Ἡ Πατριαρχικὴ Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει συλλογὰς χειρογράφων καὶ ἐντύπων βιβλίων, αἱ ὁποῖαι ἔχουν διασωθεῖ ἀπὸ τὰς λεηλασίας καὶ τὰς καταστροφάς. Ἡ σημερινὴ Βιβλιοθήκη τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων συνεκροτήθη τὰ χρόνια τῆς ἀραβοκρατίας, ἀρχικῶς ὄχι ὡς ὀργανωμένον τμῆμα τοῦ Πατριαρχείου, ἀλλὰ ὡς συλλογὴν βιβλίων θρησκευτικοῦ περιεχομένου μὲ ἱερὰ κείμενα προερχόμενα ἀπὸ τὴν Ἁγιοταφιτικὴν Ἀδελφότητα καὶ τὰς ἄλλας Μονάς, ὅπως αὐτὴν τοῦ Ἁγίου Σάββα. Σημαντικὰς προσπαθείας διὰ τὴν ἀνασυγκρότησιν καὶ ἀναδιάρθρωσιν τῆς Πατριαρχικῆς Βιβλιοθήκης, παραλλήλως μὲ τὸν ἐμπλουτισμὸν τοῦ ὑλικοῦ, κατέβαλον οἱ λόγιοι Πατριάρχαι, ὅπως ὁ Πατριάρχης Νεκτάριος καὶ ὁ Πατριάρχης Δοσίθεος. Ὡστόσο ἀξιόλογαι προσπάθειαι ἐσημειώθησαν καὶ ἀπὸ ἄλλους Πατριάρχας, ὅπως τὸν Νικόδημον καὶ τὸν Κύριλλον.

Ὁ παλαιογράφος Ἀθανάσιος Παπαδόπουλος Κεραμεὺς ἐδημοσίευσε τὸ 1891 κατάλογον, περιγράφοντα τὰ συλλεχθέντα χειρόγραφα, τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται σήμερον εἰς τὴν Πατριαρχικὴν Βιβλιοθήκην. Πρόκειται διὰ τρεῖς μεγάλας συλλογὰς χειρογράφων, δηλαδὴ 645 χειρόγραφα τοῦ Πατριαρχείου, 706 τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Σάββα καὶ 147 τῆς Μονῆς τοῦ Σταυροῦ. Εἰς τὴν Βιβλιοθήκην φυσικῶς περιλαμβάνονται καὶ μικρότεραι συλλογαὶ χειρογράφων. Τὸ περιεχόμενον αὐτῶν ἀναφέρεται εἰς θρησκευτικὰ θέματα τόσο ἀπὸ τὴν Παλαιὰν καὶ Καινὴν Διαθήκην, ὅσο καὶ ἀπὸ τὰς θείας λειτουργίας, ἐνῶ ὑπάρχουν καὶ χειρόγραφα φιλολογικοῦ, νομικοῦ καὶ μαθηματικοῦ περιεχομένου καὶ μάλιστα εἰς διαφόρους γλώσσας, ὅπως ἀραβικήν, σλαβικήν, ἀρμενικήν.

Σήμερον, ἡ Πατριαρχικὴ Βιβλιοθήκη Ἱεροσολύμων, χάριν εἰς τὴν πλήρη ἀνακαίνισιν τοῦ κτηρίου, καθὼς καὶ εἰς τὴν ταξινόμησιν τοῦ ἀρχειακοῦ ὑλικοῦ μὲ νέας μεθόδους, ἀποτελεῖ ἕναν χῶρον, ἄξιον λόγου, ὁ ὁποῖος μὲ τὴν λαμπρότητα καὶ τὴν ἱερότητά του προσελκύει τὸν προσκυνητήν-ἀναγνώστην νὰ μυηθῇ εἰς τὰ τεκμήρια τῆς χριστιανοσύνης.