ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΧΙΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ κ. ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΥ ΕΠΙ ΤΗι Α΄ ΕΠΕΤΕΙΩι ΕΝΘΡΟΝΙΣΕΩΣ ΤΗΣ Α.Θ.Μ. ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,
Σιών ἡ Ἁγία, ἡ Μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν, πανηγυρίζει εὐφροσύνως σήμερον. Ἡ ἐν αὐτῇ Ἁγιοταφιτική Ἀδελφότης, ὁ κλῆρος καί τό πλήρωμα Αὐτῆς ἐν χαρᾷ, ἀγαλλιάσει καί εὐγνωμοσύνῃ Δοξολογίαν ἀνέπεμψαν τῶ παναγάθῳ Θεῷ εἰς τό σέμνωμα τῆς πίστεως ἡμῶν, τόν πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως, ἐπί τῇ ἀναμνήσει τῆς πρό ἔτους Ἐνθρονίσεως τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος μετά τήν ὁμόφωνον κανονικήν ἐκλογήν Αὐτῆς εἰς τόν ἔνδοξον καί τετιμημένον Θρόνον τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου. Τό γεγονός τοῦτο, ὡς συνέχον καί διασφαλίζον τήν ὑγιᾶ λειτουργίαν, τήν εἰρήνην, τήν εὐστάθειαν καί τήν ἑνότητα τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἀξίως συγκαταλέγεται καί προβάλλεται μεταξύ τῶν ἑορτῶν αὐτῆς.
Τήν δοξολογικήν τελετήν ἐπί τῷ χαρμοσύνῳ γεγονότι τούτῳ περαίνοντες νῦν ἐν τῆ αἰθούσῃ ταύτῃ τοῦ Θρόνου, προσάπτομεν αὐτῇ προσφωνήσεις καί εὐχάς Ὑμῖν τῷ Πατρί καί Πατριάρχῃ ἡμῶν οὐχ ἧττον μετά μνείας τῶν ἀξιομνημονεύτων πεπραγμένων ἀπό τῆς ἡμέρας ἀναλήψεως τῶν Πατριαρχικῶν Ὑμῶν καθηκόντων. Μέ γνώμονα τήν ἀρχήν ὅτι οἱ λόγοι ὀφείλουν νά εἶναι ἀντικατοπτρίσεις τῆς πραγματικότητος, δυνάμεθα μετριοπαθῶς νά εἴπωμεν ὅτι κατά τό ἔτος τοῦτο τῆς Πατριαρχίας Ὑμῶν ἡ Ἀδελφότης καί τό Πατριαρχεῖον ἐλειτούργησαν συμφώνως τῇ μοναχικῇ καί ἐκκλησιαστικῇ τάξει καί παραδόσει, τῆ Ὑμετέρᾳ πεποιθήσει, καθοδηγήσει καί διοικήσει. Ὑμεῖς ἐπανεφέρατε εἰς τήν κανονικήν αὐτοῦ λειτουργίαν τόν συνοδικόν θεσμόν, οὐχί κατεξουσιάζοντες αὐτοῦ, ἀλλά μᾶλλον ἐλαττοῦντες Ἑαυτόν, ἵνα ἐνισχύσητε τοῦτον. Αἱ θύραι τοῦ Πατριαρχικοῦ Γραφείου παρέμειναν ἀνοικταί πᾶσι τοῖς προσερχομένοις, ἐπισήμοις καί ἀσήμοις, πτωχοῖς καί ἐνδεέσι. Ἡ Ὑμετέρᾳ Μακαριότης ἐξῆλθεν εἰς ποιμαντικάς ἐπισκέψεις μετά συνοδείας ἀρχιερέων εἰς πλείστας ἀκριτικάς περιοχάς τῆς δικαιοδοσίας τοῦ Πατριαρχείου. Εἰς κώμας τῆς Πτολεμαϊδος εὐθύς ἀμέσως, ὡς αὗται ἐπλήγησαν ἐκ τῆς Λιβανο-Ἰσραηλινῆς συρράξεως. Εἰς τάς ἀκριτικάς περιοχάς τῆς Νεαπόλεως, Τουμπάς, Ζαμπάπδε καί Μπουρκίν. Εἰς Τουλκάρεμ εὐθύς ἀμέσως, ὡς ἐκάη ἡ Ἐκκλησία τῆς ἐκεῖ Ὀρθοδόξου Κοινότητος ἡμῶν. Εἰς Ἰορδανίαν ὡσαύτως, ἐν Ἀμμάν, ἐν Φχές, ἐν Χούσουν, ἐν Ἴρμπετ, ἐν Μαδηβᾶ. Εἰς τάς ἐπισκέψεις ταύτας ἐλειτουργήσατε, ἐκηρύξατε θεολογικῶς καί ἁγιοπατερικῶς, διενείματε τό Κυριακόν φυλλάδιον «Φῶς Χριστοῦ- Νούρ -΄Ιλ- Μασίχ», ἠκροάσθητε μετ΄ εὐαισθησίας τῆς φωνῆς τοῦ λαοῦ καί ἐπροτείνατε λύσεις εἰς προβλήματα. Ἐβοηθήσατε οὶκονομικῶς φοιτηταῖς, μαθηταῖς, πτωχοῖς.
