1

Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ.

Μία τῶν λαμπροτέρων καί μεγαλοπρεπεστέρων τελετῶν τῆς Ἐκκλησίας ὅλης καί φυσικῷ τῷ λόγῷ τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας εἶναι αὐτή τοῦ Ἐπιταφίου. Ἡ τελετή αὐτή τελεῖται εἰς ἀνάμνησιν τῆς θεοσώμου ταφῆς τοῦ ἐν τῷ σταυρῷ σαρκί θανόντος δι’ ἡμᾶς  Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.Ἡ τελετή αὐτή τελεῖται ὑπο τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων μεταξύ τῆς 8ης Ἑσπερινῆς καί 12ης μεσονυκτίου ὥρας τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς. Κατά τό ἔτος τοῦτο λόγῳ τοῦ κοινοῦ χρονικοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, ἡ τελετή αὕτη ἤρξατο τήν 11ην Ἑσπερινήν ὥραν τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς,  9ης /22ας Ἀπριλίου  2011.

Διά τήν τελετήν ταύτην ἐξεκίνησε ἐπίσημος συνοδεία ἀπό τῆς Πύλης τοῦ Πατριαρχείου καί διά τῆς Χριστιανικῆς ὁδοῦ κατῆλθεν εἰς τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως, ἐν ᾧ πλήθη προσκυνητῶν οὐχί Ὀρθοδόξων μόνον, ἀλλά καί τῶν ἄλλων δογμάτων συνωστίζοντο οὐχί μόνον δεξιά καί ἀριστερά τῆς ὁδοῦ ἀλλά καί ἐν τῷ μέσῳ αὐτῆς, μέ ἀποτέλεσμα τάς εἰδικάς, ἐνίοτε ἀπαραιτήτους, ἐνίοτε δέ καί ὑπερβολικάς ρυθμίσεις τῆς Ἰσραηλινῆς Ἀστυνομίας.

Τῆς λαμπρᾶς ἀκολουθίας ταύτης προεξῆρξεν ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας Ἱεροσολύμων, ὁ Μακαριώτατος Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συνιερουργούντων Αὐτῷ ὅλων τῶν Ἀρχιερέων τοῦ Θρόνου καί τῶν παρεπιδημούντων Ἀρχιερέων ἐκ τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξω Ἐκκλησιῶν.

Οὗτοι ὡς καί Ἱερεῖς ἐνεδύθησαν ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Βήματος τά πένθιμα πολυτελῆ χρυσοκέντητα αὐτῶν ἄμφια, ἐν ᾧ οἱ ψάλται ἔψαλλον τόν Κανόνα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου.

Ἅμα τῇ ὁλοκληρώσει τῆς Θ’ Ὥρας τοῦ Κανόνος τούτου ἐξῆλθον ἀπό τῆς Πύλης τοῦ Καθολικοῦ καί διῆλθον ἕν ἕκαστον τά προσκυνήματα, Μή Μοῦ Ἅπτου τῶν Φραγκισκανῶν, τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Λογγίνου, τοῦ «Διεμερίσαντο  τά ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς», τοῦ Ἀκανθίνου Στεφάνου, τοῦ Ἀδάμ μετά τῆς σχετικῆς ἐν ἑκάστῳ δεήσεως.

Ἀπό τοῦ παρεκκλησίου του Ἀδάμ ἡ πομπή ἀνῆλθεν εἰς τόν Γολγοθᾶν, ἔνθα ἀνεγνώσθη ἡ Εὐαγγελική περικοπή ἐκ τοῦ κατά Λουκάν Ἁγίου Εὐαγγελίου (23, 32-39) καί ἐναπετέθη τό εἰλητόν, ἐν ᾧ τό σῶμα τοῦ Κυρίου, ἐπί τῆς Ἁγίας Τραπέζης τοῦ Γολγοθᾶ καί προσεκύνησαν ὁ Μακαριώτατος καί οἱ Ἀρχιερεῖς.

Ἀπό τοῦ Γολγοθᾶ ἡ πομπή κατῆλθεν εἰς τόν κάτωθι τούτου εὑρισκόμενον λίθον τῆς Ἁγίας Ἀποκαθηλώσεως, ἐν ᾧ καί πάλιν ἐναπετέθη τό εἱλητόν μετά τοῦ ἀντιτύπου τοῦ σεπτοῦ Σώματος τοῦ Κυρίου καί τῶν κοσμούντων τοῦτο ἀνθέων.

Ἐκ τῆς Ἀποκαθηλώσεως ἡ λιτανεία κατηυθύνθη πρός τόν Πανάγιον Τάφον, πέριξ τοῦ ὁποίου περιῆλθεν τρίς. Μετά τήν τρίτην περιφοράν ὁ Ἐπιτάφιος κατετέθη ἐπί τοῦ λίθου τοῦ Ἁγίου Τάφου καί, θυμιῶντος τοῦ Μακαριωτάτου καί ἐν συνεχείᾳ δύο Ἀρχιερέων, ἐψάλησαν αἱ τρεῖς στάσεις  τῶν Ἐγκωμίων τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς: «Ἡ ζωή ἐν τάφῳ», «Ἄξιόν ἐστιν» καί «Αἱ γενεαί πᾶσαι», μετά τάς ὁποίας τά «Εὐλογητάρια».

Εὐθύς μετά τά εὐλογητάρια, ἐκήρυξεν τόν θεῖον λόγον εἰς τό σημεῖον τοῦτο ὁ Γέρων Ἀρχιγραμματεύς, Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχος:

Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Σεβασμία τῶν Ἱεραρχῶν χορεία,

Εὐλαβές ἱερατεῖον,

Εὐσεβεῖς προσκυνηταί,

Εἰς τό μυστήριον τοῦ σύμπαντος κόσμου καί τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως, ἡ Ἐκκλησία, ἀντλοῦσα ἐκ τῆς ἀποκαλύψεως τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀπαντᾷ ὅτι ὁ Θεός ἐδημιούργησε τόν κόσμον λίαν καλόν ἐκ τοῦ μηδενός καί ἔπλασε τόν ἄνθρωπον ἐκ πηλοῦ κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Αὐτοῦ, διά νά εἶναι εἰς κοινωνίαν μετ’ Αὐτοῦ καί νά ἐξουσιάζῃ τόν κόσμον καί ἀπολαμβάνει αὐτόν.

Εἰς τό γεγονός τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου, τῆς φθορᾶς τῆς θείας εἰκόνος εἰς αὐτόν διά τῆς ἀποστασίας ἀπό τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐκκλησία, ἀρυομένη ἐκ τῆς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀποκαλύψεως, ἀπαντᾷ διά τοῦ προσώπου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ συνάναρχος Μονογενής Υἱός  καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ προσλαβών τόν ἄνθρωπον, ὁ Ἐνανθρωπήσας ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου, ὁ κατά σάρκα γεννηθείς ἐν χρόνῳ καί τόπῳ, ἐπί Καίσαρος Αὐγούστου καί εἰς Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας, ἵνα θεραπεύσῃ  τόν ἄνθρωπον, ἀναμορφώσῃ καί ἀνακαινίσῃ αὐτόν καί ἐπαναφέρῃ εἰς τήν πρώτην αὐτοῦ ὡραιότητα.

Τοῦτον τόν σεσαρκωμένον Θεάνθρωπον, Ἰησοῦν τόν Ναζωραῖον, οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς Του εἰς τήν γῆν ταύτην, τήν Γῆν τήν Ἁγίαν, εἶδον, συνανεστράφησαν καί ἐψηλάφησαν.  Τήν διδασκαλίαν Αὐτοῦ ἤκουσαν καί τάς εὐεργεσίας Αὐτοῦ ἐδέχθησαν. Οὗτος ἐδίδαξεν αὐτούς διά λόγων, τούς ὁποίους οὐδείς οὐδέποτε ἐλάλησε καί ἐποίησε σημεῖα , τά ὁποῖα οὐδείς οὐδέποτε ἐποίησε. Διά τοῦ προσώπου, τοῦ λόγου καί τοῦ ἔργου Αὐτοῦ ἔδωσεν ὑπόδειγμα καί ὑπογραμμόν ζωῆς ἐν εἰρήνῃ, δικαιοσύνῃ, συγγνώμῃ καί ἀγάπῃ ἀκόμη καί πρός τούς ἐχθρούς. Πολλούς τῶν ἀνθρώπων ἐσαγήνευσε, τά ἤθη αὐτῶν ἤλλαξε καί ἀνεμόρφωσε. Τελῶνας εἰς ἐλεήμονας καί ἀκτήμονας μετέβαλε, πόρνας εἰς σωφροσύνην καθωδήγησε, ἁλιεῖς θεολόγους ἀνέδειξε, διώκτας εἰς κήρυκας ἐκάλεσε. Ἀσθενεῖς καί ἀνιάτους ὑγιεῖς ἐποίησε καί νεκρούς ἀνέστησε. Πολλοί  τῶν ἀνθρώπων ἐπίστευσαν, ἐθαύμασαν  καί ἠκολούθησαν Αὐτόν.

Ἄλλοι ὅμως τῶν ἀνθρώπων Τοῦτον  ὡς παραβάτην τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου ὑπέλαβον καί εἰς θάνατον σταυροῦ ἀδίκως καί ἀνόμως κατεδίκασαν. Εἰς τήν εὐεργεσίαν Αὐτοῦ μερίς τῶν ἀνθρώπων  δι’ ἀχαριστίας ἀνταπεκρίθη. Οὗτος ὡς λῃστής συνελήφθη, ὡς κακοῦργος μετά ἀνόμων ἐλογίσθη καί ἄνευ βίας εἰς τάς χεῖρας αὐτῶν ἀφέθη. Ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν ἤχθη. Ἑκουσίως παρέδωκεν ἑαυτόν εἰς θάνατον καί λύτρον Ἑαυτόν διά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν ἔδωκεν. Οὗτος συνεμερίσθη τήν προσληφθεῖσαν ὑπ’ Αὐτοῦ ἀνθρωπίνην φύσιν ἡμῶν οὐχί μόνον ἐν τῇ Ἐνανθρωπήσει ἀλλά καί ἐν τῷ  θανάτῳ. Δέν ἐξήρεσε Ἑαυτόν τοῦ θανάτου ἡμῶν. Εἰς τό ἐρώτημα ἡμῶν, διατί ὁ θάνατος, ἀπήντησε διά τοῦ θανάτου Αὐτοῦ. Ἐδέχθη νἀ ἀποθάνῃ θάνατον ἐπώδυνον καί ἐπονείδιστον, τόν τοῦ σταυροῦ.  Ὑψώθη ὡς Θεάνθρωπος ἐπί τοῦ σταυροῦ. Λόγχῃ ἐκεντήθη καί χολῇ ἀντί ὕδατος ἐποτίσθη. Ἀπέθανε ἐπί τοῦ σταυροῦ ὡς ἄνθρωπος. Τό σῶμα Αὐτοῦ εἰς Ἰωσήφ τόν εὐσχήμονα καί Νικόδημον τόν κρυφόνΑὐτοῦ μαθητήν ὑπό τοῦ Πιλάτου ἐχαρίσθη. Ὑπό τούτων καί ὑπό τῆς Παρθένου Αὐτοῦ μητρός καί τῶν μυροφόρων γυναικῶν ἀπό τοῦ σταυροῦ ἀπεκαθηλώθη καί κατεβιβάσθη, καί ἀρώμασιν κατά τό ἔθος τῶν Ἰουδαίων ἠλείφθη, σινδόνι ἐνειλίχθη καί ἐτάφη καί ὁ τάφος Αὐτοῦ μετά κουστωδίας λίθῳ ἐσφραγίσθη καί τοῦτο τό τέλος Αὐτοῦ ἐθεωρήθη.

Ἡ  πανσθενής ὅμως δύναμις τοῦ Θεοῦ τό ἀνόσιον ἔργον τῶν χριστοκτόνων εἰς ἀγαθόν μετέτρεψεν. Τόν διά σταυροῦ θάνατον τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ διά τῆς ἀναστάσεως Αὐτοῦ εἰς σωτηρίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ᾠκονόμησε. Εἰς τά ἔγκατα τοῦ τάφου τούτου, εἰς τά σπλάγχνα τῆς γῆς, ὁ Θεάνθρωπος μετά τοῦ γενάρχου ἡμῶν Ἀδάμ καί τῶν ἀπογόνων αὐτοῦ συνηντήθη. Ἐκεῖ μετά τοῦ διαβόλου συνεπλάκη καί ἀπό τῶν χειρῶν αὐτοῦ τόν ἄνθρωπον ἥρπασεν. Τοῦτον παγγενῆ ἀνέστησε καί ἐκ τοῦ τάφου ἀνέσυρεν, ὡς ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ εἰκόνι τῆς Ἀναστάσεως δείκνυται. Ὁ Θεός Πατήρ τόν ἄνθρωπον Ἰησοῦν ἀνέστησεν. Ἡ ἐν ἑνί καί τῷ αὐτῷ προσώπῳ  τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ζῶσα θεία φύσις τήν ἀνθρωπίνην θανοῦσαν φύσιν Αὐτοῦ ἀνέστησε.  Ὁ θάνατος δέν ἠδυνήθη νά κρατήσῃ τοῦτον. Τούτου ἕνεκα εἰς τό ἑξῆς ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι σωματικῶς μόνον ἀποθνῄσκομεν. Θάνατος δι’ ἡμᾶς εἶναι μόνον ἡ ἀπόθεσις τοῦ γηϊνου ἡμῶν σκήνους καί ἡ μετάβασις τῆς ψυχῆς εἰς τά οὐράνια.

Τῆς μετοχῆς ταύτης τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ εἰς τά ἡμέτερα ἀδιάβλητα ἀνθρώπεια ἕως καί τόν θάνατον, ἡμεῖς σήμερον μνήμην ποιούμεθα, περιφέροντες τό ἐν χρυσοκεντήτῳ εἱληταρίῳ ἐκτύπωμα τοῦ ἐνταφιασμένου καί τετιμημένου σεπτοῦ σώματος Αὐτοῦ ὡς ἀξιοχρέως Αὐτῷ. Τοῦτο ἐπιτελοῦμεν εἰς τόν τόπον τοῦ σταυροῦ, τόν φρικτόν Γολγοθᾶν καί εἰς τόν τόπον τῆς ταφῆς, εἰς τόν τάφον τοῦτον, τόν ὁποῖον ἡ Σιωνῖτις Ἐκκλησία τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων εἰς τό σέμνωμα τοῦ Ναοῦ τούτου τῆς Ἀναστάσεως ἀνέδειξε. Ἡ αὐτοκρατορική εὐσέβεια τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου καί τῆς Ἁγίας Ἑλένης, τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου, τοῦ Ἡρακλείου, τῶν Κομνηνῶν καί τῶν Παλαιολόγων «συναπέδειξε  τήν ὡραιότητα αὐτοῦ νά συναγωνίζεται τήν εὐπρέπειαν τοῦ ἄνω στερεώματος». Εἰς τόν ναόν τοῦτον ἀνά τούς αἰῶνας ἀναρίθμητοι ἀναίμακτοι θυσίαι προσηνέχθησαν, ἀμέτρητα πλήθη προσκυνητῶν προσέτρεξαν, πλήθη ἀνθρώπων, κλίναντες τά γόνατα εἰς τά κράσπεδα τοῦ σταυροῦ τοῦ Γολγοθᾶ καί εἰς τόν λίθον τοῦ τάφου τοῦ Ἀναστάντος, ἡγιάσθησαν.

