1

ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ Α.Θ.Μ. ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΟΙΣ 2008

Διέλθωμεν δή ἕως Βηθλεέμ

καί ἴδωμεν τό ῥῆμα τοῦτο τό γεγονός,

ὅ ὁ Κύριος ἐγνώρισεν ἡμῖν (Λουκ. 2, 15).

Ἡ Ἐκκλησία, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ διαιωνίζουσα τό λυτρωτικόν ἔργον Αὐτοῦ ἐπί τῆς γῆς, διαλαλεῖ καί πάλιν σήμερον τοῖς ἐγγύς καί τοῖς μακράν, εἰς τά μέλη αὐτῆς καί τόν κόσμον ὅλον, τήν σῴζουσαν ἀλήθειαν.

Διακηρύσσει τό γεγονός ὅτι ὁ Θεός τῶν πατέρων ἡμῶν, ὁ πλάσας κατ’ ἀρχάς τόν ἄνθρωπον ἐξ ἀγάπης κατ΄ εἰκόνα καί καθ΄ ὁμοίωσιν Αὐτοῦ, μή ἀνεχόμενος τήν ἐπισυμβᾶσαν ἐκ τῆς πτώσεως παραμόρφωσιν τῆς εἰκόνος Αὐτοῦ, ἀνέπλασε αὐτόν ἐπ’ ἐσχάτων τῶν χρόνων. Ἀνέπλασε καί ἀνεγέννησε τό πλάσμα Αὐτοῦ μέ τρόπον, ὁ ὁποῖος ὑπερβαίνει τήν ἀνθρωπίνην διάνοιαν καί δύναμιν. Τοῦτο συνετέλεσε ὁ Θεός μέ τήν σάρκωσιν καί ἐνανθρώπησιν τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ τοῦ Μονογενοῦς ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου. « Ὅτε ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπό νόμον» (Γαλ. 4, 4). Ὁ Θεός προέβη εἰς τήν ἀνακαίνισιν τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν ἰδίαν σύγκρασιν μετ΄ Aὐτοῦ ἐν τῷ Χριστῷ. Ἔγινεν ὁ Ἴδιος ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὅ, τι καί τό πλάσμα Του, ἄνθρωπος, μέ ὅλα τά ἀδιάβλητα ἀνθρώπινα πάθη. «Καταβέβηκεν εἰς τήν ἀνθρώπου φύσιν οὐκ ἀπολισθήσας τοῦ εἶναι Θεός, προσέλαβε τό ἀνθρώπινον οὐχί ὡς ἀλλότριον ἀλλ΄ὡς ἴδιον ἀληθῶς» κατά τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας (Πρός βασιλέα Θεοδόσιον, PG 76, 1169D). Ὁ Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί εἰς μίαν συγκεκριμένην στιγμήν τοῦ ἱστορικοῦ γίγνεσθαι. «Εἰσβέβηκεν εἰς τήν οἰκουμένην, μέρος κόσμου πεφηνώς ὡς ἄνθρωπος» χωρίς διά τοῦτο νά ἀπολέσῃ τήν θείαν δόξαν κατά τόν αὐτόν θεοφόρον πατέρα (Περί ὀρθῆς πίστεως, PG 76, 1177). Ἐγεννήθη ὡς ἄνθρωπος ἐν χρόνῳ, ἐπί τοῦ Ρωμαίου αὐτοκράτορος Καίσαρος Αὐγούστου καί ἐν τόπῳ, ἐν Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας.

