1

Μεγάλαι Παρρησίαι Ὀρθοδόξων

Μεγάλαι Παρρησίαι Ὀρθοδόξων

null
Τῇ 14ῃ Σεπτεµβρίου

Τῇ 1ῃ Ἰανουαρίου

Τῇ 6ῃ Ἰανουαρίου

Τῇ 9ῃ Μαρτίου ἐπὶ τοῖς ὀνοµαστηρίοις τῆς Α.Θ.Μ.

Τῇ Α΄ Κυριακῇ τῶν Νηστειῶν

Τῇ Γ΄ Κυριακῇ τῶν Νηστειῶν

Τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων

Τῇ Ἁγίᾳ καὶ Μεγάλῃ Παρασκευῇ

Τῷ Ἁγίῳ καὶ Μεγάλῳ Σαββάτῳ

Τῇ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα

Τῇ Κυριακῇ τοῦ Θωµᾶ

Τῇ Κυριακῇ τῆς Πεντηκοστῆς

Τῇ 7ῃ Μαΐου τοῦ ἐν οὐρανῷ φανέντος σηµείου τοῦ Τιµίου Σταυροῦ (µικρὰ παρρησία)

Ἡ Ὓψωσις τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ

«Ἐμοὶ δέ», λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι’ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται, κἀγὼ τῷ κόσμῳ (Γαλ. 6,14)». Μὲ ἄλλα λόγια: Μὴ γένοιτό ποτέ ἐγὼ νὰ καυχηθῶ διὰ τίποτε ἄλλο παρὰ διὰ τὸ ὅτι δι’ ἐμὲ ἔλαβε δούλου μορφὴν καὶ ἐσταυρώθη διὰ τὴν σωτηρίαν μου ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Μόνον καύχημά μου εἶναι τοῦ Κυρίου ὁ σταυρικὸς θάνατος, διὰ τῆς πίστεως δὲ εἰς τὸν θάνατον αὐτὸν ἔχει νεκρωθεῖ καὶ ἔχει χάσει τὴν δύναμίν του ὡς πρὸς ἐμὲ ὁ κόσμος. Ἀλλὰ καὶ ἐγὼ ἔχω νεκρωθεῖ ὡς πρὸς τὸν κόσμον. Διὰ τῶν Παυλείων τούτων λόγων, διατυπώνεται κατὰ τὸν πλέον ἀκριβῆ καὶ ἐναργέστατον τρόπον ὁ λόγος καὶ ἡ σημασία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τόσον διὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἁγίαν Ἐκκλησίαν καὶ τὰ πιστὰ μέλη αὐτῆς, ὅσον καὶ διὰ τὸν κόσμον.

Συμφώνως πρὸς τὰς εὐαγγελικὰς διηγήσεις, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς «ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη» (Πράξ. 8,33) διὰ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν. Ἀπὸ τοῦ Πραιτωρίου διὰ τῆς ὁδοῦ τοῦ μαρτυρίου ὡδηγήθη «εἰς τὸν Γολγοθᾶν, ὅ ἐστιν Κρανίου τόπος λεγόμενος»(Ματθ. 27,33), «ἔξω τῆς πύλης» (Ἑβρ. 13,12) καὶ ἐκεῖ ἐσταυρώθη, ἐκεῖ ἐτάφη εἰς καινὸν μνημεῖον, (Ματθ. 27,60), ἐξ οὗ τριήμερος ἀνέστη.

Ὁ τόπος οὗτος τοῦ μαρτυρίου καὶ τῆς ταφῆς καὶ Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ παρέμενε κατεχωσμένος μὲ χώματα καὶ καλυμμένος μὲ εἴδωλα μέχρι καὶ τὸ 326 μ.Χ. Τὸ ἔτος τοῦτο ἦλθεν εἰς τὴν Ἁγίαν Πόλιν ἡ Ἁγία Ἑλένη, ἀπεσταλμένη τοῦ υἱοῦ αὐτῆς Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, τὸν ὁποῖον εἶχεν ἐνημερώσει διὰ τὴν κατάστασιν τῶν προσκυνημάτων ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων Ἀρχιεπίσκοπος Μακάριος ἓν ἔτος προηγουμένως εἰς τὴν Α’ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικήν Σύνοδον.