Ἰδίᾳ διά τό γένος ἡμῶν  τό πρίν εἰδωλολατρικόν Ἑλληνικόν, μετά ταῦτα δέ, ὅτε τήν Ὀλύμπιον πολυθεΐαν διά τοῦ Χριστοῦ ἀντήλλαξε, τό εὐσεβές Ὀρθόδοξον Ρωμαϊκόν, ὁ τάφος οὗτος κατέστη ὁ Πανάγιος καί Ζωοδόχος  τάφος, ὁ θρησκευτικός αὐτοῦ Παρθενών, τό τιμαλφές τέμενος διά προσκύνησιν καί τάς μεσονυκτίους θείας λειτουργίας δι’ ἐνίσχυσιν, ἐμψύχωσιν καί ἁγιασμόν. Εἰς τοσοῦτον οὗτος ἐτιμήθη, ὥστε οἱ Φύλακες αὐτοῦ σπουδαίως ἐπ’αὐτοῦ ἠγρύπνησαν καί ἐξ αὐτοῦ ὠνομάσθησαν, ἔστι δ’ ὅτε καί μετά τῶν ἐπηλύδων ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν, ὡς μή ὤφελεν, προκληθέντες, συνεπλάκησαν καί τό ἱερόν τοῦτο κουβούκλιον ἐν ἔτει 1810, ὅτε ὡς ἔθνος κράτος δέν εἴχομεν, εἰς πεῖσμα μυρίων ἀντιξοοτήτων, ἀνήγειραν καί ἐπί τῶν τιμίων αὐτοῦ λίθων μέ ἐγχάρακτα γράμματα τήν θεόσωμον ταφήν καί τήν τριήμερον ἀνάστασιν τοῦ Μονογενοῦς  περιέγραψαν καί τοῦτο ὡς «κτῆμα καί ἀφιέρωμα τῷ Χριστῷ τῶν Ὀρθοδόξων Ρωμαίων» ἀνέθεσαν εἰς δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ ἡμῶν καί ἔπαινον καί τιμήν τοῦ εὐλογημένου ἡμῶν γένους.

Ἀπό τοῦ ἁγίου τόπου τούτου, ἀπό τοῦ Παναγίου καί ζωοδόχου Τάφου, καί ἀπό τῆς σεμνοτάτης καί μεγαλοπρεπεστάτης αὐτῆς ὁλονυκτίου ἀκολουθίας τοῦ Ἐπιταφίου, ἡ Ἐκκλησία τῆς Σιών καί ἡ ἐν αὐτῇ Ἁγιοταφιτική Ἀδελφότης διαβιβάζει τάς εὐχάς καί εὐλογίας τοῦ Προκαθημένου αὐτῆς Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων Θεοφίλου εἰς τούς προσελθόντας ἐν αὐτῇ εὐλαβεῖς προσκυνητάς καί εἰς τό ποίμνιον αὐτῆς, ὅπου γῆς, καί εὔχεται εἰρηνικήν, χαρμόσυνον καί λαμπροφόρον ἀνάστασιν. Γένοιτο.

Μετά τούς «Αἴνους» καί τήν Δοξολογίαν, ἡ Ἱερά λιτανεία τοῦ Ἐπιταφίου κατέληξεν εἰς τό Καθολικόν τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, ἔνθα ἀνεγνώσθησαν αἱ προφητεῖαι καί τό Ἀποστολικόν καί Εὐαγγελικόν ἀνάγνωσμα καί ἐγένετο ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου ἡ Ἀπόλυσις.

Ἀκολουθίαι τοῦ Ἐπιταφίου θρήνου ἐψάλησαν ἐπίσης ἐνωρίτερον καί εἰς ἕν ἕκαστον ἐκ τῶν μοναστηρίων πέριξ τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, καθῶς καί εἰς τόν Μοναστηριακόν Ναόν τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας.

 

ngg_shortcode_0_placeholder