Τὸ ὄρος Θαβώρ, Ἰταβύριον εἰς τὴν θύραθεν γραμματείαν, «δεσπόζει εἰς τὸ μέσον τῆς Γαλιλαίας, ἀναμέσον τῆς πεδιάδος τοῦ Ἰεζράελ καὶ τῆς Σκυθουπόλεως, πανταχόθεν ἀπομεμονωμένον ἀπὸ παντὸς ἄλλου ὁμόρου ὄρους. Μνείαν τοῦ ὄρους Θαβὼρ ἔχομεν εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην. Ἀναφέρεται εἰς τοὺς ψαλμούς:«ΘαβὼρκαὶἙρμὼνἐντῷὀνόματίΣουἀγαλλιάσονται» (Ψαλμ. 88,13). Ἐπίσης ἀναφέρεται ὡς τὸ ὅριον τῶν φυλῶν Ζαβουλῶν καὶ Ἰσσάχαρ (Ἰησ. Ναυῆ 19, 12-22) καὶ ὡς ὁ τόπος συγκεντρώσεως τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ὑπὸ τὸν Βαροὺχ καὶ τὴν Δεβώραν πρὸ τῆς μάχης κατὰ τοῦ Σισάρα (Κριτ. 4,6). Εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην δὲν γίνεται ὀνομαστικὴ μνεία τοῦ ὄρους Θαβώρ. Τοῦτο ὅμως ὑπονοεῖται ὡς τὸ ὄρος τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου διὰ τῆς φράσεως τοῦ ἀποστόλου Πέτρου, «ἐν ὄρει ἁγίῳ», «καὶ ταύτην τὴν φωνὴν -Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, εἰς ὃν ἐγὼ ηὐδόκησα- ἠκούσαμεν ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ἁγίῳ ὄρει».(Πέτρ. Β’ 1,18). Παρὰ τὴν καινοδιαθηκικὴν ἀνωνυμίαν, ἀρχαιοτάτη πίστις καὶ παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας συνδέει τὸ γεγονὸς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου μὲ τὸ ὄρος Θαβώρ. Εἰς τοὺς πρόποδας τούτου τοῦ ὄρους ἄφησε ὁ Κύριος τοὺς ὑπολοίπους μαθητὰς Αὐτοῦ καὶ παρέλαβε μεθ’ Ἑαυτοῦ ἐπὶ τῆς κορυφῆς τοὺς τρεῖς προκρίτους, Πέτρον καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην. Ἐνώπιον αὐτῶν αἴφνης ἔλαμψε τὸ πρόσωπον Αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος καὶ τὰ ἱμάτια Αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡς τὸ φῶς καὶ ὤφθησαν ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας νὰ συλλαλοῦν μετ’ Αὐτοῦ περὶ τῆς σταυρικῆς θυσίας Αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ὁ Πέτρος προέτεινεν Αὐτῷ νὰ κατασκευάσουν τρεῖς σκηνὰς καὶ νὰ μείνουν ἐπὶ τοῦ ὄρους, ὁπότε καὶ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτοὺς καὶ ἠκούσθη φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα, Αὐτοῦ ἀκούετε» (Λουκ. 9,28-36). Συμφώνως πρὸς τὴν ἑρμηνείαν τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Κύριος παρέδωσε τὴν θαυμαστὴν αὐτὴν θέαν τοῦ προσώπου Αὐτοῦ εἰς τοὺς τρεῖς προκρίτους μαθητὰς Αὐτοῦ καὶ δι’ αὐτῶν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ἵνα προετοιμάσῃ καὶ ἐνισχύσῃ αὐτοὺς διὰ τὸ μυστήριον τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως Αὐτοῦ, ἵνα ὑπομνήσῃ τὸ πρωτόκτιστον κάλλος τῆς εἰκόνος τοῦ ἀνθρώπου, τὸ ἁμαυρωθὲν μὲ τὴν πτῶσιν καὶ ἀποκτώμενον πάλιν διὰ τῆς πίστεως καὶ κοινωνίας καὶ ἑνότητος μετ’ Αὐτοῦ. Ἐν Αὐτῷ διὰ τοῦ προσωπικοῦ ἀγῶνος τῶν πιστευόντων εἰς Αὐτὸν ἐπιτυγχάνεται ἡ ἀποβολὴ τοῦ ἐνδύματος τῆς ἀσχημίας καὶ τῆς δυσμορφίας τῶν παθῶν τῆς ψυχῆς καὶ ἡ ἔνδυσις τοῦ ἐνδύματος τῆς εὐμορφίας, τῆς κοσμιότητος καὶ τῆς εὐπρεπείας τῶν ἀρετῶν. Ἡ μεταμόρφωσις αὕτη, εἰς τὴν ὁποίαν καλεῖ ὁ Κύριος τοὺς εἰς Αὐτὸν πιστεύοντας, συνέβη εἰς τὸν ὕψιστον βαθμὸν εἰς τοὺς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ὡς καὶ οἱ μαθηταὶ «τὴν δόξαν Κυρίου ἐθεάσαντο καθώς ἠδύναντο, ἐν τῇ ἐμπειρίᾳ τοῦ ἀκτίστου φωτὸς τοῦ προσώπου Αὐτοῦ». Ἐπὶ τῆς κορυφῆς τοῦ ὄρους Θαβὼρ ὑφίσταται ὁ περικαλλὴς ναὸς τῆς Μεταμορφώσεως, ἐκτισμένος μὲν ἐπὶ τῶν ἐρειπίων ἀρχαιοτέρου βυζαντινοῦ ναοῦ ὑπὸ τοῦ ἀειμνήστου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων Κυρίλλου (1865), ἁγιογραφημένος δὲ προσφάτως θαυμαστῶς δι’ ἀρίστης βυζαντινῆς ἁγιογραφικῆς τέχνης.
Tό Ὄρος Θαβώρ, Tό Ὄρος τῆς Μεταμορφώσεως
Τὸ ὄρος Θαβὼρ ὑψώνεται ὡς εἷς τεράστιος κωνικὸς ὄγκος εἰς τὸ βόρειον ἄκρον τῆς εὐρυχώρου πεδιάδος τῶν Ἐσδραελῶν. Τὸ ὄνομα Θαβὼρ προέρχεται ἀπὸ τὴν σημιτικὴν ρίζαν καὶ σημαίνει ὕψωμα, ὄρος ἢ ὀμφαλός. Ἀπὸ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς χρόνους, τὸ Θαβὼρ ἐταυτίσθη μὲ τὸ «Ὑψηλὸν Ὄρος», ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖον ἔγινε ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Χριστοῦ. Κατὰ τὸν 6ον αἰῶνα ἐπάνω εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ ὄρους ὑπῆρχαν τρεῖς ναοί, οἱ ὁποῖοι ἀντιστοιχοῦσαν εἰς τὰς τρεῖς σκηνάς. Τὴν ἰδίαν ἐποχὴν ἀνεκηρύχθη τὸ Θαβὼρ ἐπισκοπὴ καὶ προσείλκυσε πολλοὺς Χριστιανοὺς μοναχοὺς καὶ χιλιάδας προσκυνητάς. Τὴν ἐποχὴν τῶν Σταυροφόρων ἐγκατεστάθησαν εἰς τὸ Θαβὼρ Βενεδικτίνοι μοναχοὶ καθὼς καὶ Ἕλληνες. Μετὰ τὴν ἐκδίωξιν τῶν σταυροφόρων ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Τόπους, ὁ Σουλτάνος τῆς Δαμασκοῦ Μάικλ ἒλ Ἀντίλ, τὸ 1211, κατέστρεψε ὅλα τὰ χριστιανικὰ κτίσματα καὶ ἐπάνω ἀπὸ τὰ ἐρείπιά τους ἀνήγειρε ἰσχυρὸν φρούριον, τὰ ὑπολείμματα τοῦ ὁποίου σώζονται ἕως σήμερον εἰς διάφορα σημεῖα τοῦ ὄρους. Σήμερον ἡ κορυφὴ τοῦ Θαβὼρ εἶναι χριστιανικὴ ἰδιοκτησία καὶ κατέχεται ἀπὸ Ἕλληνας ὀρθοδόξους καὶ Λατίνους μοναχούς. Εἰς τὸ νότιον τμῆμα τῆς κορυφῆς εὑρίσκονται τὸ Ἑλληνορθόδοξον μοναστήριον, ἡ Ἐκκλησία τῆς Μεταμορφώσεως, ἡ ὁποία ἐκτίσθη τὸ 1862, καὶ τὸ παρεκκλήσιον τοῦ Μελχισεδέκ, ἐνῶ εἰς τὸ βόρειον τμῆμα εὑρίσκονται τὸ μοναστήριον καὶ ὁ ξενὼν τῶν Φραγκισκανῶν καθὼς καὶ μεγαλοπρεπὴς βασιλικὴ ἐκτισμένη ἐπάνω εἰς τὰ ἐρείπια ἀρχαίας βυζαντινῆς Ἐκκλησίας.
