Η ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΤΑΣ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

Τό ἑσπέρας τῆς Παρασκευῆς, 31^ης Δεκεμβρίου 2022/ 13^ης Ἰανουαρίου 2023, Παραμονῆς τοῦ Νέου Ἔτους, ἔλαβε χώραν εἰς τήν αἴθουσαν τοῦ Πατριαρχείου ἡ κοπή τῆς Βασιλόπιττας, παρουσίᾳ  τῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων, τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Εὐαγγέλου Βλιώρα, τῶν μελῶν τῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητος Ἱεροσολύμων, τῶν Ἐπιτρόπων τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, τῶν μελῶν τοῦ Ἀραβοφώνου ποιμνίου ἡμῶν καί προσκυνητῶν.

Τήν ἑόρτιον ὁμήγυριν ταύτην προσεφώνησεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἑλληνιστί ὡς ἕπεται:

«Καί εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτωσαν φωστῆρες ἐν τῷ στερεώματι τοῦ οὐρανοῦ εἰς φαῦσιν ἐπί τῆς γῆς, τοῦ διαχωρίζειν ἀνά μέσον τῆς ἡμέρας καί ἀνά μέσον τῆς νυκτός· καί ἔστωσαν εἰς σημεῖα καί εἰς καιρούς καί εἰς ἡμέρας καί εἰς ἐνιαυτούς» (Γεν. 1,14), λέγει ἡ Ἁγία Γραφή.

Ἡ ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία, ἡ διπλῆν ἄγουσα ἑορτήν σήμερον, τῆς Περιτομῆς, δηλονότι τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς μνήμης τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, συνήγαγε πάντας ἡμᾶς ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ χώρῳ τοῦ Παλαιφάτου ἡμῶν Πατριαρχείου, ἵνα δόξαν καί εὐχαριστίαν ἀναπέμψωμεν τῷ ἁγίῳ Τριαδικῷ Θεῷ ἐπί τῇ εἰσόδῳ τοῦ νέου Ἔτους. Προσέτι δέ, ἵνα ἐθιμικῶς τελέσωμεν τήν πρός τιμήν τοῦ ἁγίου Βασιλείου γενομένην κοπήν τῆς ἐπωνύμου αὐτοῦ Βασιλόπιττας.

Ὁ Θεός Πατήρ ἔθετο χρόνους καί καιρούς ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ (πρβλ. Πράξ. 1,7) λέγει Κύριος. Ἑρμηνεύοντες τούς Κυριακούς τούτους λόγους, ὁ μέν ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει: «ὁ Πατήρ ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ τούς χρόνους ἔθετο, ἀπό τῶν χρόνων δέ καί πάντα τά ἐν τῷ χρόνῳ γεγεννημένα νοοῦμεν εἶναι τῷ Πατρί ὑπεξούσια». Ὁ δέ Μέγας Ἀθανάσιος ἐπισημαίνει λέγων: «τήν περί τοῦ πάντων τέλους ὥραν [ὁ Χριστός] ὡς μέν Λόγος γινώσκει, ὡς δέ ἄνθρωπος ἀγνοεῖ· ἀνθρώπου γάρ ἴδιον τό ἀγνοεῖν καί μάλιστα ταῦτα». Κατά δέ τόν Κύριλλον Ἀλεξανδρείας: «οὐ περιεργάζεσθαι χρῆναι τά λίαν ἀπόρρητα καί ἐν Θεῷ κεκρυμμένα καί διά τούτων ἐδίδασκε ὁ Κύριος».

Ὄντως εἶναι ἀδύνατον νά προσδιορίσῃ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς τήν ἔννοιαν τοῦ χρόνου καί δή τήν ἐναλλαγήν αὐτοῦ ἄνευ ἀναφορᾶς εἰς τόν Δημιουργόν αὐτοῦ, τόν Θεόν Πατέρα, ὡς διδάσκει ὁ θεῖος Παῦλος λέγων: «ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τά πάντα, τά ἐν τοῖς οὐρανοῖς καί τά ἐπί τῆς γῆς, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα … τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται» (Κολ. 1,16). Διό καί ὁ Μέγας Βασίλειος λέγει: «ὅτε δέ ἔδει λοιπόν τόν κόσμον τοῦτον ἐπεισαχθῆναι τοῖς οὖσι … συμφυής ἄρα τῷ κόσμῳ … ἡ τοῦ χρόνου διέξοδος ὑπέστη, ἐπειγομένη ἀεί καί παραρρέουσα καί μηδαμοῦ πανομένη τοῦ δρόμου,  ἤ οὐχί τοιοῦτο ὁ χρόνος, οὗ τό μέν παρελθόν ἠφανίσθη, τό δέ μέλλον οὔπω πάρεστι, τό δέ παρόν πρίν γνωσθῆναι διαδιδράσκει τήν αἴσθησιν;» [Καί ἁπλούστερον: «καί ὅταν πλέον ἦλθεν ἡ ὥρα νά εἰσαχθῇ εἰς τά ὄντα καί ὁ κόσμος αὐτός … τότε ἐκτίσθη ὡς βάσις ἡ ροή τοῦ χρόνου σύμφυτος μέ τόν κόσμον … μία ροή πού συνεχῶς ἐπείγεται καί τρέχει παραπλεύρως πρός αὐτά καί πουθενά δέν τερματίζει τόν δρόμόν της. Ἤ μήπως ὁ Χρόνος δέν εἶναι κάτι, τοῦ ὁποίου τό μέν παρελθόν ἐξηφανίσθη, τό δέ μέλλον ἀκόμη δέν ἐνεφανίσθη, τό δέ παρόν πρίν καλά-καλά γίνῃ ἀντιληπτόν, διαφεύγει ἀμέσως ἀπό τά χέρια τῆς αἰσθήσεως;»

Ἡ διέξοδος τοῦ χρόνου, τοὐτέστιν ἡ ἐμφάνισις αὐτοῦ μετά τοῦ κόσμου, ἀλλά καί ἡ ἐναλλαγή αὐτοῦ, δηλώνει τήν πορείαν ἀφ’ ἑνός μέν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἱστορίας τοῦ ἀνθρώπου, ἀφ’ ἑτέρου δέ, τῆς ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ ἀναγεννήσεως αὐτοῦ, τῆς ἁγιογραφικῆς δηλονότι ἱστορίας αὐτοῦ. «Πνεῦμα Κυρίου ἐπ᾿ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με, εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με, ἰάσασθαι τούς συντετριμμένους τήν καρδίαν … ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει, κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν», (Ἡσ. 61,1-2/Λκ. 4,18-19) λέγει Κύριος.

Ὁ ἐνιαυτός τοῦ Κυρίου δέν εἶναι ἄλλος ἀπό αὐτόν, διά τοῦ ὁποίου ὁ Ἰησοῦς Χριστός, «ἔσωσεν ἡμᾶς διά λουτροῦ παλιγγενεσίας καί ἀνακαινώσεως Πνεύματος Ἁγίου, οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως» (Τιτ. 3,5-6). Ἀκούσωμεν καί τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας λέγοντος: «δεκτός ἐνιαυτός ἐκεῖνος πού πάντως, καθ’ ὅν εἰσεδέχθημεν τήν πρός αὐτόν λαχόντες οἰκείωσιν, ἀπονιψάμενοι τήν ἁμαρτίαν διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος καί τῆς θείας αὐτοῦ φύσεως γενόμενοι κοινωνοί διά μετοχῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος … ὅν δή καί ὁ πάνσοφος Παῦλος καταμεμήνυκε λέγων, ἰδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού νῦν ἡμέρα σωτηρίας», (Β΄ Κορ. 6,2).

Ἡ Ἐκκλησία οὖσα τό θεανθρώπινον σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ μή ὄντος ἐκ τοῦ κόσμου τούτου (Ἰω. 8,23), ἑορτάζει τό γεγονός τῆς ἐναλλαγῆς τοῦ Χρόνου οὐχί κοσμικῶς ἀλλά Χριστοπρεπῶς. Καί τοῦτο, διότι ὁ Χριστός εἶναι ὁ Κύριος τοῦ Χρόνου, τοῦ διακρινομένου εἰς παρόν, παρελθόν καί μέλλον ἀφ’ ἑνός, καί ἀριθμουμένου εἰς ἔτη ἀφ’ ἑτέρου. «Ἐγώ εἰμι τό Α καί τό Ω, λέγει Κύριος ὁ Θεός, ὁ ὤν καί ὁ ἦν καί ὁ ἐρχόμενος, ὁ παντοκράτωρ» (Ἀποκ. Ἰω. 1,8) κατά τήν μαρτυρίαν τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.

Μέ ἄλλα λόγια, ἡ ὑπό τῆς διανοίας τοῦ ἀνθρώπου ἀντίληψις τοῦ ἀπερχομένου παλαιοῦ καί τοῦ νέου εἰσερχομένου Χρόνου καθίσταται δυνατή μόνον ἐν τῇ Ἐνσαρκώσει τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ Χριστοῦ, καθ’ ὅτι, ὡς κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος, «εἴ τις ἐν Χριστῷ καινή κτίσις, τά ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδού γέγονε καινά τά πάντα» (Β΄ Κορ. 5,17). Κοινωνοί δέ ταύτης τῆς ἐν Χριστῷ καινότητος γενόμεθα ἐν τῇ λειτουργικῇ καί εὐχαριστιακῇ πράξει τῆς Ἐκκλησίας, ἔνθα ὁ Χρόνος γίνεται καιρός.