Τό μυστήριον τοῦτο, ὑπερέχον πᾶσαν ἔννοιαν, ἔλαβε χώραν μακράν τῶν ὀμμάτων τῶν ληρωδῶν Ἡρωδῶν τοῦ κόσμου τούτου. Ὁ Χριστός «λαθών ἐτέχθη ὑπό τό σπήλαιον», οὐχί ἐν δυνάμει καί βίᾳ, οὐχί ἐν δυναστείᾳ καί ἐξουσίᾳ, ἀλλά ἐν βρεφικῇ ἀσθενείᾳ καί ἀδυναμίᾳ, ἐν ἄκρᾳ κενώσει καί ταπεινώσει. Ἀπεκαλύφθη ἐν τῷ σπηλαίῳ εἰς ψυχάς ἁγνάς καί καθαράς, δυναμένας νά κατανοήσουν καί ἐγκολπωθοῦν Αὐτόν. Ἐφανερώθη ὁρατῶς πρῶτον εἰς τήν Παρθένον, ἡ ὁποία θαυμάζει καί ἐκθαμβεῖται, βλέπουσα τελεσιουργούμενον ἐν αὐτῇ τό ἐπαγγελθέν εἰς αὐτήν ὑπό τοῦ ἀγγέλου ἐν Ναζαρέτ. Πρώτη αὕτη ὁρᾷ ἐν φάτνῃ ἀνακλιθέντα τόν ἀόρατον καί περιελίσσει ἐν σπαργάνοις τόν ἀχώρητον. Εἰς Ἰωσήφ τόν μνήστορα ἐμπιστεύεται ἡ συνοδεία τῆς Παρθένου καί τοῦ παιδίου εἰς Αἴγυπτον. Ἁπλοῖ τήν καρδίαν ποιμένες, εἰς τήν παρακειμένην κώμην ἀγραυλοῦντες, καθοδηγοῦνται ὑπό τῶν ἀγγέλων, τῶν ἐν οὐρανοῖς ψαλλόντων τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις», καί ἕως Βηθλεέμ διερχόμενοι, βλέπουν βρέφος ἐσπαργανωμένον κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ. Μάγοι ἐξ Ἀνατολῶν μετά δώρων προσερχόμενοι, τόν νέον τεχθέντα βασιλέα μετ΄ εὐλαβείας προσκυνοῦν.

Ὑπό τῶν πιστῶν τούτων αὐτοπτῶν μαρτύρων καί διακόνων τό μυστήριον τοῦτο παρεδόθη εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Πρῶτον εἰς τήν Ἐκκλησίαν ταύτην, τήν μετά τῆς ἐν αὐτῇ Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος φρουρόν τῶν Ἁγίων Τόπων, τῶν δεχθέντων τό μυστήριον τῆς θείας ἀποκαλύψεως. Ἡ Ἐκκλησία αὐτή ἀνήγειρε μεγαλοπρεπεῖς καί περικαλλεῖς ναούς ἐπί τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων, ἐν οἷς καί ἡ ὑπεράνω τοῦ Θεοδέγμονος Σπηλαίου τούτου Κωνσταντίνειος καί Ἰουστινιάνειος Βασιλική αὕτη τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων. Εἰς αὐτήν ἁγιάζονται διά μέσου τῶν αἰώνων οἱ χριστιανοί τῆς Ἁγίας Γῆς καί οἱ ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου συρρέοντες εὐλαβεῖς προσκυνηταί. Εἰς αὐτήν σμιλεύεται ἡ ταυτότης των, τό ἦθος τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης, τῆς συμφιλιώσεως καί τῆς ἁρμονικῆς συμβιώσεως αὐτῶν μετά τῶν ὀπαδῶν τῶν ἄλλων θρησκευμάτων τῆς Ἁγίας Γῆς. Ἀπό τῆς Ἐκκλησίας ταύτης καί ἀπό τοῦ τόπου τούτου ἡ εὐαγγελική σωτήριος ἀλήθεια διεδόθη εἰς τήν οἰκουμένην ὅλην.

Τό γεγονός τῆς θεϊκῆς κενώσεως καί συγκαταβάσεως διαλαλεῖ καί σήμερον μετά πάροδον δισχιλίων καί πλέον ἐτῶν ἡ Ἐκκλησία ἐπί τῇ μνήμῃ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως. Κηρύσσει ὅτι ὁ Χριστός ἐκένωσεν Ἑαυτόν, μορφήν δούλου λαβών (Φιλ. 2, 7), ἵνα μή μένῃ ὁ ἄνθρωπος πεπτωκώς ἐπί τῆς γῆς, ἀλλ΄ ἵνα ἀναθρῴσκων εἰς τόν οὐρανόν ἀνέρχεται. Ἡ κένωσις αὕτη, ἔχουσα τήν ἀρχήν αὐτῆς εἰς τήν ἐνανθρώπησιν καί τήν κατά σάρκα γέννησιν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ἐξικνεῖται μέχρι σταυροῦ καί τάφου, ὅθεν ἡ ἀνάστασις.

Τόν θεῖον καί φιλάνθρωπον τοῦτον τρόπον προβάλλει ἡ Ἐκκλησία ὡς πολύτιμον ἀληθείας θησαυρόν, ὡς ἀλάθητον πυξίδα ζωῆς καί εἰς τόν σημερινόν ἄνθρωπον. Συμμερίζεται μετ΄ αὐτοῦ τήν ἐμπειρίαν καί βεβαιότητα αὐτῆς ὅτι ἡ ἀπάντησις εἰς τό περί τοῦ λόγου τῆς ζωῆς ἐρώτημα καί ἡ ἐπίλυσις τῶν ἀνθρωπίνων προβλημάτων εὑρίσκεται εἰς τήν ἀποδοχήν, προσοικείωσιν καί ἐφαρμογήν τῆς ἀποκαλυφθείσης ἐν Χριστῷ φιλανθρώπου στάσεως ζωῆς. Ὅτι αἱ συνέπειαι τῆς ἀρνήσεως τοῦ ἐν Χριστῷ μηνύματος τοῦ Θεοῦ εἰς τούς ἀνθρώπους καί τῆς ἀποστασιοποιήσεως αὐτῶν ἐξ αὐτοῦ εἶναι πρόδηλοι σήμερον εἰς τήν ἀνθρωπότητα ἴσως εἴπερ ποτέ καί ἄλλοτε. Οἱ μαινόμενοι πόλεμοι, ἡ στρατιωτική καί τρομοκρατική βία, ἡ καταστροφική μανία τοῦ παραλόγου, ἡ παρανόμως καί ἀδίκως ἐκδηλουμένη εἰς βάρος ἀνυπόπτων καί ἀθῴων ἀνθρώπων, ἡ ἀνισομερής κατανομή τῶν φυσικῶν καί κοινωνικῶν ἀγαθῶν καί ἡ ἐξ αἰτίας αὐτῆς παγκοσμίως ἐπαπειλουμένη οἰκονομική κρίσις, τήν ὁποίαν κράτη καί τράπεζαι ἐναγωνίως προσπαθοῦν νά ἀναχαιτίσουν.

Ἀπό τοῦ Θεοδέγμονος, ὅθεν, Σπηλαίου τούτου, ἀπό τῶν κόλπων τῆς Μητρός τῶν Ἐκκλησιῶν, εὐλογοῦμεν Πατριαρχικῶς καί Πατρικῶς τά μέλη τοῦ ἐμπεπιστευμένου ποιμνίου Ἡμῶν ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γῇ καί ὁπουδήποτε, καί προτρέπομεν αὐτά, ὅπως ἐγκολπωθοῦν Χριστόν ἐνανθρωπήσαντα καί σαρκί νηπιάσαντα καί Τοῦτον ἔχουν ὡς ὑπογραμμόν ζωῆς, ἔκκλησιν δέ ἀπευθύνομεν πρός τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς νά καταστήσουν στόχον αὐτῶν τήν ἄνευ βίας ἐπικράτησιν τῆς εἰρήνης καί τῆς δικαιοσύνης, τήν ἐλευθερίαν καί τήν εὐημερίαν τῶν λαῶν.

Ἐν τῇ Ἁγίᾳ Πόλει Βηθλεέμ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2008

Διάπυρος πρός Κύριον Εὐχέτης,

ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γ΄

Πατριάρχης Ἱεροσολύμων