1

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

Τήν Κυριακήν, 20ήν Φεβρουαρίου/5ην Μαρτίου 2023, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τόν Πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως.

Κατά τήν Κυριακήν ταύτην, Α΄ τῶν Νηστειῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ἐκκλησία ὅλη ἀναμιμνῄσκεται καί ἑορτάζει τήν ἀναστήλωσιν τῶν ἁγίων εἰκόνων, τήν ἐπαναφοράν αὐτῶν εἰς τήν Ἐκκλησίαν ὑπό τῆς αὐτοκρατείρας Θεοδώρας καί τοῦ υἱοῦ αὐτῆς Μιχαήλ μετά τήν καταδίωξιν καί τήν φθοράν, τήν ὁποίαν ὑπέστησαν ὑπό τῶν ἀσεβῶν εἰκονομάχων αὐτοκρατόρων Λέοντος τοῦ Ἰσαύρου καί τοῦ συζύγου τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Θεοφίλου.

Ἡ ἀναστήλωσις αὕτη τῶν εἰκόνων εἰς τήν Ἐκκλησίαν θεωρεῖται ὡς νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας ἤτοι ὡς νίκη τῆς ἀληθείας, διότι αἱ εἰκόνες εἰκονίζουν τήν ἐπί τῆς γῆς ἔνσαρκον παρουσίαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀποφάσει τῆς αὐτοκρατείρας Ἁγίας Θεοδώρας  ἀπό τοῦ ἔτους 842 μ.Χ. καί ἑξῆς, αἱ εἰκόνες καθιερώθησαν καί πάλιν εἰς τήν Ἐκκλησίαν ὄχι διά νά λατρεύωνται αὗται, ὡς οἱ εἰκονοκλάσται ἰσχυρίζοντο, ἀλλά διά νά ἀποδίδηται δι’ αὐτῶν λατρεία εἰς τήν Ἁγίαν Τριάδα καί τιμή εἰς τήν Θεοτόκον καί τούς Ἁγίους.

Πρός τιμήν τῶν Ἁγίων εἰκόνων τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων ἐτελέσθη ἀφ’ ἑσπέρας Μέγας Ἑσπερινός μετά θυμιάματος καί ἀρτοκλασίας εἰς τό Καθολικόν τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου Πατρός ἡμῶν καί Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου.

Τήν πρωΐαν τῆς ἑορτῆς ἐτελέσθη πανηγυρική θεία Λειτουργία εἰς τό Καθολικόν τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως. Τῆς θείας Λειτουργίας προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ἡσυχίου, τῶν Σεβασμιωτάτων Ἀρχιεπισκόπων Γεράσων κ. Θεοφάνους,  Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, Λύδδης κ. Δημητρίου, Καττάρων κ. Μακαρίου καί Μαδάβων κ. Ἀριστοβούλου, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων, ὧν πρῶτος ὁ Γέρων Καμαράσης Ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Δομετιανοῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας καί τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἰωάννου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας, τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου  καί ἄλλων Ἱεροδιακόνων, ψάλλοντος τοῦ Γραμματέως τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου Ἱεροδιακόνου π. Συμεών καί τοῦ κ. Βασιλείου Γκοτσοπούλου μετά τῶν μαθητῶν τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς Σιών καί προσευχομένων προσκυνητῶν καί ἐντοπίων Ἱεροσολυμιτῶν, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Εὐαγγέλου Βλιώρα.

Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ἠκολούθησε Ἱερά Λιτανεία τῶν ἁγίων εἰκόνων τρίς πέριξ τοῦ Ἁγίου Τάφου καί ἀνά τά Προσκυνήματα, ἀνεγνώσθη πρό τοῦ Ἁγίου Τάφου τό Εὐαγγέλιον καί τό Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐν ᾧ τό ἀνάθεμα τῶν ἀρνουμένων τάς ἁγίας εἰκόνας καί ὅλων τῶν αἱρετικῶν καί οἱ μακαρισμοί τῶν ἀσπαζομένων αὐτάς. Ἠκολούθησεν ἡ ἄνοδος εἰς τόν Πατριαρχεῖον.

Ἐνταῦθα ο Μακαριώτατος προσεφώνησε διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ:

«Ὁ τῇ ἀνάρχῳ, καί θείᾳ, φύσει ἀόρατος, βροτός ὡράθη Κόρη, ἐξ ἁγνῶν σου αἱμάτων, δι’ ἄκραν εὐσπλαγχνίαν, οὗ τῆς σαρκός, γεγραφότες τήν μίμησιν, τιμητικῶς προσκυνοῦμεν πάντες πιστοί, εὐσεβῶς καί μεγαλύνομεν».

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς χριστιανοί καί προσκυνηταί,

Ἡμέρα χαρμόσυνος καί εὐφροσύνης ἀνάπλεως πεφανέρωται σήμερον. Ἡ ἑορτή τῆς Ὀρθοδοξίας, καθ’ ἥν ἀνάμνησιν ποιεῖται ἡ ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία, τῆς ἀναστηλώσεως τῶν ἁγίων καί σεπτῶν εἰκόνων, γενομένης παρά τῶν ἀειμνήστων αὐτοκρατόρων Κωνσταντινουπόλεως, Μιχαήλ καί τῆς μητρός αὐτῆς Θεοδώρας, ἐπί τῆς Πατριαρχίας τοῦ ἁγίου και ὁμολογητοῦ Μεθοδίου.

Ἡ σημερινή ἑορτή τῆς ἀναστηλώσεως τῶν Ἁγίων Εἰκόνων, τήν ὁποίαν εὐχαριστιακῶς καί μετά παρρησίας ἑωρτάσαμεν ἐν τῷ Πανιέρῳ Ναῷ τῆς Ἀναστάσεως δέν ἀφορᾷ μόνον εἰς τόν θρίαμβον τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλά κυρίως καί πρωτίστως εἰς τήν ὁμολογίαν τῆς πίστεως εἰς τό ἄρρητον μυστήριον, τόσον τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων τῆς Θεοτόκου Μαρίας, ὅσον καί εἰς τήν ἐξεικόνισιν τῶν προσώπων τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγίας.

Διό καί ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος ὁ Σιναΐτης λέγει: «Πῶς … πιστευθήσεται ἐκ τῆς ἁγίας Παρθένου ἀνειληφέναι [τόν Χριστόν] τήν σάρκα εἰ μή ἐπ ἴσης ἡμῖν ἐξεικονίζοιτο»;

Ὁ δέ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ἀνταποκρινόμενος εἰς τούς καταμεμφομένους, τοὐτέστιν τούς ἐπικριτάς τῆς προσκυνήσεως «τῆς εἰκόνος τοῦ Σωτῆρος καί τῆς Δεσποίνης ἡμῶν, ἐπικαλεῖται τόν λόγον τοῦ ἐγκρίτου Πατρός τῆς Ἐκκλησίας Βασιλείου τοῦ Μεγάλου: «ἡ τῆς εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει». «Ἐπεί δέ ὁ Θεός» προσθέτει ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «διά σπλάγχνα ἐλέους Αὐτοῦ κατ’ ἀλήθειαν γέγονεν ἄνθρωπος διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν οὐχ ὡς ἐν τῷ Ἀβραάμ ὤφθη ἐν εἴδει ἀνθρώπου, οὐχ ὡς τοῖς προφήταις, ἀλλά κατ’ οὐσίαν ἀληθῶς γέγονεν ἄνθρωπος διέτριψέ τε ἐπί τῆς γῆς ‘καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη’», (Βαρούχ 3,37).

Ἡ ἀναστήλωσις τῶν Ἁγίων εἰκόνων τό ἔτος 842 μ.Χ. ἀπό τήν εὐσεβεστάτην αὐτοκράτειραν Θεοδώραν καί τόν Πατριάρχην Μεθόδιον τόν Ὁμολογητήν ἐνέχει μεγάλην σημασίαν διά τήν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν, τήν διαφυλάσσουσαν ἀκεραίαν καί ἀκαινοτόμητον τήν σώζουσαν ἀλήθειαν τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως.

Μέ ἄλλα λόγια, τό ἱστορικόν τοῦτο γεγονός τῆς ἀναστηλώσεως καί προσκυνήσεως τῶν Ἁγίων εἰκόνων εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἐπεσφράγισε τήν νίκην τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως ἐναντίον τῶν ἀοράτων ἤ καλλίτερον εἰπεῖν τῶν ὁρατῶν πλέον καί ποικιλονύμων πολεμίων αὐτῆς. Διό καί καλούμεθα νά παραμείνωμεν σταθεροί καί ἀμετάθετοι εἰς τήν Ἀποστολικήν Παράδοσιν καί τήν πίστιν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, ἀκούοντες εἰς τό παράγγελμα τοῦ θείου Παύλου πρός τόν μαθητήν αὐτοῦ Τιμόθεον: «ἀγωνίζου τόν καλόν ἀγῶνα τῆς πίστεως· ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς, εἰς ἣν καί ἐκλήθης καί ὡμολόγησας τήν καλήν ὁμολογίαν ἐνώπιον πολλῶν μαρτύρων», (Α΄ Τιμοθ. 6,12). Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί εὐλογημένον τό στάδιον τῆς Ἁγίας νηστείας».

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας