Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ 2016

Περί τήν 9.00μ.μ. ὥραν τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, 29ης Ἀπριλίου 2016, ὁ Μακαριώτατος ἐν συνοδείᾳ πάντων τῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων, τῶν παρεπιδημούντων Ἀρχιερέων καί Ἱερέων τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Γεωργίου Ζαχαριουδάκη καί μελῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ Γενικοῦ Προξενείου καί τῶν διπλωματικῶν ἀντιπροσώπων ἄλλων Ὀρθοδόξων Κρατῶν καί πλήθους εὐλαβῶν προσκυνητῶν κατῆλθεν εἰς τόν Πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως.

Ἐνταῦθα εἰς τό Καθολικόν ἐψάλη ὁ κανών, «Κύματι θαλάσσης…», ἕως ὅτου ἐνδυθῶσιν ὁ Μακαριώτατος καί οἱ Ἀρχιερεῖς τάς χρυσοκεντήτους πενθίμους ἀρχιερατικάς στολάς αὐτῶν.

Μετά ταῦτα, ἐνδεδυμένοι καί φέροντες εἰς χεῖρας μικρά εὐαγγέλια, ἐλιτάνευσαν ἀπό τοῦ προσκυνήματος τοῦ «Μή μου ἅπτου» διά τῶν παρεκκλησίων κύκλῳ τοῦ Καθολικοῦ τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως ἐξωτερικῶς, τῶν «Κλαπῶν», τοῦ Ἁγίου Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου, τοῦ «Διεμερίσαντο τά Ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς», τοῦ «Ἀκανθίνου Στεφάνου», τοῦ «Ἀδάμ» καί ἀνῆλθον εἰς τόν Φρικτόν Γολγοθᾶν, ἐν ᾧ ἔφερον μεθ’ ἑαυτῶν ὁ Μακαριώτατος καί οἱ Ἀρχιερεῖς τό εἱλητάριον τοῦ Ἱεροῦ Ἐπιταφίου.

Τοῦτον ἐναπέθεσαν ἐπί τῆς Ἁγίας Τραπέζης τοῦ Φρικτοῦ Γολγοθᾶ, ὅν καί μετά τήν ἀνάγνωσιν τοῦ Εὐαγγελίου προσεκύνησαν.

Ἐκ τοῦ φρικτοῦ Γολγοθᾶ κατῆλθον εἰς τό ἱερόν προσκύνημα τῆς Ἀποκαθηλώσεως, ἐπί τοῦ λίθου τοῦ ὁποίου κατέθεσαν καί πάλιν τό ἐν Ἐπιταφίῳ μετ’ ἀνθέων κακαλυμμένον Σῶμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἐγένετο περιφορά τοῦ εἱληταρίου τρίς, βαστάζοντος ἐναλλάξ ὑπό τῶν Ἀρχιερέων καί ἀνάγνωσις τοῦ Εὐαγγελίου.

Ἐκ τῆς Ἀποκαθηλώσεως ἡ λιτανεία κατηυθύνθη πρός τόν Πανάγιον Τάφον, πέριξ τοῦ ὁποίου περιῆλθε τρίς. Μετά τήν τρίτην περιφοράν ὁ Ἐπιτάφιος κατετέθη ἐπί τοῦ λίθου τοῦ ἁγίου Τάφου καί, θυμιῶντος τοῦ Μακαριωτάτου καί ἐν συνεχείᾳ δύο Ἀρχιερέων, ἐψάλησαν αἱ τρεῖς στάσεις τῶν Ἐγκωμίων τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς: «Ἡ ζωή ἐν τάφῳ», «Ἄξιόν ἐστιν» καί «Αἱ γενεαί πᾶσαι», μετά θυμιάματος κατ’ αὐτάς ἐναλλάξ, μετά τάς ὁποίας τά «Εὐλογητάρια».

Τὀν Θεῖον λόγον ἐκήρυξε, μετά τά «Εὐλογητάρια» ὁ Γέρων Ἀρχιγραμματεύς Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχος ὡς ἔπεται

 

Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Σεβασμία τῶν ἱεραρχῶν χορεία,

Ἐκλαμπρότατε κ. Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἐλλάδος,

Εὐλαβές ἱερατεῖον,

Εὐσεβεῖς προσκυνηταί,

Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἡ πηγάσασα ἐκ τοῦ αἵματος τῆς λογχευθείσης πλευρᾶς Αὐτοῦ, διδάσκει εἰς τά μέλη της καί μαρτυρεῖ εἰς τόν κόσμον ὅλον πάντοτε καί σήμερον τήν ἐξ ἀνδρῶν δικαίων, Γραφῶν Ἁγίων καί αὐτοπτῶν μαρτύρων ἀποκαλυφθεῖσαν εἰς αὐτήν ἀλήθειαν, τήν ἀποτελοῦσαν τό θεμέλιον αὐτῆς. Ὅτι ὁ Θεός ἀπό ἀγάπην κινούμενος, ἔφερε τόν κόσμον ἐκ τοῦ μηδενός εἰς τό εἶναι, ἔπλασε τόν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Αὐτοῦ, ἐξωράισε αὐτόν εἰς τίμιον καί οὐράνιον κτίσμα καί ἐπροίκισε μέ τό δῶρον τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀθανασίας. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος κατηχράσθη τῷ δώρῳ τῆς ἐλευθερίας του καί περιέπεσεν εἰς τόν θάνατον καί τήν φθοράν, ἡ μή γνωρίζουσα ὅρια ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐξεδηλώθη ὡς κένωσις τοῦ Θεοῦ, ὡς συγκατάβασις τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπον. Τότε ὁ Θεός, διά νά ἀναπλάσῃ καί ἀναγεννήσῃ τό πλάσμα Του καί φέρῃ αὐτό εἰς τό πρωτόκτιστον κάλλος, ἐκένωσεν Ἑαυτόν. Εἰς συγκεκριμένην στιγμήν τοῦ χρόνου ὁ Μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ, “ὁ Χριστός Ἰησοῦς, ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων, ἐκένωσεν Ἑαυτόν μορφήν δούλου λαβών (Φιλιπ. 2,  5 & 7 ). Ἐτέχθη κατά σάρκα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου. Ὁ Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη. Ὁ Χριστός κατά τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας, “ὑπεδύθη τό μέτρον τῆς ἀνθρωπότητος, ὑπέμεινεν ὑπέρ ἡμῶν ἐθελούσιον κένωσιν, ἵνα καταστήσῃ τήν φύσιν ἡμῶν ἐπίμεστον (ὑπερπλήρη) τῶν ἄνωθεν ἀγαθῶν.” Κατάτόν ἅγιον Μάξιμον τόν Ὁμολογητήν, τό μυστήριον τοῦτο,“ἡ διά σαρκός ἑκούσιος συγκατάβασις τοῦ Χριστοῦ, εἶναι αὐθαίρετος, ἤτοι ἐθελούσιος κένωσις καί οὐχί θεότητος ἔκπτωσις.  Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, μένων  ὅπερ ἧν, ἐγένετο ὅπερ οὐκ ἧν.”

Ἡ κένωσις αὕτη τοῦ Θεοῦ, ἡ συγκατάβασις δηλαδή Αὐτοῦ πρός τόν ἄνθρωπον, τελεσιουργηθεῖσα τό πρῶτον διά τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ τοῦ Μονογενοῦς, ἀπεκορυφώθη διά τῆς κενώσεως τοῦ σταυροῦ καί τῆς εἰς Ἅιδου καθόδου Αὐτοῦ, μνείαν τῶν ὁποίων ποιεῖται κατ’ ἐξοχήν ἡ Ἐκκλησία σήμερον. Ὁ Θεός ἐν τῇ σοφίᾳ Αὐτοῦ ηὐδόκησε νά ὁλοκληρώσῃ τό ἔργον Αὐτοῦ, τοῦ ἁγιασμοῦ, τῆς ὁλοκληρίας καί τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου οὐχί διά σημείων, ὡς ἐζήτουν οἱ Ἰουδαῖοι, οὐχί ἐν πειθοῖς  Ἑλληνικῆς σοφίας λόγοις, ἀλλά διά τῆς ἀσθενείας τοῦ σταυροῦ τοῦ Ὑἱοῦ Αὐτοῦ, ἵνα καί διά τούτου δηλωθῇ τό ἀληθές τῆς Ἐνανθρωπήσεως, τῆς προσλήψεως δηλαδή ὑπό τοῦ Ὑἱοῦ Αὐτοῦ  ὅλων τῶν  ἀδιαβλήτων ἀνθρωπίνων, τοῦ θανάτου καί τῆς ταφῆς ἀκόμη. Ὁ Κύριος ἐθελουσίως ἐδέχθη τόν ὑπό τοῦ νόμου ἀδίκως ἐπιβληθέντα εἰς αὐτόν θάνατον καί δή τόν ἐπονείδιστον τοῦ σταυροῦ – “ἐπικατάρατος γάρ ὁ κρεμάμενος ἐπί ξύλου, καί “”ἔτι ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν, Χριστός ἔτι ὑπέρ ἀσεβῶν  ἀπέθανε, μόλις  γάρ ὑπέρ δικαίου τις ἀποθανεῖται (Ρωμ. 5, 6), ἵνα ἀναστηθῇ ἀπό τοῦ θανάτου καί συναναστήσῃ τόν ἄνθρωπον, τόν ὁποῖον εἶχε προσλάβει καί εἶχε ἑνώσει μεθ’ Ἑαυτοῦ εἰς ἀσύγχυτον καθ’ ὑπόστασιν ἕνωσιν. “Ηὐδόκησεν ὁ Κύριος σαρκί ἀνελθεῖν ἐν τῷ σταυρῷ καί θάνατον ὑπομεῖναι καί ἐγεῖραι τούς τεθνεῶτας ἐν τῇ ἐνδόξῳ ἀναστάσει Αὐτοῦ.” Ὁ Κύριος ὑπέμεινε σταυρόν σωματικῶς. Διά τοῦ αἵματος τοῦ σταυροῦ Αὐτοῦ ἀπέπλυνε τό προπατορικόν ἁμάρτημα καί τά ἁμαρτήματα τῶν ἀνθρώπων ὅλων τῶν γενεῶν. Διά τοῦ σταυροῦ Αὐτοῦ ὁ Κύριος κατῆλθεν εἰς τόν Ἅιδην, διά τοῦ θανάτου Αὐτοῦ ἐπάτησε τόν θάνατον, κατήσχυνε τόν διάβολον καί τόν ἄνθρωπον ἠλευθέρωσε. Ἡ εἰς Ἅιδου κάθοδος τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἤδη Ἀνάστασις, ὡς μαρτυρεῖ ἡ Ὀρθόδοξος εἰκονογραφία.

Διά τοῦ τρόπου τούτου κατειργάσατο ὁ Θεός τήν δόξαν τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ συνδοξασμοῦ ἡμῶν μετ’ Αὐτοῦ, διά τῶν παθημάτων τοῦ Χριστοῦ, οὐχί διά δυνάμεως ἤ θριάμβου ἀλλά διά τῆς ἀσθενείας τοῦ σταυροῦ. Ὁ Κύριος ἐσταυρώθη ἐξ ἀσθενείας, ἀλλά ζῇ ἐκ δυνάμεως Θεοῦ ( Β΄ Κορ. 13, 4).  Ὁ Κύριος ἐθριάμβευσεν τάς δυνάμεις καί τάς ἐξουσίας τοῦ σκότους ἐπί τοῦ σταυροῦ, ἐπί τῆς ὀδύνης τοῦ πάθους Αὐτοῦ. Ταῦτα ἔδει παθεῖν τόν Χριστόν καί εἰσελθεῖν εἰς τήν δόξαν Αὐτοῦ.  (Λουκ. 24, 26). Καί διά τοῦτο καί οἱ πιστεύοντες εἰς Αὐτόν “διάπολλῶν θλίψεων δεῖ εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ (Πράξ. 14, 22). Ἐφ’ ὅσον ἀντί τοιαύτης τιμῆς ἠγοράσθημεν, θεηρρύτῳ θεϊκῷ αἵματι, εὐγνωμονοῦντες ἀναφωνοῦμεν μετά τοῦ ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν ὅτι “ἐδόθη ἡμῖν οὐ μόνον τό εἰς Χριστόν πιστεύειν ἀλλά καί τό ὑπέρ αὐτοῦ πάσχειν. ( Φιλιπ. 1, 29). Συμπάσχομεν οὐχί μετά θλίψεως ἤ κατηφείας, ἀλλά ὡς λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, “ἔχοντες τόν σταυρόν τοῦ Κυρίου ὡς σημαίαν νίκης καί  δυνάμεως καί, ἐνῷ ὁ Κύριος εἶναι ἐπί σταυροῦ, ἡμεῖς  ἄγομεν ἑορτήν καί πανήγυριν.”

Κατά τόν ἐπί τοῦ σταυροῦ θάνατον τοῦ Κυρίου ἡ ψυχή Αὐτοῦ ἐχωρίσθη  ἐκ τοῦ σώματος καί ἡνωμένη πάντοτε μέ τόν Λόγον, κατῆλθεν μετ’ Αὐτοῦ εἰς τόν Ἅιδην. Τό σῶμα Αὐτοῦ τό ἄχραντον, παθητόν πρό τοῦ θανάτου, παρέμεινεν ἐπί τρεῖς ἡμέρας εἰς τόν τάφον καί ἀνέστη τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ κατά τάς Γραφάς τῇ θεϊκῇ Αὐτοῦ δυνάμει ἄνευ φθορᾶς, λελαμπρυσμένον καί δεδοξασμένον. “τάφῳ δέ διαφθοράν οὐκ οἷδε τό ἄχραντον σῶμα τοῦ Λυτρωτοῦ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.”  Ὁ Κύριος ἦτο ταυτοχρόνως ” Ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν Ἅιδου δέ μετά ψυχῆς ὡς Θεός, ἐν παραδείσῳ δέ μετά ληστοῦ, μετά Πατρός καί Πνεύματος πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος.”

Ὅτε ὁ Χριστός “κατῆλθε πρός τόν θάνατον, ὡς ζωή ἡ ἀθάνατος, τότε   τόν Ἅιδην ἐνέκρωσε τῇ ἀστραπῇ τῆς Θεότητος. Εἰς τόν  χῶρον τοῦ Ἅιδου καί τῆς σκιᾶς τοῦ θανάτου συνήντησε τούς τεθνεῶτας, τούς πρό τοῦ νόμου καί τούς ἐν νόμῳ δικαίους, τούς θεράποντας τῆς φιλοσοφίας, τούς μή γνωρίσαντας τόν Θεόν διά τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου, τούς βεβαρημένους ὑπό ἁμαρτιῶν πολλῶν, προητοιμασμένους ὅμως κατά θεϊκήν οἰκονομίαν ὑπό τοῦ κηρύγματος Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, καί ἀπήλλαξεν αὐτούς ἐκ τῆς τύψεως τῆς συνειδήσεως καί τῆς βασάνου τῆς ἀπελπισίας καί παρέσχεν εἰς αὐτούς, μετανοήσαντας, τήν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν, τήν λύτρωσιν  καί τό συνεῖναι μετ’Αὐτοῦ ἐν ἀφάτῳ ἀγαλλιάσει  τούς ἀτελευτήτους αἰῶνας. Ὁ Χριστός “ἐπάτησε τόν θάνατον μέ τόν θάνατον” καί ἔγινε πρωτότοκος τῶν νεκρῶν. Ἡ ὁδός τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου δέν εἶναι ἡ ἐξακολούθησις τῆς ἐπιγείου ζωῆς Αὐτοῦ, ἀλλ’ ἡ πορεία ἐν τῇ Ἀναλήψει πρός τόν οὐρανόν, διά τοῦτο καί οἱ πιστεύοντες εἰς Αὐτόν, ἀποθνήσκοντες, λογίζονται οὐχί ὡς τεθνεῶτες ἀλλά  κεκοιμημένοι ἐν Αὐτῷ, ἀναμένοντες τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν.

Τήν σωτήριον ἀλήθειαν ταύτην διασώζει ἡ ὑπό τοῦ σταυρωθέντος, σαρκί ὑπνώττοντος καί ἐκ νεκρῶν ἀναστάντος Κυρίου ἡ ἀνά τά πέρατα τῆς οἰκουμένης  ἱδρυθεῖσα Ἐκκλησία καί δή ἡ τῶν Ἱεροσολύμων, διαφυλάσσουσα διά μέσου τῶν αἰώνων τήν ἀλήθειαν Αὐτοῦ ἐν αὐτῇ καί ἐπί τῶν τόπων, ἐπί τῶν ὁποίων αὕτη ἱστορικῶς ἐφανερώθη καί δή ἐπί τοῦ ὀλβίου καί κενοῦ τούτου Τάφου καί ἐντός τοῦ ἱεροῦ Κουβουκλίου τούτου. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων θεωρεῖ τοῦτο ὡς μνημεῖον τῆς πανορθοδόξου, παγχριστιανικῆς καί παγκοσμίου πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς, πρωτίστως ὅμως θεωρεῖ τοῦτο ὡς μνημεῖον μαρτυρίας τῆς ταφῆς καί τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, διά τοῦτο καί τῇ πρωτοβουλίᾳ τοῦ σεπτοῦ Προκαθημένου αὐτῆς, τοῦ καί Προεξάρχοντος τῆς πανηγύρεως ταύτης, ἀνετέθη ἡ δομική προστασία, συντήρησις καί ἀποκατάστασις αὐτοῦ εἰς Διεπιστημονικήν Ὁμάδα τοῦ ΕΜΠ συμφώνως πρός ἐκπονηθεῖσαν καινοτόμον μελέτην αὐτῆς πρός διαιώνισιν τοῦ ἔργου τοῦ Κομνηνοῦ Κάλφα τοῦ Μυτιληναίου, ὁ ὁποῖος ἔθεσεν Ἑαυτόν εἰς τήν διακονίαν τοῦ Χριστοῦ καί τήν ὑπηρεσίαν τῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων, οἱ ὁποῖοι ἐχαρακτήρισαν τό ἔργον αὐτοῦ ὡς γέγραπται ἐν τῇ ἐπιγραφῇ “Κτῆμα καί ἀφιέρωμα τῷ Χριστῷ τῶν Ὀρθοδόξων Ρωμαίων 1810.”

Ἡ Μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν, τελοῦσα τήν σεμνήν, κατανυκτικήν καί μεγαλοπρεπῆ τελετήν ταύτην τοῦ Ἐπιταφίου ἐπί τοῦ μνημείου, ἐν ᾦ ἐναπέθεσε Ἰωσήφ ὁ ἀπό Ἀριμαθείας τό σεπτόν σῶμα τοῦ Κυρίου, μεταφέρει τήν χάριν καί τήν εὐλογίαν τοῦ σαρκί ὑπνώττοντος καί τόν Ἅιδην σκυλεύσαντος Κυρίου, τάς εὐχάς καί εὐλογίας τοῦ Προκαθημένου αὐτῆς καί τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος, εἰς τό ποίμνιον αὐτῆς, τούς εὐλαβεῖς προσκυνητάς καί τόν κόσμον ὅλον καί εὔχεται “καλήν Ἀνάστασιν.”

Μετά τούς «Αἴνους» καί τήν Δοξολογίαν, ἡ Ἱερά ἀκολουθία τοῦ Ἐπιταφίου κατέληξεν εἰς τό Καθολικόν τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, ἔνθα ἀνεγνώσθησαν αἱ προφητεῖαι καί τό Ἀποστολικόν καί Εὐαγγελικόν ἀνάγνωσμα καί ἐγένετο ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου ἡ Ἀπόλυσις. Ἔκτοτε ὁ Ναός ἀφέθη εἰς τήν διακονίαν τῶν Ναϊτῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων, ἵνα ἑτοιμάσωσιν αὐτόν διά τήν κατά τό Μέγα Σάββατον τελετήν τοῦ Ἁγίου Φωτός.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας

httpv://youtu.be/ipKGlsoe9rE