Ὁ Χριστός ἐχαρίσατο ἡμῖν τόν χρόνον γενόμενον καιρόν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ αὐτοῦ, ἵνα καθαρίσωμεν ψυχήν τε καί σῶμα ἀπό παντός μολυσμοῦ καί καταστῶμεν ἀγαπητοί τῷ Θεῷ, ὡς παραγγέλλει Βαρνάβας ὁ ἀπόστολος ἐν τῇ ἐπιστολῇ αὐτοῦ: «δεῖ οὖν ἡμᾶς περί τῶν ἐνεστώτων ἐπί πολύ ἐρευνῶντας ἐκζητεῖν τά δυνάμενα ἡμᾶς σώζειν· φύγωμεν οὖν τελείως ἀπό πάντων τῶν ἔργων τῆς ἀνομίας, μήποτε καταλάβῃ ἡμᾶς τά ἔργα τῆς ἀνομίας· καί μισήσωμεν τήν πλάνην τοῦ νῦν καιροῦ, ἵνα εἰς τόν μέλλοντα ἀγαπήσωμεν».

Οἱ θεόπνευστοι οὗτοι λόγοι τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα καλοῦν πάντας τούς ἀγαπῶντας, κατά τόν Μέγαν Βασίλειον, «τό πολυπόθητον κάλλος, τήν πηγήν τῆς ζωῆς, τό νοερόν φῶς ἀλλά καί τήν ἀπρόσιτον σοφίαν», κατά τόν καιρόν τοῦτον τῆς ἐναλλαγῆς τοῦ Χρόνου καί δή τῆς ὑποφωσκούσης ἀποστασίας καί ἀνομίας, ἵνα ἀναλογισθῶμεν τά παραπτώματα ἡμῶν, περί τῶν ὁποίων ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς παρεδόθη καί ἠγέρθη διά τήν δικαίωσιν ἡμῶν (πρβλ. Ρωμ. 4,25). «Μηδείς πλανάτω ὑμᾶς· ὁ ποιῶν τήν δικαιοσύνην δίκαιός ἐστι, καθώς ἐκεῖνος δίκαιός ἐστιν», (Α΄ Ἰω. 3,7) παραγγέλλει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής.

Τήν ἐν Χριστῷ τῷ Ἐνανθρωπήσαντι καί Σαρκωθέντι ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας, ἀνατολήν τοῦ νέου χρόνου χαιρετίζοντες, ἱκετεύσωμεν τόν Μέγαν τῆς Καππαδοκίας ἱεράρχην ἅγιον Βασίλειον τόν οὐρανοφάντορα, τόν τά τῶν ἀνθρώπων ἤθη κατακοσμήσαντα, ἵνα πρεσβεύῃ τῷ σαρκί περιτμηθέντι Κυρίῳ καί Θεῷ καί Σωτῆρι ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστῷ ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὑπέρ εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου, ἰδιαιτέρως τῆς δοκιμαζομένης περιοχῆς ἡμῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καί ὑπέρ παύσεως τῶν σχισμάτων καί ἀνορθώσεως τῆς παραλελυμένης ἑνότητος τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Μετά δέ τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «Θεέ Θεῶν καί Κύριε, τρισυπόστατε φύσις, ἀπρόσιτε, ἀΐδιε, ἄκτιστε καί τῶν ὅλων Δημιουργέ Παντοκράτορ, σοί προσπίπτομεν πάντες, καί σέ καθικετεύομεν· τό παρόν ἔτος τοῦτο, ὡς ἀγαθός, εὐλογήσας φύλαττε ἐν εἰρήνῃ, τήν Ἐκκλησίαν Σου, τήν Γεραράν Ἁγιοταφιτικήν ἡμῶν Ἀδελφότητα, τό εὐσεβές Χριστεπώνυμον ἡμῶν ποίμνιον, τήν ἁγίαν Πόλιν Ἱερουσαλήμ καί τό εὐσεβές γένος τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων. Ἀμήν.

 Αἴσιον, εὐτυχές, εὐλογημένον καί εἰρηνικόν τό Νέον Ἔτος 2023. Ἔτη πολλά!».

Ἀκολούθως, ἐν ᾧ ἐψάλλοντο τά τροπάρια τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου καί τοῦ Ἁγίου Βασιλείου: «Μορφήν ἀναλλοιώτως ἀνθρωπίνην προσέλαβες…» καί «εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος σου», ὁ Μακαριώτατος ἔκοψε τήν πίτταν καί διεμοίρασε τά τεμάχια αὐτῆς εἰς τούς προσκυνητάς εὐχόμενος: «Αἴσιον καί εὐτυχές τό Νέον Ἔτος 2023» καί οἱ μαθηταί ἔψαλλον τά κάλαντα τῆς Πρωτοχρονιᾶς «Ἀρχιμηνιά καί Ἀρχιχρονιά» καί «Ἐμεῖς ἡ νέα γενεά τοῦ Παναγίου Τάφου», τά ὁποῖα ἔψαλαν ἐν συνεχείᾳ καί εἰς τά κελλία τῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας