διαδραματίζουν καθοριστικὸ ρόλο. Τὸ πρόβλημα τῆς διεθνοῦς διπλωματίας, ἀλλὰ καὶ τῶν πολιτικῶν εἶναι ὅτι, ἐπειδὴ ἀκριβῶς δὲν κατέχουν εἰς βάθος τὰ θέματα τῆς θρησκείας, προσπαθοῦν νὰ παραθεωρήσουν τὸ ρόλο ποὺ διαδραματίζει ἡ θρησκεία σὲ παγκόσμια κλίμακα καὶ δειλὰ δειλὰ ἀναγνωρίζουν ὅτι ὅπου σημειώνονται διενέξεις πολιτικῆς φύσεως ἤ ὁτιδήποτε ἄλλο ἡ αἰτία εἶναι καθαρὰ θρησκευτική.
Προσπαθοῦν νὰ τονίζουν πάλι τὸ πολιτικὸ μέρος ἡ τὸ ἐθνικό, ἡ ρίζα ὡστόσο εἶναι θρησκευτική.
Τὸ λέω αὐτὸ ἀπὸ τὴν πείρα ποὺ ἔχω. Ἐδῶ στὴν περιοχή μας, ἀποδεικνύεται τελικὰ ὄτι ἡ ρίζα τοῦ πολιτικοῦ προβλήματος καὶ τῆς διενέξεως εἶναι καθαρὰ θρησκευτική, γι’ αὐτὸ καὶ ὅλες οἱ κυβερνήσεις σήμερα, εὐρωπαϊκὲς καὶ μὴ, συντρέχουν οἰκονομικῶς κάθε εἴδους πρωτοβουλία ποὺ ἀφορᾶ στὸ διαθρησκειακὸ διάλογο.
Καθημερινά, δέχομαι ἀποστολὲς ἀπὸ τὴν Εὐρώπη καὶ ἀπὸ τὴν Ἀμερική, πολιτικές, διπλωματικὲς καὶ ἐκκλησιαστικές. Ὁ σκοπὸς γιὰ τὸν ὁποῖον ἔρχονται εἶναι γιὰ νὰ ἀκούσουν τὶς ἀπόψεις μας στὸ θέμα τοῦ Μεσανατολικοῦ, τοῦ Παλαιστινιακοῦ καὶ τῶν Ἱεροσολύμων.
Ἀντιλαμβάνονται πλέον ὅτι οἱ διπλωματικὲς καὶ πολιτικὲς προσπάθειες δὲν ἀποδίδουν καρποὺς χωρὶς τὴ συνδρομὴ τῆς θρησκευτικῆς ἡγεσίας ἡ, ἂν θέλετε, τῆς θρησκείας».
-Ὡς Προκαθήμενος τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας, ἔχετε στὴν πνευματική σας δικαιοδοσία τὸ Ναὸ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. Ποιὸ μήνυμα θὰ θέλατε νὰ στείλετε ἀπὸ τὸν ἱερὸ αὐτὸ χῶρο πρὸς τοὺς χριστιανούς;
«Οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀνοίξουν τὶς καρδιές τους καὶ νὰ δεχθοῦν τὸ μήνυμα τῆς εἰρήνης καὶ τῆς αἰσιοδοξίας ποὺ εἶναι ὁ Χριστός».
-Ποιὸς θεωρεῖτε ὅτι εἶναι ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας σήμερα;
«Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀναντικατάστατος καὶ αὐτὸ ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι σὲ χῶρες τὶς ὁποῖες ἡ Ἐκκλησία (σ.σ: ἀναφέρομαι στὶς Δυτικὲς Ἐκκλησίες) ἔχει χάσει τὴν πνευματικὴ της ἀποστολὴ καὶ διάθεση, οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται σὲ μία κατάσταση συγχύσεως καὶ ἀπογοητεύσεως, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ καταφεύγουν σὲ θρησκεύματα, πού, ἀντὶ νὰ τοὺς ἀνανεώνουν πνευματικὰ καὶ νὰ τοὺς ἐνισχύουν, τοὺς δημιουργοῦν ἐπιπρόσθετα προβλήματα.
Ὅσον ἀφορᾶ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀποδεικνύεται ὅτι σὲ χῶρες ποὺ ἐπικρατεῖ, οἱ ἄνθρωποι ἀναγνωρίζουν τὴν προσφορά της καὶ καταφεύγουν σὲ αὐτὴν ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἀδυναμίες τῶν ταγῶν καὶ τῶν κληρικῶν τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας».
-Ἡ παγκόσμια κρίση εἶναι καὶ κρίση ἀξιῶν;
«Εἶναι κρίση ἠθικῆς, διότι τὸ οἰκονομικὸ ζήτημα δὲν εἶναι ἡ ἀρχὴ τῶν πάντων. Ἡ ἀρχὴ τῶν πάντων εἶναι ἡ ὑπέρβασις ἐκ μέρους τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ Ἐγώ του…»
-Ἐξαιτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσης οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι αἰσθάνονται ἀπογοητευμένοι, ὀργισμένοι. Ἀνάλογα εἶναι καὶ τὰ συναισθήματα τῶν νέων, οἱ ὁποῖοι δηλώνουν ὅτι φοβοῦνται γιὰ τὸ μέλλον τους. Τί μήνυμα θὰ στέλνατε σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους;
«Οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται ἀπογοητευμένοι. Τὸ βλέπω καὶ ἐγὼ ποὺ δέχομαι καθημερινὰ χιλιάδες προσκυνητὲς ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη τοῦ κόσμου. Αὐτὸ τὸ συναίσθημα εἶναι ἔντονα ζωγραφισμένο στὰ πρόσωπά τους. Εἶναι δικαιολογημένες ἡ φοβία καὶ ἡ ἀπελπισία τοὺς διότι αἰσθάνονται ὅτι προδίδονται ἀπὸ παντοῦ.
Τὸ μήνυμα τῆς αἰσιοδοξίας εἶναι ἀκριβῶς τὸ μήνυμα τῆς ἐπεμβάσεως τοῦ Θεοῦ στὴν ἱστορία, δηλαδὴ τὰ Χριστούγεννα. Εἶναι τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος οὐδέποτε ἀπογοήτευσε ἀλλὰ καὶ οὔτε ἀπογοητεύει. Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ Φῶς τῆς γνώσεως. Ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης. Ἀλλὰ ἐξαρτᾶται κατὰ πόσον ὁ ἄνθρωπος, νέος καὶ ἡλικιωμένος, εἶναι ἕτοιμος νὰ προβεῖ στὴν ὑπέρβαση τοῦ ἑαυτοῦ του».