1

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΔΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ «ΝΟΥΡ ΕΛ ΜΑΣΣΙΧ»

«Ἡ πρίν στεῖρα σήμερον, Χριστοῦ τόν Πρόδρομον τίκτει καί αὐτός, τό πλήρωμα, πάσης τῆς προφητείας· ὅνπερ γάρ προανεκήρυξαν οἱ Προφῆται, τοῦτον δή, ἐν Ἰορδάνῃ χειροθετήσας, ἀνεδείχθη Θεοῦ Λόγου, Προφήτης, Κήρυξ ὁμοῦ καί Πρόδρομος» (Κοντάκιον Γενεθλίου Τ. Προδρόμου 24ης Ἰουνίου).

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Μεταξύ τῶν θρησκευτικῶν προσωπικοτήτων τῆς Ἁγίας Γραφῆς, προβάλλει ἐξόχως ἡ μορφή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, ὁ ὁποῖος κατέστη ἀφ’ ἑνός μέν τό «πλήρωμα πάσης προφητείας», ἀφ’ ἑτέρου δέ ὁ Πρόδρομος τῆς ἐλεύσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ. Τό Γενέθλιον, ἀφ’ ἑνός, τοῦ Τιμίου ἐνδόξου Προφήτου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, τό ὁποῖον ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας τήν 24ην Ἰουνίου, ἀλλά καί τήν συμβολήν αὐτοῦ εἰς τό μυστήριον τῆς Θείας Οἰκονομίας τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑτέρου, προεῖπον ἰδίᾳ οἱ Προφῆται Ἠσαΐας καί Μαλαχίας (Ἠσ.  40, 1-5  καί  Μαλ. 3, 22).

Ὁ Ἰωάννης ἀναδεικνύεται ὁ μέγιστος τῶν Προφητῶν, κατά τούς λόγους τοῦ Κυρίου, διότι ἀποτελεῖ τό πλήρωμα, δηλαδή τό ἐπισφράγισμα, πάντων τῶν πρό αὐτοῦ Προφητῶν, τό «πλήρωμα πάσης προφητείας». Ἐπιπλέον δέ, μετά τῆς Παρθένου Μαρίας καθίσταται συνεργός εἰς τήν μαρτυρίαν τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. Καί τοῦτο, διότι ἠξιώθη, ὅπως διά τῶν ἰδίων αὐτοῦ χειρῶν βαπτίσῃ τόν τήν «ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου αἴροντα» (Ἰω. 1, 29), διά νά γίνῃ ἡ φανέρωσις τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ. Ὡς ἡ συμβολή τῆς Θεοτόκου ἐπικεντροῦται εἰς τήν σάρκωσιν τοῦ θεοῦ Λόγου, ἡ συμβολή τοῦ Τιμίου Προδρόμου ἀποκαλύπτεται εἰς τό ὅτι διά τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου ὑπ’ αὐτοῦ ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῶ ἀποκαλύπτεται ἡ Τριαδικότης τοῦ Θεοῦ, μέ ἄλλα λόγια, τό πλήρωμα τῆς Θεότητος, φανερουμένη διά τῆς οὐρανόθεν μαρτυρίας τοῦ Πατρός καί τῆς ἐν εἴδει περιστερᾶς φανερώσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐπί τοῦ Χριστοῦ (Ματθ. 3, 16.17, Μαρκ. 1, 10.11, Λουκ. 3, 21.22 Ἰω. 1, 32.33 ).

Ἡ προσωπικότης, ἡ διδασκαλία καί ἐν γένει τό πνευματικόν ἔργον τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου, ὡς καί συμβολή του εἰς τήν ἱεράν ἱστορίαν παραμένουν ἀδιαμφισβήτητα, δεδομένου, ὅτι ἀναγνωρίζεται ὑπό τῶν ὁμαιμόνων αὐτοῦ ὡς Προφήτης, ἀλλά καί ὡς μέγας ἀσκητής, κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας, κηρύσσων τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ (Λουκ. 1, 76. 3, 15.21, Ἰω. 5, 35). Ἐξ ἄλλου, ἅπαντες οἱ Εὐαγγελισταί ἀναγνωρίζουν, ὅτι ὁ Ἰωάννης εἶναι ἡ ὑπό τοῦ Ἠσαΐου προφητευομένη φωνή τοῦ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ «φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τάς τρίβους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν»  (Ἠσ. 40, 3. Πρβλ. Ματθ. 3, 3, Μάρκ. 1, 3 Λουκ. 3, 4, Ἰω. 1, 23). Μάλιστα, ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς,  ἀναφέρει καί τά λόγια τοῦ Προφήτου Ἠσαΐου «πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται καί πᾶν ὄρος καί βουνός ταπεινωθήσεται καί ἔσται τά σκολιά εἰς εὐθεῖαν καί αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδούς λείας καί ὄψεται πᾶσα σάρξ τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ» (Ἠσ. 40, 3.4).

Χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου τοῦ Ἰωάννου εἶναι τό βάπτισμα τῆς μετανοίας τῶν εἰς αὐτόν προσερχομένων εἰς τήν ἔρημον τοῦ Ἰορδάνου καί μάλιστα εἰς τήν τοποθεσίαν Αἰνών, ἐγγύς τοῦ Σαλήμ (Ἰω. 3, 23) ἀλλά καί τό κήρυγμα μετανοίας καί ὁ ἔλεγχος τῶν καταπατούντων τάς τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ, οἱοιδήποτε καί ἄν ἦσαν. Ὁ Ἰωάννης δέν ἐδίστασε νά ἐλέγξῃ καί αὐτόν τόν βασιλικόν οἶκον τῶν ἀνηθίκων τυραννίσκων τῆς οἰκογενείας τῶν Ἡρῳδῶν, λέγων πρός τόν Ἡρῴδην Ἀντύπαν, «οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τήν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μαρκ. 6, 18, Πρβλ. Ματθ. 14, 3-4, Λουκ. 3 19). Ὁ Ἡρῴδης οὗτος, τόν ὁποῖον ὁ Κύριος εἶχε χαρακτηρίσει «ἀλώπεκα» (Λουκ. 13, 31-32), ὑπεσχέθη μεθ’ ὅρκου εἰς τήν θυγατέρα τῆς Ἡρῳδιάδος, ἥτις «ὠρχήσατο» κατά τήν ἑορτήν τοῦ γενεθλίου του, ὅτι θά ἔδιδε εἰς αὐτήν «ὅ ἐάν αἰτήσηται». Αὕτη τῇ προτροπῆ τῆς μητρός της ἐζήτησε νά τῆς φέρουν ἐπί τόπου καί «ἐπί πίνακι, τήν κεφαλήν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ» (Ματθ. 14, 6-11, Μαρκ. 6, 21-28). Ὁ Ἰωάννης εἶχε βληθῆ ἤδη εἰς τήν φυλακήν, ὁπόθεν εἶχεν ἀποστείλει δύο ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρός τόν Ἰησοῦν διά νά πληροφορηθοῦν περί τῆς ἀποστολῆς του (Ματθ. 11, 2-6. Λουκ. 7, 18-23). Ἦτο λοιπόν εὐχερής ἡ ἐκτέλεσις τοῦ φρικτοῦ ἐγκλήματος, ἐφ’ ὅσον τό θῦμα ἦτο ἤδη δέσμιον. Ὁ Ἰωάννης ἐβαπτίσθη ἐν συνεχείᾳ εἰς τό αἷμα τοῦ μαρτυρίου (Ματθ. 14, 3-12, Μάρκ. 6, 17-29, Λουκ. 3, 19-20. Πρβλ. Λουκ. 9, 7-9).

Ἡ δύναμις τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἰωάννου παραμένει διαχρονική,  διότι τονίζεται ἡ ἀνάγκη τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας, ὡς βασικῆς προϋποθέσεως, διά τήν εἴσοδον τοῦ ἀνθρώπου εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, «μετανοεῖτε· ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 3,2, Μαρκ. 1, 15 ). Ἐπιπλέον, οἱ λόγοι τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἰωάννου προδίδουν αἰωνίαν ἀξίαν καί σημασίαν καί παναθρώπινον ἐνδιαφέρον, ὡς φαίνεται ἐν τοῖς λόγοις «ὁ ἔχων δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μή ἔχοντι, καί ὁ ἔχων βρώματα ὁμοίως ποιείτω» (Λουκ. 3, 11).

Τήν προσωπικότητα καί τήν ἀποστολήν τοῦ Ἰωάννου διατυπώνει μέ ἀκρίβειαν καί πληρότητα ὁ Συναξαριστής τῆς Ἐκκλησίας λέγων : «Οὗτος ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μαρτυρεῖται ὑπό τοῦ Χριστοῦ ὑπέρ ἅπαντας, καί Προφήτου περισσότερον· ὁ προσκιρτήσας ἀπό γαστρός, καί τοῖς ἐν γῇ τήν τοῦ Σωτῆρος κηρύξας παρουσίαν καί προδραμών ἐν τῷ ἅδῃ τήν Ἀνάστασιν εὐαγγελίσασθαι. Οὗτος γέγονεν υἱός Ζαχαρίου Ἀρχιερέως, καί Ἐλισσάβετ τῆς στείρας, τεχθείς ἐξ ἐπαγγελίας· ὅς τήν τοῦ πατρός σιωπήν ἐν τῷ γεννᾶσθαι ἐπιλυσάμενος, πάντα τόν κόσμον χαρᾶς ἐπλήρωσε. Διό καί ἄγγελοι τοῖς ἀνθρώποις σήμερον, συναγάλλονται, καί πᾶσα κτίσις χαρᾶς καί εὐφροσύνης πεπλήρωται».