Η Α´ΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

Τό ἑσπέρας τῆς Παρασκευῆς, 2ας/15^ης Μαρτίου 2019, ἔλαβε χώραν ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου καί τῆς Α´ Στάσεως τῶν Χαιρετισμῶν εἰς τό Καθολικόν τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως.

Τῆς κατανυκτικῆς ἀκολουθίας ταύτης, τοῦ Κανόνος «Ἀνοίξω τό στόμα μου» καί τῶν Οἴκων τῆς Α´ Στάσεως τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου «Ἄγγελος πρωτοστάτης…» ἐν τῷ Μικρῷ Ἀποδείπνῳ προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, ἔψαλαν ἐν αὐτῇ ὁ Πρωτοψάλτης τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως κ. Κωνσταντῖνος Σπυρόπουλος καί ὁ Ἀρχιμανδρίτης Δημήτριος, συμμετεῖχαν δέ ἐν αὐτῇ ἐντόπιοι Ἱεροσολυμῖται καί προσκυνηταί, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Χρήστου Σοφιανοπούλου, τούς ὁποίους προσεφώνησεν ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ:

«Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τό χαῖρε· καί σύν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ σωματούμενόν Σε θεωρῶν, Κύριε, ἐξίστατο καί ἵστατο κραυγάζων πρός αὐτήν τοιαῦτα· χαῖρε δι’ ἧς ἡ χαρά ἐκλάμψει· χαῖρε δι’ ἧς ἡ ἀρά ἐκλείψει», ἀναφωνεῖ ὁ συντάκτης τοῦ θεολογικοῦ τούτου ὕμνου, τοῦ ἀναφερομένου εἰς τόν Εὐαγγελισμόν τῆς Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας ὡς καί εἰς τό ἐν αὐτῇ τελεσθέν διά Πνεύματος Ἁγίου ἄρρητον μυστήριον τῆς Ἐνσαρκώσεως καί Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,

Ἡ ἱερά ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου ἢ τῶν «Χαιρετισμῶν τῆς Παναγίας» ἀποτελεῖ χαρακτηριστικόν γνώρισμα τῆς ἁγίας καί μεγάλης νηστείας τοῦ Πάσχα, δηλονότι τῆς ἑορτῆς  τῆς τριημέρου ταφῆς καί τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ. Ἡ δέ ἐκ τῶν νεκρῶν Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀφορᾷ κατ’ οὐσίαν εἰς τήν ὑπό Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀναληφθεῖσαν ἀνθρωπίνην ἡμῶν φύσιν, ὡς μαρτυρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής λέγων: «Καί ὁ λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν καί ἐθεασάμεθα τήν δόξαν Αὐτοῦ ὡς μονογενοῦς παρά Πατρός πλήρης χάριτος καί ἀληθείας» (Ἰωάν. 1,14).

Τό μέγα καί ἄρρητον μυστήριον τῆς Ἐνσαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου δέν ἀποτελεῖ φιλοσοφικήν τινα θεωρίαν ἢ ἐπίνοιαν, ἀλλά συγκεκριμένην ἱστορικήν καί ἀναμφισβήτητον πρᾶξιν, ἡ ὁποία ἔλαβε χώραν ἐν τόπῳ καί χρόνῳ ἐν τῷ προσώπῳ τῆς Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας ὡς μαρτυρεῖ ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς λέγων:  «Καί εἰσελθών ὁ ἄγγελος πρός αὐτήν εἶπε· χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετά σοῦ· εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξίν. Καί ἰδού συλλήψῃ ἐν γαστρί καί τέξῃ υἱόν καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν» (Λουκ. 1,285-31). Εἶπε δέ Μαριάμ πρός τόν ἄγγελον· πῶς ἔσται· Εἶπε δέ Μαριάμ πρός  τόν ἄγγελον· πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεί ἄνδρα οὐ γινώσκω; Καί ἀποκριθείς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διό καί τό γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱός Θεοῦ», (Λουκ. 1,34-35).

Τό «Χαῖρε κεχαριτωμένη», τοῦ ἀγγέλου Γαβριήλ πρός τήν Παρθένον Μαρίαν  ἀφορᾷ εἰς δύο τινά. Πρῶτον εἰς τό γεγονός ὅτι διά τῆς ἀσωμάτου ταύτης φωνῆς τοῦ Ἀγγέλου δηλονότι τῆς φωνῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ Παρθένος Μαριάμ κατέστη δοχεῖον τῆς θείας Χάριτος, ἡ δέ θεία Χάρις ἀπήλλαξεν αὐτήν πάσης ἀνθρωπίνης ἁμαρτίας καί τοιουτοτρόπως ἐνσωματώθη ἐν αὐτῇ κατά τρόπον ὑποστατικόν ὁ Θεός Λόγος, ὁ Χριστός. Δεύτερον, τό «Χαῖρε» τοῦ ἀγγέλου «ἀφορᾷ εἰς τό ὅτι ἐξέλαμψεν ἐν τῷ κόσμῳ ἡ χαρά τῆς σωτηρίας. Καί τοῦτο διότι ἐξέλιπεν ἡ ἀρά, δηλαδή ἡ κατάρα, ἡ ὁποία ἐδέσμευε μέ τά δεσμά τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου τούς πρωτοπλάστους, τόν Ἀδάμ καί τήν Ἐὔαν, ὡς τοῦτο διατυπώνει ὁ Ἰωσήφ ὁ ὑμνογράφος λέγων: «Χαῖρε Θεοτόκε χαρᾶς δοχεῖον, δι‘ ἧς τῆς Προμήτορος ἀρά  λυθήσεται» καί: «Ἀδάμ ἐπανόρθωσις, χαῖρε Παρθένε Θεονυμφε, τοῦ Ἅιδου ἡ νέκρωσις»

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καλεῖ πάντα τά ἔθνη καί πᾶν γένος ἀνθρώπων νά τιμήσουν τόν τόκον τῆς Θεοτόκου Μαρίας, διότι αὕτη ἔτεκε τῷ κόσμῳ θησαυρόν ἀγαθῶν ἀναφαίρετον. Δι‘ αὐτῆς γάρ ὁ Κίστης πᾶσαν φύσιν πρός τό κρεῖττον μετεστοιχείωσεν διά μέσης τῆς ἀνθρωπότητος. Εἰ γάρ ὁ ἄνθρωπος μέσος νοῦ καί ὕλης ἱστάμενος σύνδεσμός ἐστι πάσης ὁρατῆς τε καί ἀοράτου κτίσεως, ἑνωθείς ὁ δημιουργός Λόγος τοῦ Θεοῦ τῆς φύσεως τῶν ἀνθρώπων δι‘ αὐτῆς ἁπάσῃ τῇ κτίσει ἥνωται».

Μέ ἄλλα λόγια, χάρις εἰς τήν Θεοτόκον καί ἀειπάρθενον Μαρίαν, ὁ Κτίστης, δηλαδή ὁ Θεός Πατήρ καί Δημιουργός τοῦ κόσμου, μετεστοιχείωσεν πρός τό καλύτερον ὅλην τήν φύσιν διά μέσου τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως τοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποίαν προσέλαβεν ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων τῆς Παναγίας. Ἂν δηλαδή ὁ ἄνθρωπός πού στέκεται ἐν μέσῳ τοῦ νοῦ καί τῆς ὕλης ἀποτελεῖ σύνδεσμον ὅλης τῆς ὁρατῆς καί ἀοράτου κτίσεως, τότε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀφ‘ οὗ  ἐνώθηκε μέ τήν ἀνθρωπίνην φύσιν, μέσῳ αὐτῆς ἔχει ἑνωθεῖ  μέ ὅλην τήν κτίσιν.

Ἰδού λοιπόν διά τί ἡ Θεοτόκος ἀειπάρθενος Μαρία ἀναγνωρίζεται ὡς τό πλέον δεδοξασμένον δημιούργημα τοῦ Θεοῦ τόσον  ἐπί τῆς γῆς ὅσον καί ἐν τοῖς Οὐρανοῖς. Καί ἰδού διά τί ἡ ὑπερευλογημένη Θεοτόκος θεωρεῖται «Τιμιωτέρα τῶν ἀγγελικῶν ταγμάτων τῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ».

Ὁ  δοξολογικός καί ταυτοχρόνως ἱκετήριος τοῦτος ὕμνος τῆς Παναγίας ἔχει ὁρισθῆ ὑπό τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, νά ψάλληται καθ‘ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς ἁγίας καί μεγάλης νηστείας τοῦ Πάσχα, διότι ἡ Παναγία Θεοτόκος εἶναι ἡ κατ‘ ἐξοχήν μεσίτρια πρός τόν Θεόν.

Μέ ἄλλα λόγια, ἡ Παναγία εἶναι αὐτή, ἡ ὁποία μεσιτεύει ὑπέρ πάντων ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων τῶν ἐπικαλουμένων αὐτήν. Τοῦτο δέ ὀφείλεται εἰς τό γεγονός ὅτι ἡ Θεοτόκος κατέστη μέτοχος καί κοινωνός τῆς θείας δόξης τοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ αὐτῆς Κυρίου δέ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ διά τοῦ ἀνεξιχνιάστου μυστηρίου τῆς θείας Οἰκονομίας, δηλονότι τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. «Ἀνεξερεύνητα τά κρίματα τοῦ Θεοῦ καί ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοί αὐτοῦ» (Ρωμ. 11,33), λέγει ὁ Ἀποστολος Παῦλος.

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τό ἄπειρον αὐτοῦ ἔλεος καί ἡ ἄφατος Αὐτοῦ φιλανθρωπία μᾶς καλεῖ διά τοῦ κηρύγματος τοῦ θείου Παύλου, ἰδιαιτέρως κατά τό στάδιον τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, «εἰς ἐπίγνωσιν τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί τοῦ Χριστοῦ ἐν ᾧ εἰσι πάντες οἱ θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως ἀπόκρυφοι».  (Κολ. 2, 2-3).  Οἱ δέ ἀπόκρυφοι θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως τοῦ Σωτῆρος  ἡμῶν  Θεοῦ δέν εἶναι ἄλλοι ἀπό τό ἄκτιστον φῶς τῆς ἀληθείας τοῦ Θεοῦ, «Ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» ( Α΄ Τιμ. 2-4) κατά τόν σοφόν Παῦλον.

Δεηθῶμεν καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ, ἵνα διά τῶν πρεσβειῶν τῆς Ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀείπαρθένου Μαρίας ἀξιωθῶμεν νά διέλθωμεν τό στάδιον τῆς ἁγίας νηστείας ἐν μετανοίᾳ καί καταντήσωμεν εἰς τήν λαμπροφόρον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ Ἀνάστασιν, ἀκούσαντες εἰς τούς λόγους τοῦ ὑμνῳδοῦ τῆς Ἐκκλησίας λέγοντος: «Ἐλύληθεν ἡ Νηστεία, ἡ μήτηρ τῆς σωφροσύνης, ἡ κατήγορος τῆς ἁμαρτίας καί συνήγορος τῆς μετανοίας, ἡ πολιτεία τῶν Ἀγγέλων καί σωτηρία τῶν ἀνθρώπων· οἱ πιστοί ἀνακράξωμεν· ὁ Θεός ἐλέησον ἡμᾶς», Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας