Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

Τήν Πέμπτην, 20ήν Ἰουλίου/ 2αν Αὐγούστου 2018, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ μνήμη τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου εἰς τήν ἱεράν αὐτοῦ Μονήν, τήν κειμένην εἰς τήν ὁδόν μεταξύ Ἱεροσολύμων καί Βηθλεέμ πλησίον τῆς ἀρχαίας Μονῆς τοῦ Καθίσματος τῆς Θεοτόκου.

Ἡ ἀρχαία αὕτη Ἱερά Μονή ἔχει κτισθῆ εἰς τήν περιοχήν, εἰς τήν ὁποίαν ἐκοιμήθη ὁ προφήτης Ἠλίας ὑποκάτω ἀρκεύθου καί ἐξύπνησεν αὐτόν ἄγγελος Κυρίου καί εἶπεν εἰς αὐτόν «ἀναστάς, φάγε καί πίε ὅτι πολλή ἀπό σοῦ ἡ ὁδός» καί ἀναστάς ἔφαγε καί ἔπιε καί ἐπορεύθη ἐν τῇ ἰσχύϊ τῆς βρώσεως ἐκείνης τεσσαράκοντα ἡμέρας καί νύκτας ἐν τῇ ἐρήμῳ. (Βασιλειῶν Γ΄19, 5-7).

Εἰς τήν Ἱεράν αὐτήν Μονήν ἐτελέσθη διά τήν ἑορτήν ταύτην Ἑσπερινός ἀφ᾽ ἑσπέρας, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Γεράσων κ. Θεοφάνους, καί θεία Λειτουργία τήν πρωΐαν τῆς ἑορτῆς, προεξάρχοντος τῆς Α.Θ.Μ. τοῦ Πατρός ἡμῶν καί Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, συλλειτουργοῦντος τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, Ἱερομονάχων Ἁγιοταφιτῶν καί Ἀραβοφώνων Πρεσβυτέρων τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου, τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Εὐλογίου καί τοῦ διακόνου Σωφρονίου.

Πρός τό ἐκκλησίασμα τοῦτο ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ὁ Μακαριώτατος ἑλληνιστί ὡς ἕπεται:

 «Ἀποδεδειγμένος θεόπτης, ὁ Θεσβίτης (Ἠλίας) σύν Μωσῇ καθορᾷ ἃ ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἀνθρώπων τῶν γηγενῶν καρδία οὐ λελόγισται σεσαρκωμένον Κύριον, ἐν τῷ Θαβώρ τόν παντοκράτορα», ἀναφωνεῖ ὁ μελῳδός τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί Προσκυνηταί,

Ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος συνήθροισεν ἡμᾶς σήμερον ἐν τῷ πανσέπτῳ τούτῳ ναῷ τοῦ θεηγόρου Προφήτου Ἠλιοῦ, ἵνα εὐχαριστιακῶς δοξάσωμεν τῷ δοξάσαντι αὐτόν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν καί ἐν χαρᾷ καί ἀγαλλιάσει ἀναβοήσωμεν· Χαίροις ἐπίγειε ἄγγελε καί οὐράνιε ἄνθρωπε, Ἠλία μεγαλώνυμε.

Ὁ προφήτης Ἠλίας διακρίνεται μεταξύ τῶν προφητῶν, διότι ὄχι μόνον προεφήτευσε τήν ἐνσάρκωσιν τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἀλλά καί ἐθεώρησε μετά τοῦ Μωϋσέως ἐν τῷ ὄρει Θαβώρ κατά τήν ἡμέραν τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ, «ἅ ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἀνθρώπων τῶν γηγενῶν, καρδία οὐ λελόγισται».

Ἐξ ἄλλου, ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς ποιεῖται μνείαν εἰς τόν Προφήτην Ἠλίαν, ἀναφερόμενος εἰς τήν ἐμφάνισιν τοῦ Ἀγγέλου Κυρίου εἰς τόν Ζαχαρίαν, ἀναγγέλλοντος αὐτῷ τήν γέννησιν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὁ ὁποῖος καί «αὐτός [ὁ Ἰωάννης] προελεύσεται ἐνώπιον Αὐτοῦ [τοῦ Χριστοῦ] ἐν πνεύματι καί δυνάμει Ἠλιοῦ», (Λουκ. 1,17), δηλονότι μέ τό πνευματικόν χάρισμα καί τήν ἐνέργειαν τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ.

Ὁ δέ Ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος ἐξαίρων τήν δύναμιν τῆς προσευχῆς προβάλλει ὡς παράδειγμα τόν Προφήτην Ἠλίαν λέγων· «Πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη. Ἠλίας ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθής ἡμῖν, καί προσευχή προσηύξατο τοῦ μή βρέξαι, καί οὐκ ἔβρεξεν ἐπί τῆς γῆς ἐνιαυτούς τρεῖς καί μήνας ἓξ· καί πάλιν προσηύξατο, καί ὁ οὐρανός ὑετόν ἔδωκε καί ἡ γῆ ἐβλάστησε τόν καρπόν αὐτῆς». (Ἰακ. 5, 17-18).

Ἡ χαρισματική προσωπικότης τοῦ Ἠλιοῦ ἐμφανίζεται νά ἐνεργῇ ἐντόνως μέ ἔνθεον ζῆλον, τόσον ἐν τῇ Παλαιᾷ ὅσον καί ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκη κηρύττουσα μετάνοιαν καί καταπολεμοῦσα τήν εἰδωλολατρείαν, εἰς τήν ὁποίαν εἶχε παρασυρθῆ ὁ λαός τοῦ Θεοῦ.

Μέ ἄλλα λόγια, ἡ συμβολή τοῦ Ἠλία εἰς τήν διαφύλαξιν τῆς ἐν τῷ ὄρει Σινᾶ ἀποκαλυφθείσης τῷ προφήτῃ Μωϋσῇ θείας ἱστορίας, δηλονότι τοῦ ἠθικοῦ μονοθεϊσμοῦ ὑπῆρξεν ἀποφασιστική. Χαρακτηριστική εἶναι ἐν προκειμένῳ ἡ συνομιλία μεταξύ τοῦ Βασιλέως Ἀχαάβ καί τοῦ Ἠλία. «…καί εἶπεν Ἀχαάβ πρός Ἠλιοῦ· εἰ σύ εἶ αὐτός ὁ διαστρέφων τόν Ἰσραήλ; καί εἶπεν Ἡλιού· οὐ διαστρέφω τόν Ἰσραήλ, ὅτι ἀλλ᾽ ἢ σύ καί οἶκος τοῦ πατρός σου ἐν τῷ καταλιμπάνειν ὑμᾶς τόν Κύριον Θεόν ὑμῶν καί ἐπορεύθητε ὀπίσω τοῦ Βάαλ». (Βασιλ. Γ´ 18 17-18), …«καί τούς προφήτας τῆς αἰσχύνης», (Βασιλ. Γ´ 18,19).

Σημειωτέον ὅτι οἱ προφῆται οὗτοι τῆς αἰσχύνης ἦσαν οἱ ἱερεῖς τοῦ Βάαλ καί ἀφ’ ἑνός μέν ἐξετέλουν μαγικάς προφητείας, ἀφ’ ἑτέρου δέ ἐξυπηρέτουν τήν θεότητα τῆς Ἀστάρτης – Ἀφροδίτης μέ πορνικά ὄργια καί ἔργα αἰσχύνης. Διά τοῦτο ὠνομάζοντο ἱερεῖς αἰσχύνης.

Ἡ προφητική ἀποστολή τοῦ Ἠλία ὡς καί τό κήρυγμα αὐτοῦ τῆς μετανοίας ἔχουν διαχρονικήν σημασίαν καί ἄμεσον ἀναφοράν εἰς τόν σύγχρονον ἡμῶν καιρόν τῆς ἀποστασίας καί ἀνομίας. «Μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατά μηδένα τρόπον· ὅτι ἐάν μή ἔλθῃ ἡ ἀποστασία πρῶτον καί ἀποκαλυφθῇ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας, ὁ υἱός τῆς ἀπωλείας», (Β´ Θεσ. 2,3) λέγει ὁ θεῖος Παῦλος προσθέτων· «τό γάρ μυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνομίας, μόνον ὁ κατέχων ἄρτι ἕως ἐκ μέσου γένηται», (Β´ Θεσ. 2,7).

Ἐδῶ, ἀγαπητοί μου, τίθεται τό ἐρώτημα, τί εἶναι ἡ ἀποστασία καί ἡ ἀνομία; εἶναι ἡ πλάνη «τοῦ υἱοῦ τοῦ διαβόλου τοῦ ἐχθροῦ πάσης δικαιοσύνης, ὁ ὁποῖος [υἱός τοῦ διαβόλου] οὐ παύσῃ διαστρέφων τάς ὁδούς Κυρίου τάς εὐθείας», ( Πράξ. 13,10) κατά τόν σοφόν Παῦλον.

Αἱ δέ εὐθεῖαι ὁδοί Κυρίου εἶναι αἱ ἐντολαί τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ὁ φωτισμός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁ ὁποῖος δίδεται εἰς τούς ἀνθρώπους, ἵνα καταντήσουν οὗτοι εἰς τήν ἀλήθειαν τοῦ Χριστοῦ διά τῆς μετανοίας αὐτῶν ὡς λέγει καί ὁ Προφήτης Ἰεζεκιήλ: «καί ἐν τῷ ἀποστρέψαι τόν ἁμαρτωλόν ἀπό τῆς ἀνομίας αὐτοῦ καί ποιήσει κρίμα καί δικαιοσύνην, ἐν αὐτοῖς αὐτός ζήσεται», (Ἰεζεκιήλ 33, 19). Καί ἀναλυτικώτερον, δίκαιον εἶναι, ὅταν ὁ ἁμαρτωλός μετανοήσας ἀφήσῃ τήν ἁμαρτίαν του καί πράττῃ τήν δικαιοσύνην, νά ζήσῃ πολύ εὐτυχής, λόγῳ τῆς ἐναρέτου ταύτης ζωῆς του.

Μέ ἄλλα λόγια, ὁ ἄνθρωπος καλεῖται εἰς μετάνοιαν διά τῆς ἐλευθέρας αὐτοῦ ἐπιλογῆς καί τῆς προσωπικῆς του εὐθύνης ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκείνη, ἡ ὁποία ἐπενεργεῖ ἐπί τῷ μετανοοῦντι. Ἐκεῖ ὅπου ἐπληθύνθη ἡ ἁμαρτία ἐδόθη πολύ ἀφθονωτέρα ἡ χάρις, λέγει ὁ θεῖος Παῦλος. «Οὗ δέ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις», (Ρωμ. 5,20). Καί ἀλλαχοῦ, «ὅτε δέ ἡ χρηστότης καί ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ, οὐκ ἐξ ἔργων τῶν ἐν δικαιοσύνῃ, ὧν ἐποιήσαμεν ἡμεῖς ἀλλά κατά τόν αὐτοῦ ἔλεον ἔσωσεν ἡμᾶς διά λουτροῦ παλιγεννεσίας καί ἀνακαινώσεως Πνεύματος Ἁγίου» (Τιτ. 3, 4-5).

Εἰς τόν ὑπέρμετρον ζῆλον τοῦ Ηλία: «Ζηλῶν ἐζήλωσα τῷ Κυρίῳ Παντοκράτορι, ὅτι ἐγκατέλιπον τήν διαθήκην σου οἱ υἱοί [Ἰσραήλ] καί ὑπολέλειμμαι ἐγώ μονώτατος» (Γ Βασιλ. 19,14). Ο Θεός διά τῶν ἐμφανίσεων Αὐτοῦ εἰς τόν Ἠλίαν ὡς «Πνεῦμα κραταιόν» καί ὡς «συσσεισμός» καί ὡς «πῦρ» καί ὡς «φωνῆς αὔρας λεπτῆς» (Γ´ Βασιλ. 19, 11-12), διδάσκει τόν προφήτην Αὐτοῦ ἐν τῇ ἀπογνώσει καί ἀποθαρρύνσει ἐπί τῷ θριάμβῳ τοῦ κακοῦ, ὅτι ἔπρεπε νά σκέπτεται τήν ἀγάπην καί μακροθυμίαν τοῦ Θεοῦ, ὅτι δέν θέλει τόν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ μέχρις ὅτου μετανοήσῃ. «Οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλά ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοιαν», (Λουκ. 5,32).

Ἰδού λοιπόν, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, παρακαλέσωμεν τόν θεσπέσιον καί θεοφόρον Ἠλίαν, ἵνα μετά τῆς Παναγίας Θεοτόκου Μαρίας, πρεσβεύουν ὑπέρ ἡμῶν τόν μόνον φιλάνθρωπον Θεόν. Μετά δέ τοῦ μελῳδοῦ εἴπωμεν· «Τήν πολλήν τῶν ἀνθρώπων ἀνομίαν, Θεοῦ δέ τήν ἄμετρον φιλανθρωπίαν, θεασάμενος ὁ Προφήτης Ἠλίας ἐταράττετο θυμούμενος, καί λόγους ἀσπλαγχνίας πρός τόν εὔσπλαγχνον ἐκίνησεν. Ὀργίσθητι, βοήσας ἐπί τούς ἀθετήσαντάς σε, Κριτά δικαιότατε. Ἀλλά τά σπλάγχνα τοῦ ἀγαθοῦ, οὐδόλως παρεκίνησε, πρός τό τιμωρήσασθαι τούς αὐτόν ἀθετήσαντας· ἀεί γάρ τήν μετάνοιαν πάντων ἀναμένει, ὁ μόνος φιλάνθρωπος», Ἀμήν.

Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ὁ ἡγούμενος Ἀρχιμανδρίτης π. Παΐσιος παρέθεσε μεσημβρινήν τράπεζαν εἰς τήν Πατριαρχικήν Συνοδείαν.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας