ΤΟ 3ΟΝ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΗΣ Μ.Κ.Ο. «ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ» (Β’ ΜΕΡΟΣ-ΛΟΙΠΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ).

Ὁ δεύτερος εἰσηγητής εἰς τό Γ’ διεθνές Συνέδριον τῆς Μ.Κ.Ο. “Ρωμηοσύνη” εἰς Πάφον (10-10-2010) ἦτο ὁ Καθηγητής τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Φώτιος Δημητρακόπουλος, ὁ προσφάτως συγγράψας, τῇ ὑποδείξει τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου τό ἐκλεκτόν βιβλίον: «Ὁ τόπος τοῦ Βαπτίσματος τοῦ Κυρίου στόν Ἰορδάνη ποταμό», ὡμίλησε μέ θέμα «Ὁ Ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος στήν Ἁγία Γῆ». Τά κυριώτερα σημεῖα τῆς εἰσηγήσεως τοῦ κ. Δημητρακοπούλου εἶναι ὅτι ὁ Ἅγιος Νεόφυτος  ἔζησε μεταξύ τῶν ἐτῶν 1134-1214. Ὅτι αἱ περισσότεραι περί αὐτοῦ πληροφορίαι προέρχονται ἀπό τά ἔργα του, τά ὁποῖα ἐξέδωσε προφάτως εἰς κριτικήν ἔκδοσιν ἡ Ἱερά αὐτοῦ Μονή παρά τήν Πάφον τῆς Κύπρου. Ἀπό τά ἔργα τοῦ ὁσίου, «Τυπική Διαθήκη», «Ἐξαήμερος», «Θεοσημεία», «Πανηγυρικός», εἶπεν ὁ κ. Δημητρακόπουλος, προκύπτει ὅτι ὁ ἅγιος ἐγεννήθη εἰς τά Λεύκαρα ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς, τόν Ἀθανάσιον καί τήν Εὐδοξίαν, οἱ ὁποῖοι καί ἐδέχθησαν ἀργότερον τό μοναχικόν σχῆμα. Ὅτι ὁ ἅγιος ἠγνόησε τούς συντόμως συναφθέντας αὐτῷ ἀρραβῶνας καί ἐδραπέτευσε λάθρᾳ διά τήν ἱεράν Μονήν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυστοστόμου Κουτσοβέντη. Ἐκεῖ λέγει, «τῇ φυγαδείᾳ χρώμενος», ἐκαλλιέργει κατ’ ἀρχάς τούς ἀμπελῶνας καί ἔπειτα ἔγινε παρεκκλησιάρχης. Ἀναζητῶν ἡσυχίαν καί Γέροντα, Πνευματικόν καθοδηγητήν, ἀνεχώρησε διά τούς Ἁγίους Τόπους τό 1189. Φαίνεται ὅτι ἔφθασε εἰς τόν λιμένα τῆς Ἄκκρης-Πτολεμαΐδος, διότι ἀναφέρει ἄλλα προσκυνήματα πρίν ἀπό τήν προσκύνησίν του εἰς τόν Ἅγιον Τάφον. Ἐπεσκέφθη, λέγει, τήν Τιβεριάδα, τά Μάγδαλα, τό Θαβώρ, τόν Ἅγιον Τάφον, τήν ἔρημον τοῦ Σουκᾶ, τόν Ἅγιον Σάββαν, τήν Μονήν Χοτζεβᾶ, «περινοστῶν τά μέρη τοῦ Ἰορδάνου ποταμοῦ και ὡς ὁ θηρευτής ἀναζητεῖ τάς μελίσσας, οὕτω καί ἐκεῖνος ἀνεζήτει νά εὕρῃ πεφωτισμένον Γέροντα, ἵνα καθοδηγῇ αὐτόν εἰς τήν πνευματικήν ζωήν.

Ταῦτα συνέβαιναν ἐπί ἑξάμηνον μόνον διάστημα, μεθ’ ὅ, ἀστοχήσας τοῦ ποθουμένου, χρηματισθείς, ἐπανέκαμψεν εἰς τήν γενέτειραν αὐτοῦ καί ἐν ᾧ ἠτοιμάζετο νά ἀναχωρήσῃ διά τό ὄρος Λάτρον, ἠμποδίσθη, κλαπείς, κατά θείαν οἰκονομίαν, ὑπό τῶν ἀνθρώπων τοῦ ναυστάθμου καί μετέβη εις τήν Ἱεράν Μονήν Ἁγίου Χρυσοστόμου Κουτσοβέντη, ἐξ ἧς, ὑπό τῆς θείας Προνοίας καθοδηγούμενος, εὗρε τήν παρά τό Μελισσόκομον ἐγκλείστραν αὐτοῦ, εἰς τήν ὁποίαν ἔζησε ὁσίως ἄχρι τῆς Κοιμήσεως αὐτοῦ, προσευχόμενος, συγγράφων καί καθοδηγῶν τόν Κυπριακόν λαόν.

«Ἄξιον μνήμης», εἶπεν ὁ κ. Δημητρακόπουλος, εἶναι «ὅτι κατά τούς χρόνους τοῦ Ἁγίου οἱ Ἅγιοι Τόποι καί ἡ Κύπρος κυβερνῶνται δυναστικῶς ὑπό τῶν Σταυροφόρων, τῶν ὁποίων ὁ Βαλδουΐνος ὁ Γ’ συνεδέετο μετά τοῦ αὐτοκράτορος Μανουήλ Γ’ τοῦ Κομνηνοῦ, ὁ ὁποῖος ἀνεδείχθη ἀνακαινιστής τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς Βασιλικῆς τῆς Γεννήσεως εἰς Βηθλεέμ καί ἀπελάμβανε σεβασμοῦ ἀπό τόν Ἅγιον».

Μετά τόν καθηγητήν κ. Φώτιον Δημητρακόπουλον ὡμίλησεν ὁ ἐρευνητής τοῦ Κέντρου Μελετῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου, κ. Κωστής Κοκκινόφτας.

Οὗτος ηὐχαρίστησε τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλον διά τήν πρόσκλησιν νά ὁμιλήσῃ μέ θέμα: «Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων καί Κύπρος». Ἐπίσης  ηὐχαρίστησε τόν Ἀρχιεπίσκοπον Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχον διά τό ὅτι ἐπί τῆς Πατριαρχίας τοῦ μακαριστοῦ Πατριάρχου Διοδώρου διηυκόλυνε αὐτόν καί τούς ἄλλους μελετητάς τῆς Μονῆς Κύκκου δι’ ἐρεύνας εἰς τό Ἀρχεῖον καί τήν Βιβλιοθήκην τοῦ Πατριαρχείου Ἱερσολύμων. Ἐκ τῶν ἐρευνῶν τούτων προέρχεται ἡ μελέτη αὐτοῦ, εἶπε, περί τῶν σχέσεων Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου ὡς καί ἡ ἀνακοίνωσις αὐτοῦ αὕτη εἰς τό Γ΄ Συνέδριον τῆς «Ρωμηοσύνης».

Οἱ Ἅγιοι Τόποι, εἶπεν ὁ κ. Κοκκινόφτας κατεῖχον ἀνέκαθεν ἰδιαιτέραν θέσιν εἰς τάς ψυχάς τῶν Κυπρίων. Οἱ Ἀπόστολοι ἐλθόντες ἐκ τῆς γειτνιαζούσης Ἱερουσαλήμ εἰς τήν Κύπρον ἐκήρυξαν τόν Χριστιανισμόν. Πρῶτος ὁ Βαρνάβας, εἷς τῶν ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων τό 45 μ.Χ. καί ἀκολούθως ὁ ἀπόστολος Παῦλος τό 50μ.Χ. Ἐν συνεχείᾳ μετά τό 326μ.Χ. ἡ Ἁγία Ἑλένη διῆλθε διά τῆς Κύπρου καί ηὐλόγησε μέ τεμάχιον Τιμίου Ξύλου τήν Ἱεράν Μονήν Σταυροβουνίου. Οἱ Ἅγιοι Τόποι προσείλκυον Κυπρίους προσκυνητάς και τό τάγμα τῶν Σπουδαίων, ἡ σημερινή Ἁγιοταφιτική Ἀδελφότης, Κυπρίους κληρικούς καί μοναχούς. Μία ἐκ τῶν πολλῶν μαρτυριῶν τούτων εἶναι  ὁ Ἅγιος Γεώργιος ὁ Χοτζεβίτης, ὁ Κύπριος, τόν 6^ον μ.Χ. αἰῶνα. Μετά τά γεγονότα τοῦ 614 μ.Χ. καί 638 μ.Χ. ἀναφέρεται ἀπό τόν Λεόντιον Μαχαιρᾶν ὅτι 300 μοναχοί, κακῶς ἀναφερόμενοι ὡς Ἀλαμανοί, -διότι ἦσαν μοναχοί ἐκ τῶν Ἁγίων Τόπων- ἦλθον εἰς τήν Κύπρον. Διαρκούσης τῆς Σταυροφοριακῆς περιόδου Πατριάρχαι Ἱεροσολύμων διέμεναν εἰς τήν Κύπρον. Κατά τήν διάρκειαν τῆς δυναστείας τῶν Μαμελούκων μεταξύ τοῦ 13^ου -16^ου μ.Χ. αἰ. ἡ Κύπρος ἦλθεν ἀρωγός εἰς τά προσκυνήματα και τά μοναστήρια τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων. Χαρακτηριστική περίπτωσις βοηθείας εἶναι ἡ δωρεά πρός τόν Ἅγιον Τάφον τοῦ Φιλίππου Φλάτρου τό 1523.