Ὅσον ἀφορᾷ τάς ἄλλας Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας, ἐκαλλιεργήσατε σχέσεις ἀγαθάς, προωθούσας τήν ἐν Χριστῷ ἑνότητα μετ΄αὐτῶν. Ἤδη ἐπετελέσατε τήν πρώτην εἰρηνικήν Ὑμῶν ἐπίσκεψιν εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, ἐν ᾗ ἀνενεώθησαν καί ἐδραιώθησαν ἐπί τῶν στερεῶν παραδοσιακῶν κανονικῶν βάσεων αἱ σχέσεις καί ἡ συνεργασία τῶν δύο πρεσβυγενῶν Πατριαρχείων. Ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης μετέσχε μετά συνοδείας ἀρχιερέων τῆς ἐν Γενεύῃ ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου συγκληθείσης Διηυρυμένης Συνόδου, λαβούσης ἀπόφασιν ἐπιλύσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ προβλήματος τῆς ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, δρομολογήσασαν τήν πρόσφατον ἐκλογήν νέου αὐτῆς Ἀρχιεπισκόπου. Ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ ταύτῃ ἐπεσκέφθητε τό ΠΣΕ, ἐν ᾧ ἐπαναπροσδιωρίσατε καί ἀνεβαθμίσατε τήν θέσιν τοῦ Πατριαρχείου μετ΄ αὐτοῦ.
Τῇ καθοδηγήσει Ὑμῶν ἐπετεύχθη πρόοδος εἰς τόν τομέα τῶν Οἰκονομικῶν, οὐχί φυσικῶς διά τόν ἐμπλουτισμόν ἀλλά διά τήν ἀξιοπρεπῆ συντήρησιν τοῦ Πατριαρχείου. Διά τῆς ἐργασίας τῆς Οἰκονομικῆς Ἐπιτροπῆς καί τῆς ἐν Ἑλλάδι Ἐξαρχίας τοῦ ἡμετέρου Πατριαρχείου καί τῆς χρηστῆς καί διαφανοῦς διαχειρίσεως ἀφ΄ ἑνός μέν ἡ περιουσία τοῦ Πατριαρχείου κατοχυροῦται ὁσημέραι, ἀφ΄ ἑτέρου δέ οἱ Ἀγιοταφῖται Πατέρες, ὁ ἔγγαμος κλῆρος καί οἱ διδάσκαλοι λαμβάνουν ἐγκαίρως καί ἄνευ καθυστερήσεως τήν μηνιαίαν αὐτῶν εὐλογίαν ἤ μισθοδοσίαν παρά τό γεγονός ὅτι οἱ τραπεζικοί καί οἱ οἰκονομικοί λογαριασμοί τοῦ Πατριαρχείου κρατοῦνται κεκλεισμένοι καί ἐσφραγισμένοι. Διά συναφθέντος πρό ἔτους δανείου ὑπό τοῦ Πατριαρχείου, δι΄ἀξιοποιήσεως διασωθείσης δωρεᾶς καί διά προσφάτου ἰσχυρᾶς οἰκονομικῆς ἐπιχορηγήσεως τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως ἐξωφλήθη τό εἰς 9.000.000$ ἀνελθόν χρέος τοῦ Πατριαρχείου ἐκ τῆς συμφωνίας τοῦ Ἄμποῦ-Τόρ καί ἀπετράπη ὁ κίνδυνος κατασχέσεως τῆς περιουσίας ἡμῶν ἐκεῖ καί ἀλλαχοῦ.
Διά τῆς ἐπισκέψεως τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος εἰς τόν Πρόεδρον τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας καί ἀκολούθως τόν Πρωθυπουργόν τῆς Ἑλλάδος καί τήν Ὑπουργόν καί τόν Ὑφυπουργόν Ἐξωτερικῶν ἑδραιώθησαν αἱ σχέσεις ἐκεῖναι, αἱ ὁποῖαι ἀνέκαθεν ὑπῆρχον μεταξύ Πατριαρχείου καί Ἑλλάδος ὡς διαδόχου τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας προστάτιδος τῶν Ἁγίων Τόπων. Ἐν ἀμοιβαιότητι πρός τό ἔμπρακτον ἐνδιαφέρον τῆς Ἑλλάδος διά τό Πατριαρχεῖον ἀνταποκρινόμενος, Ὑμεῖς Μακαριώτατε, κατωχυρώσατε διά συνοδικῆς ἀποφάσεως τήν ὁλοκλήρωσιν τῆς ὑπό τοῦ μακαριστοῦ Πατριάρχου Βενεδίκτου πράξεως ἐκχωρήσεως τεμαχίου γῆς ἐκτάσεως πέντε στρεμμάτων τοῦ Πατριαρχείου παρά τῷ ξενοδοχείῳ Κίνγκ Ντέϊβιντ πρός ἀνέγερσιν Ἑλληνικοῦ Προξενείου.
Αἱ σχέσεις τοῦ Πατριαρχείου ἡμῶν μέ τάς ἄλλας Χριστιανικάς Κοινότητας τῆς Ἁγίας Γῆς ἐπανῆλθον εἰς τήν ὑπό τοῦ προσκυνηματικοῦ καθεστῶτος ρυθμιζομένην κατάστασιν αὐτῶν. Ἀπόδειξις ἡ διά τῆς Ὑμετέρας πρωτοβουλίας ἐπικρατήσασα λύσις εἰς τό δημιουργηθέν, ὡς μή ὤφελε, πρόβλημα τῆς κλειδός τῆς Βασιλικῆς τῆς Βηθλεέμ, ἀποτελοῦσα προηγούμενον καί διά τήν ἐπίλυσιν ἄλλων προσκυνηματικῶν προβλημάτων.
Ταῦτα ἐπιτελεσθέντα ὑπό τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος συμπαραστατουμένης καί βοηθουμένης ὑπό τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος, μαρτυροῦν ὅτι τό Πατριαρχεῖον βαίνει τήν ἀνοδικήν αὐτοῦ πορείαν, διαδραματίζον τόν θρησκευτικόν, κοινωνικόν, πολιτιστικόν, συμφιλιωτικόν καί εἰρηνευτικόν ρόλον, τόν ὁποῖον διεδραμάτιζε διά μέσου τῶν αἰώνων εἰς τήν φυσικήν καί ἐκκλησιαστικήν δικαιοδοσίαν αὐτοῦ τῆς Ἁγίας Γῆς. Διά τοῦτο καί τό κῦρος καί ἡ ἀξιοπιστία αὐτοῦ ὁσημέραι ἀποκαθίστανται. Ταῦτα ἀναφέρομεν οὐχί βεβαίως ὑπερηφανευόμενοι, γέγραπται γάρ ὅτι, « ὅταν ποιήσητε πάντα τά διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν ὅτι ὅ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν» (Λουκ. 16, 10). Ταῦτα ἡμεῖς ποιοῦντες, προσάπτομεν τῆ Ἐκκλησία, ἥτις εἶναι κεκλημένη νά δίδῃ μαρτυρίαν περί τῆς ἐν αὐτῇ πίστεως καί ἐλπίδος ἐν ἔργοις ἀγαθοῖς, ἵνα μή κλονίζηται ἡ ἐμπιστοσύνη τῶν ἀνθρώπων πρός αὐτήν καί μωμῆται ἡ πίστις ἡμῶν. Ταῦτα ποιήσαντες, γνωρίζομεν ὅτι ἔχομεν νά ἐπιτελέσωμεν πολλά εἰσέτι καί ὅτι πολλή ἀφ΄ ἡμῶν ἡ ὁδός.
Εἰς τήν ἀρχήν ὅμως τῆς ὁδοῦ ταύτης, Μακαριώτατε, ἔχομεν εἰσέλθει ἀνεπιστρεπτί ὑπό τήν ἄγρυπνον καί ὀξυδερκῆ ποιμαντικήν Ὑμῶν καθοδήγησιν. Δεσμευμένοι συνειδητῶς, συμπορευθησόμεθα μεθ΄ Ὑμῶν ἀταλαντεύτως ἄχρι τέλους, ἀγωνιζόμενοι ἕκαστος ἡμῶν τόν ἑαυτοῦ προσωπικόν πνευματικόν ἀγῶνα τῆς ἐν Χριστῶ τελειώσεως ἄνευ τοῦ ὁποίου καί ὁ ἁγιοταφιτικός καθίσταται ἀναποτελεσματικός καί βαθύνοντες τάς πνευματικάς ἡμῶν ρίζας εἰς τά ζωοποιούς πηγάς τῆς εὐαγγελικῆς καί πατερικῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως, ἵνα «φέρωμεν καρπόν πολύν» (Ἰω. 15, 5).
Ταῦτα, Μακαριώτατε, «πόρρω θωπείας δουλοπρεποῦς», ἵνα κατά τόν Μέγαν Βασίλειον εἴπω, πεποιθότως ἀναγράφων Ὑμῖν, ὑψῶ τό ποτήριον, εὐχόμενος ἐξ ὀνόματος τῆς Ἀδελφότητος, ὅπως ὑγιαίνητε ἐπί ἔτη πλεῖστα, χαίροντες καί εὐτυχοῦντες βλέποντες τήν Ἀδελφότητα καί τό ποίμνιον ἐν ἑνότητι καί συνεργασίᾳ ἐπιτελοῦντας τήν ἀποστολήν αὐτῶν ἐν τῆ Ἁγίᾳ Γῇ πρός σωτηρίαν ψυχῶν, ἔπαινον τοῦ εὐλογημένου γένους τῶν Ὀρθοδόξων Ρωμαίων καί δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ ἡμῶν.