Ἡ Ἁγία Ἑλένη, ὁδηγουμένη ὑπὸ τῶν χριστιανῶν τῶν Ἱεροσολύμων, ἐνετόπισε τὸν τόπον τοῦ Γολγοθᾶ καὶ τοῦ Τάφου τοῦ Κυρίου, εὗρε τὸν Τίμιον Σταυρόν καὶ ἤρχισε τὸ ἔργον τῆς ἀνοικοδομήσεως μεγαλοπρεποῦς ναοῦ ἐπ’ αὐτῶν. Τὸ θαυμαστὸν τοῦτο ἔργον διήρκεσε μίαν δεκαετίαν, 326-336 μ.Χ. Ἅμα τῇ περατώσει τούτου, ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἐκάλεσε τοὺς ἐν Τύρῳ τῆς Σιδῶνος συνελθόντας Ἐπισκόπους καὶ πολλοὺς ἄλλους ἐκ πολλῶν περιοχῶν καὶ ἐτέλεσαν τὰ ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ. Διαρκούσης τῆς τελετῆς τῶν Ἐγκαινίων, ὁ συρρεύσας λαὸς ἠθέλησε νὰ ἰδῇ τὸν Σταυρὸν τοῦ Κυρίου. Τοῦτον, λόγῳ τοῦ πλήθους, «ἀνύψωσαν», «ὕψωσαν» ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων Μακάριος μετὰ τῆς Ἁγίας Ἑλένης. Ὅτε ὁ λαὸς ἠτένισε τὸν Σταυρόν, ἀνεφώνησε τὸ «Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον…».

Τὰ ἅπαξ τελεσθέντα τότε γεγονότα ταῦτα διηυθέτησεν ἡ Ἐκκλησία, ἵνα ἑορτάζωνται κατ’ ἔτος. Τὸ μὲν γεγονός τῶν Ἐγκαινίων τὴν 13ην μηνὸς Σεπτεμβρίου, τὸ δὲ γεγονὸς τῆς Ὑψώσεως τὴν 14ην Σεπτεμβρίου ἑκάστου ἔτους.

Συμφώνως πρὸς τὸ Τυπικὸν τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας, ἀφ’ ἑσπέρας μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν τῆς Θ’ ὥρας εἰς τὸν Μοναστηριακὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης, γίγνεται ἀπὸ τῆς θύρας τοῦ Κεντρικοῦ Μοναστηρίου ἐπίσημος κάθοδος τῶν Ἁγιοταφιτῶν εἰς τὸν Πανίερον Ναὸν τῆς Ἀναστάσεως.

Ἅμα τῇ εἰσόδῳ εἰς τὸν Ναόν, γίγνεται ἡ προσκύνησις εἰς τὸ προσκύνημα τῆς Ἀποκαθηλώσεως καὶ τοῦ Παναγίου Τάφου, ἐν συνεχείᾳ δὲ ὁ Ἑσπερινὸς μετ’ ἀρτοκλασίας εἰς τὸ Καθολικόν, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων, τῶν Ἀρχιερέων καὶ τῶν Ἱερέων εἰσερχομένων ἐντὸς τοῦ ἱεροῦ Βήματος καὶ τῶν Συνοδικῶν προσκυνούντων εἰς τὸν Φρικτὸν Γολγοθᾶν. Τὴν νύκτα τῆς ἑορτῆς γίγνεται ἡ ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ἡ τελετὴ τῆς Ὑψώσεως καὶ ἡ θεία Λειτουργία. Τὴν 7.00′ π.μ. τῆς πρωΐας τῆς ἑορτῆς γίγνεται καὶ πάλιν ἐπίσημος κάθοδος εἰς τὸν Πανίερον Ναὸν τῆς Ἀναστάσεως. Τῶν σημάντρων κρουσθέντων καὶ τοῦ Πατριάρχου καὶ τῶν Ἀρχιερέων ἐνδυθέντων, λαμβάνει χώραν κατανυκτικὴ καὶ μεγαλοπρεπὴς θ. Λειτουργία, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου, συλλειτουργούντων τῶν Ἀρχιερέων τοῦ Θρόνου, πολλῶν ἱερομονάχων καὶ ἱερέων καὶ συμμετεχόντων ἐν βαθείᾳ κατανύξει πολλῶν προσκυνητῶν, διαφόρων μὲν ἐθνικοτήτων, μιᾶς δὲ πίστεως καὶ ὁμολογίας, τῆς Ὀρθοδόξου, ἑνὸς δὲ σώματος, τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Μετὰ τὴν ἀπόλυσιν τῆς θ. Λειτουργίας, ἄρχεται ἡ τελετὴ τῆς Ὑψώσεως ἀπὸ τῶν βαθμίδων τοῦ Καθολικοῦ διὰ λιτανείας πρῶτον, τοῦ Μακαριωτάτου εὐλογοῦντος τὴν Ἁγίαν Εἴσοδον. Ἡ λιτανεία ἀπὸ τοῦ Ὀμφαλοῦ τῆς Γῆς ἐν τῷ κέντρῳ τοῦ Καθολικοῦ ἐξελθοῦσα, διελθοῦσα πρὸ τοῦ Κουβουκλίου τοῦ Ἁγίου Τάφου, τῆς Ἁγίας Ἀποκαθηλώσεως, πρὸ τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἀδάμ, καὶ τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἀκανθίνου Στεφάνου κατέρχεται εἰς τὸν τόπον τῆς Εὑρέσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἔνθα λαμβάνει χώραν ἡ ὑπὸ τοῦ Μακαριωτάτου ὕψωσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ πρὸς τὰ τέσσαρα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος, συμφώνως τῷ Τυπικῷ.

Ἀκολούθως ἡ λιτανεία ἀνερχομένη, διέρχεται πρὸ τοῦ παρεκκλησίου τοῦ «Διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς», τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου, τοῦ Ἑπτακαμάρου τοῦ «Μή μου ἅπτου», περιστρέφεται τρὶς πέριξ τοῦ Ἁγίου Κουβουκλίου καὶ πάλιν διὰ τῆς Ἀποκαθηλώσεως, ἀνέρχεται τὰς βαθμίδας τοῦ Γολγοθᾶ, ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης τοῦ ὁποίου ἵσταται ὁ μετὰ τῶν κλάδων βασιλικῶν Τίμιος Σταυρός. Τοῦτον λαμβάνει καὶ ὑψώνει πρὸς τὰ τέσσαρα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος κατὰ τὴν ἐν τῷ Τυπικῷ τάξιν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων. Μετὰ ταῦτα ὁ Μακαριώτατος καὶ οἱ Ἀρχιερεῖς προσκυνοῦσιν τὴν κάτωθι τῆς Ἁγίας Τραπέζης βάσιν τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὸν ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης ὑψωθέντα Σταυρὸν τοῦ Κυρίου. Οἱ πιστοὶ ὡσαύτως προσερχόμενοι προσκυνοῦσιν καὶ λαμβάνουσιν τοὺς βασιλικοὺς τοὺς κοσμήσαντας τὸν Τίμιον Σταυρὸν δι’ ἁγιασμὸν ψυχῶν καὶ σωμάτων, ἄρτων, κτημάτων καὶ οἰκημάτων.

Δοξολογίαι

Τελούμεναι ἐν τῷ Πανιέρῳ Ναῷ τῆς Ἀναστάσεως

12/25 Μαρτίου, Ἐπέτειος τῆς Ἐθνικῆς Ἀνεξαρτησίας

15/28 Ὀκτωβρίου, Ἐπέτειος τοῦ ἱστορικοῦ «ΟΧΙ»

9/22 Νοεμβρίου, Ἐπέτειος τῆς Ἐνθρονίσεως τῆς Α.Θ.Μ.

Ἁγιοταφιτικαί Ἐορταί

23 Ὀκτωβρίου: Ἑορτὴ τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου ἐπὶ τῇ µνήµῃ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου

21 Μαΐου: Ἑορτὴ τοῦ Κεντρικοῦ Μοναστηρίου ἐπὶ τῇ µνήµῃ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης

Παρρησίαι Λατίνων

Εἰς τὸν Ἑσπερινὸν τῆς Α΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν

Εἰς τὸν Ἑσπερινὸν τῆς Β΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν

Τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων

Τῇ Μεγάλῃ Παρασκευῇ

Τῇ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα

Τῇ 24ῃ Ἀπριλίου / 7ῃ Μαΐου

Τῇ Ἑορτῇ τῆς Δωρεᾶς (Corpus Christi), δηλ. τῇ 2ᾳ Πέμπτῃ μετὰ τὴν Κυριακὴν τῆς Πεντηκοστῆς (λατ.), 25ῃ Μαΐου / 7ῃ Ἰουνίου

Παρρησίαι Ἀρμενίων

Τῇ Α΄ Κυριακῇ τῶν Νηστειῶν (εἰς ἀνάµνησιν τῆς Μεταµορφώσεως)

Τῇ Δ΄ Κυριακῇ τῶν Νηστειῶν (εἰς ἀνάµνησιν τῆς παραβολῆς τοῦ Κριτοῦ)

Τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων

Τῷ Μεγάλῳ Σαββάτῳ

Τῇ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα

Τῇ Κυριακῇ τῶν Μυροφόρων

Τῇ 13ῃ Ἰανουαρίου ἐπὶ τῇ Περιτοµῇ τοῦ Σωτῆρος

Τῇ Κυριακῇ, 26ῃ Σεπτεμβρίου / 9ῃ Ὀκτωβρίου

Τῇ Κυριακή, 24ῃ Ὀκτωβρίου / 6ῃ Νοεμβρίου

Αἱ λιτανεῖαι τῶν παρρησιῶν Κυριακῆς τῶν Βαΐων, Μ. Σαββάτου καὶ Πάσχα τελοῦνται συγχρόνως ὑπὸ τῶν Ἀρμενίων, Κοπτῶν καὶ Συριάνων