Κατά τήν διάρκειαν τῆς Ὀθωμανικῆς περιόδου τό Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων ἀποκτᾷ Μετόχια εἰς Κύπρον, δέχεται Κυπρίους Ἁγιοταφίτας καί Κυπρίους προσκυνητάς. Ἐκ τῶν κτημάτων τούτων τοῦ Πατριαρχείου εἰς Κύπρον ὁ κ. Κοκκινόφτας ἀνέφερε τῆς Ἀψιθιωτίσσης εἰς τό Σιγχαρί, τῆς Μιᾶς Μηλιᾶς, τῆς Ἁγίας Βαρβάρας εἰς τήν Ἀργάκα κ.ἄ.

Τό 1683 ἡ Ἱερά Μονή Ἁγίου Χρυστοστόμου Κουτσοβέντη εἶχε 15 μοναχούς. Ἐκ τῶν ἐνταχθέντων εἰς τήν Ἁγιοταφιτικήν Ἀδελφότητα τόν 19^ον αἰ. Κυπρίων μοναχῶν ὁ κ. Κοκκινόφτας ἀνέφερε τόν Παρθένιον Μητροπολίτην Νεαπόλεως καί τόν λόγιον Ἱερομόναχον Γεδεών.

Ἀπό τόν 20^όν μ.Χ. αἰ. ἀνέφερε  τούς μακαριστούς Μητροπολίτας Ἰορδάνου Μελέτιον, Τιβεριάδος Ἀνατόλιον καί Τιβεριάδος Γρηγόριον, ἀνακαινιστήν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βηθφαγῆς, καί Ἀσκάλωνος Ἀρκάδιον ἀνακαινιστήν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς προφήτου Ἠλιού καί τόν Ἀρχιμανδρίτην Φιλούμενον μαρτυρήσαντα εἰς τό Φρέαρ τοῦ Ἰακώβ καί πρό ἔτους ἀνακηρυχθέντα ἱερομάρτυρα ὑπό τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων.

Ἐκ τῶν λογίων Κυπρίων Ἁγιοταφιτῶν, τῶν συμβαλόντων εἰς τά γράμματα κατά τά τέλη τοῦ 19^ου αι. καί τάς ἀρχάς τοῦ 20^οῦ αἰ., ὁ κ. Κοκκινόφτας ἀνέφερε τόν Πέτρας Μελέτιον, συμβαλόντα εἰς τήν ἵδρυσιν τῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τό 1855, τόν Ἰορδάνου Ἐπιφάνιον Ματτέον, τόν Ἱερώνυμον Μυριανθέα τόν Γάζης Φιλήμονα καί τόν Ἁγιοταφίτην ἱερομόναχον Ἰωάννην, ὁ ὁποῖος ἐδώρησε τήν οἰκίαν του εἰς τήν Λευκωσίαν, διά νά γίνῃ ἐκπαιδευτήριον.

Οἱ στενοί δεσμοί τῶν δύο Ἐκκλησιῶν φαίνονται καί ἐκ τῶν προσκυνητῶν τῆς Ἁγίας Γῆς. Δι’ αὐτούς ἦσαν πολλοί οἱ κίνδυνοι, λόγῳ τῶν συγκοινωνιακῶν μέσων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ὁ κ. Κοκκινόφτας ἀνέφερε τά ναυάγια πλοίων τοῦ 1852, εἰς τά ὁποῖα ἐχάθησαν 180 προσκυνηταί καί ἐσώθησαν 83.

Οἱ στενοί δεσμοί τῶν δύο Ἐκκλησιῶν φαίνονται ἐπίσης και ἀπό τήν ἀνάμειξιν τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων εἰς τάς ὑποθέσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου τόν 20^όν αἰῶνα. Οὕτως π.χ., ὁ μακαριστός Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Δαμιανός προσεπάθησε νά συμβάλῃ εἰς τήν ἐπίλυσιν τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ ζητήματος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου καί ὁ Μελέτιος Μεταξάκης, Ἁγιοταφίτης, διετέλεσε Μητροπολίτης Πάφου. Τό 1973 τό Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων ἀντεπροσωπεύθη εἰς τήν ἐν Κύπρῳ Σύνοδον, εἰς τήν ὁποίαν καθῃρέθησαν οἱ τρεῖς Μητροπολῖται. Τό 1982, ὅτε ἤρθη ἡ καθαίρεσις τῶν τριῶν, τό 2000 εἰς τήν Μείζονα Σύνοδον διά τήν ἄρσιν τῆς κρίσεως καί τό 2006  εἰς τήν Διηυρυμένην Σύνοδον εἰς Σαμπεζύ τῆς Γενεύης, διά τήν κήρυξιν εἰς χηρείαν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.

«Ἐξ ὅλων τούτων», κατέληξεν ὁ κ. Κοκκινόφτας «καταφαίνονται οἱ στενοί δεσμοί συνεργασίας καί κοινωνίας τῶν δύο ἀρχαίων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν». (…ἕπεται ἡ  συνέχεια).

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας.